Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 5 Kasım’da Paris’te düzenlenen ortak basın brifinginde stratejik ortaklıklarını güçlendirmek üzere ortak bir deklarasyon kabul etti.
Ortak basın toplantısında Tokayev iki ülke arasında ticaret ve iktisadi kalkınmada kaydedilen ilerlemenin altını çizerek geçen yıl ulaşılan 4,2 milyar dolarlık ticaret hacminin 2024 yılının sadece ilk dokuz ayında elde edildiğini belirtti.
Kazak lider Alstom, Total Energies, Air Liquide, Orano, Vicat, Danone ve Lactalis gibi Fransız devlerinin petrol ve gaz, madencilik, sanayi, inşaat, havacılık, makine mühendisliği ve sağlık gibi sektörlerde yaklaşık 19,5 milyar dolar yatırım yaptığını ve Fransa’nın Kazakistan’daki en büyük altıncı yatırımcı olduğunu belirtti.
Tokayev yeşil enerji, nadir toprak malzemeleri, iklim, su yönetimi, inovasyon ve yapay zeka konularına odaklanıldığını vurgulayarak Fransız Kalkınma Ajansının Astana’da kısa süre önce açtığı ofise atıfta bulundu.
Tokayev, günümüzün gelişen jeopolitik ortamında taşımacılık ve lojistik sektörünün önem kazandığını ve Kazakistan’ın Avrasya’da stratejik bir konuma sahip olduğunu savundu.
Tokayev, ülkenin ulaştırma altyapısını modernize etmek için devam eden projeleri özetledi ve Fransız iş dünyası liderlerini yatırım fırsatlarını keşfetmeye teşvik edeceğini söyledi ve ayrıca Kazakistan’ın küresel gıda güvenliği açısından tarımsal önemine de dikkat çekti.
En büyük on tahıl ihracatçısından biri olan Kazakistan, 80’den fazla ülkeye sekiz milyon ton buğday ve iki milyon ton un tedarik ediyor. Bu yıl tahıl ihracat potansiyeli 12 milyon tona çıktı.
Tokayev, Fransız firmalarını hayvancılık ve tohum ıslahı alanlarında yatırım ve teknolojik ortaklıklar kurmaya davet etti.
Lojistik ve altyapı işbirliğini genişleten Tokayev yönetimi tarım, sağlık, finans ve turizm alanlarında yeni proje planlarını açıkladı. Kültürel bağların iki ülke arasındaki “altın bağlar” olduğunun altını çizen Kazak lider, eğitim, bilim, arkeoloji ve spor alanlarında ortak proje planlarının ana hatlarını çizdi.
Eğitim alanında Tokayev, Abai Kazak Ulusal Pedagoji Üniversitesinde Lorraine Üniversitesinin bir şubesinin açılacağını ve Astana ve Almatı’daki Fransız okullarının yanı sıra Lumiere Kazak-Fransız Üniversite Merkezinin kurulacağını belirtti.
Tokayev ayrıca “küresel sorunlara diplomatik bir yaklaşımın” önemine değinerek, iklim sorunlarını ele almak üzere yaklaşan Tek Su Zirvesi için ortak planları açıkladı.
Macron, Fransa ve Kazakistan’ın BM Şartına uyum, toprak bütünlüğüne saygı ve insan haklarının korunması temelinde kilit bölgesel ve uluslararası konularda benzer görüşleri paylaştığını belirtti. Macron, iklim değişikliği ve terörizm gibi küresel sorunlarla mücadelede ortak çabaların önemini vurguladı.
Cumhurbaşkanları geri kabul anlaşması, kritik kaynaklar ve malzemeler konusunda stratejik ortaklık yol haritası, Samruk Kazyna Varlık Fonu ve Société Generale S.A. arasında stratejik işbirliğine ilişkin ortaklık anlaşması, 6 akslı elektrikli lokomotifler konusunda stratejik işbirliğine ilişkin anlaşma ve arkeolojik işbirliğine ilişkin protokol anlaşması da dâhil olmak üzere birçok önemli anlaşmaya imza attı.
Devlet başkanları ziyaret sırasında imzalanan Hükümetlerarası Geri Kabul Anlaşması temelinde “yasadışı göçle” mücadelede işbirliğinin önemini vurguladılar.
Geçtiğimiz ekim ayında Kazakistan-AB İşbirliği Konseyinde ana hatlarıyla belirtildiği üzere, Kazakistan ve AB arasında vize kolaylığı ve geri kabul anlaşmalarına ilişkin müzakereler için hazırlıkların sürdürülmesini de desteklediler.
