Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Çinli mevkidaşına, Rusya ve Çin’in Güneydoğu Asya’da dış güçlerin müdahalesine karşı çabalarını birleştirmeleri gerektiğini söyledi.
Rus haber ajansı Tass’a göre, Lavrov şu ifadeleri kullandı: “Birleşik bir pozisyonumuz var. Bunun yok edilmesini önlemek için her şeyi yapmalıyız [ve] bu bölge dışından güçlerin Güneydoğu Asya’nın işlerine müdahalesine ortaklaşa karşı koymanın ve bölgenin refah ve esenliğine katkıda bulunmanın önemli olduğuna inanıyoruz.”
Lavrov bu sözleri Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’ye, perşembe günü Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) görüşmeleri çerçevesinde Laos’un başkenti Viyentiyan’daki görüşmelerde söyledi.
Wang’ın Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba ile üç saatlik bir görüşme gerçekleştirmesinden bir gün sonra gerçekleşen görüşmede Lavrov, Ukrayna’nın “iyi niyetle” hareket etmesi halinde Moskova’nın görüşmelere açık olduğunu söyledi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Lavrov Wang’a Çin’in Ukrayna krizi konusundaki “dengeli ve tutarlı” tutumu için teşekkür etti ve Pekin’in tüm paydaşların çıkarlarını dikkate alan yaklaşımları teşvik etme girişimlerini memnuniyetle karşıladı.
İki diplomat ayrıca “bazı ülkelerin Asya-Pasifik bölgesi için ASEAN merkezli güvenlik ve istikrar çerçevesini zayıflatmak üzere tasarlanmış kısıtlı blok temelli askeri ve siyasi mekanizmalar kurma konusunda giderek daha proaktif hale geldiği gerçeğini göz önünde bulundurarak ASEAN içindeki işbirliğini” de ele aldı.
Çin Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre Wang, Rusya ile ilişkileri “olgun, istikrarlı, dirençli ve özerk, sağlam siyasi karşılıklı güven, derinleşen stratejik işbirliği ve karşılıklı yarar sağlayan işbirliği için geniş umutlar” olarak selamladı.
Açıklamada Wang’ın şu sözlerine yer verildi: “Kaotik uluslararası durum ve dış müdahale ve direniş karşısında Çin, birbirinin temel çıkarlarını korumak için Rusya ile birlikte çalışmaya … ve her zaman birbirinin gelişiminde yol arkadaşı ve iyi bir ortak olmaya hazırdır.”
Wang ayrıca iki tarafın “Doğu Asya işbirliği konusunda iletişim ve koordinasyonu sürdürmesi” gerektiğini de sözlerine ekledi.
Laos ile üçlü görüşme
Çin dışişleri bakanlığına göre daha önce ikili Laos Dışişleri Bakanı Saleumxay Kommasith ile bir araya gelerek üç tarafın “Asya-Pasifik bölgesindeki alevleri körükleyen bölge dışı güçlere ilişkin endişelerini dile getirdikleri” bir toplantı gerçekleştirdi.
Üç ülke “sıcak nokta sorunlarının yatıştırılmasını ve bölgesel güvenlik ve istikrarın korunmasını teşvik etmek için koordinasyon ve işbirliğini güçlendirmeye istekli olduklarını ve … güç politikalarına ve çatışmalara karşı birlikte çalışacaklarını” ifade ettiler.
ASEAN’ın 10 üye ülkesinden üst düzey diplomatlar Wang ve Lavrov’un yanı sıra ABD, Hindistan, Japonya, Güney Kore, Avustralya, Yeni Zelanda, Kanada, İngiltere ve Avrupa Birliği’nden mevkidaşlarıyla birlikte cumartesi gününe kadar Laos’un başkentinde yıllık Doğu Asya Zirvesi Dışişleri Bakanları toplantısına katılıyor.
Hindistan-Çin görüşmesi
Perşembe günü Hint mevkidaşı Subrahmanyam Jaishankar ile bir araya gelen Wang, mevcut karmaşık uluslararası durum ve ciddi küresel zorluklar karşısında, iki komşu büyük gelişmekte olan ülke ve başlıca yükselen ekonomiler olarak Çin ve Hindistan’ın diyalog ve iletişimi güçlendirmesi, anlayış ve karşılıklı güveni artırması, çatışma ve farklılıkları uygun şekilde yönetmesi ve karşılıklı fayda sağlayan işbirliği geliştirmesi gerektiğini söyledi.
Wang, her iki tarafın da çatışmaları, farklılıkları ve sürtüşmeleri aşan bir bilgelikle tarihe, halklarına ve dünyaya karşı sorumluluklarını üstlenmeleri ve Çin-Hindistan ilişkilerinin iyileştirilmesini ve sürdürülebilir kalkınmasını teşvik etmeleri gerektiğini belirtti.
Çin-Hindistan ilişkilerinin ikili kapsamın ötesinde önemli bir etkiye sahip olduğunu kaydeden Wang, “İkili ilişkilerin geliştirilmesi gelişmekte olan iki ülkenin stratejik modelini yansıtmalı, farklılıkların ele alınması iki eski medeniyetin siyasi bilgeliğini yansıtmalı ve küresel zorluklara verilen yanıt Küresel Güney ülkelerinin dayanışma ve işbirliğini yansıtmalıdır” ifadelerini kullandı.
Wang, Çin-Hindistan ilişkilerinin doğru yola dönmesinin her iki tarafın da çıkarına olduğunu ve Küresel Güney ülkelerinin de ortak beklentisi olduğunu vurguladı.
Jaishankar, Hindistan ve Çin’in en kalabalık iki ülke, iki büyük gelişmekte olan ekonomi ve uzun geçmişleri olan eski medeniyetler olduğunu söyledi. “İkili ilişkilerde istikrarlı ve öngörülebilir bir gelişmenin sürdürülmesi her iki tarafın da yararınadır ve bölgesel barışın korunması ve çok kutupluluğun teşvik edilmesi açısından özel bir önem taşımaktadır” dedi.
Jaishankar, Hindistan ve Çin’in iç içe geçmiş kapsamlı çıkarlara sahip olduğunu ve sınır olaylarının gölgesiyle karşı karşıya olduklarını, ancak Hindistan’ın farklılıkları tarihsel bir perspektif, stratejik düşünce ve açık bir tutumla çözmenin yollarını bulmaya ve ikili ilişkileri olumlu ve yapıcı bir yola geri döndürmeye istekli olduğunu söyledi.
Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, her iki taraf da sınır bölgelerinde barış ve huzurun korunması ve sınır işleri istişarelerinde yeni ilerlemeler kaydedilmesi konusunda ortak taahhütte bulunma konusunda mutabık kaldı.
Güney Çin Denizi anlaşmazlığı
Zirve, ASEAN üyesi Filipinler ile Çin arasında Güney Çin Denizi’nde gerilimin arttığı bir dönemde düzenleniyor.
Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr’ın ülkesini ABD’ye yaklaştırması ve Japonya ve Avustralya gibi diğer ABD müttefikleriyle daha güçlü bir işbirliği arayışına girmesinin ardından Güney Çin Denizi’ndeki sürtüşmeler Pekin ve Manila arasında daha da yoğunlaştı.
Bu yıl, Filipinler ve Çin arasındaki çatışma keskin bir şekilde tırmandı ve Çin sahil güvenliği, Filipinler’in Spratly Adaları’ndaki tartışmalı bir resif olan İkinci Thomas Sığlığı’na ikmal misyonlarını engellemek için tazyikli su kullandı.
Manila 1999 yılında BRP Sierra Madre adlı ABD yapımı savaş gemisini kıyıya indirdi ve bölge üzerindeki hak iddialarını ileri sürmek için buraya asker konuşlandırdı. Pekin sadece insani yardım malzemelerine izin verildiğini ve inşaat malzemelerine izin verilmediğini söyledi.
Daha önce ABD, ikmal misyonlarını desteklemek için “ne gerekiyorsa” yapacağını belirtmiş, ancak Filipinli yetkililer daha temkinli davranmıştı.
Geçen hafta Pekin ve Manila bir dizi toplantının ardından Sierra Madre çevresinde çatışmaların tırmanmasını önlemek için geçici bir anlaşmaya vardıklarını açıkladılar, ancak Manila’nın Pekin’in önceden bildirim ve yerinde doğrulama koşullarına itiraz etmesiyle kısa sürede anlaşmazlık yeniden alevlendi.
