Moldova’da bir süredir devam eden hükümet karşıtı protestolara öncülük eden örgütler arasında bulunan Şor Partisi, ‘anayasaya aykırı olduğu’ iddiasıyla Anayasa Mahkemesi tarafından yasaklandı.
Moldova’da ekonomik krizin de alevlendirdiği siyasi kriz, sokak gösterilerine neden olmuş ve ‘Rus yanlısı’ olarak nitelendirilen oligark Ilan Şor önderliğindeki muhalefet grupları hükümete karşı örgütlenmeye başlamıştı.
ABD ve Britanya geçen sene Ilan Şor and Vladimir Plahotniuc’i yaptırım listesine almıştı. Bu isimler, haklarında devam eden yolsuzluk soruşturması nedeniyle 2019’da ülkeden ayrılmıştı. 15 yıl hapis cezasına çarptırılan Şor, şu anda İsrail’de yaşıyor.
Şor’un partisinin de içinde yer aldığı ‘Halk için Ulusal Hareket’ eylemlere önderlik ediyor. Protestocular özellikle enerji krizinin yarattığı geçim zorlukları nedeniyle hükümetin yurttaşların faturalarını üstlenmesi gerektiğini savunuyorlar.
Moldova, Rusya’yı suçluyor
Moldova’nın AB ve ABD yanlısı hükümeti ise Şor Partisi’ni ‘Rusya yanlısı’ olmakla ve Rusya’yı da ‘Moldova’yı karıştırmakla’ suçluyordu.
Yasaklama kararı ile birlikte Şor Partisi’nden milletvekilleri görevlerine diğer gruplara katılma hakları olmaksızın bağımsız milletvekili olarak devam edebilecek. Partinin kısa süre önce valilik seçimlerini kazandığı Gagavuzya bölgesi de dahil olmak üzere, partinin her düzeydeki yerel yönetim organlarındaki temsilcileri için de benzer bir durum geçerli olacak.
Anayasa Mahkemesi’nin beş üyesinden üçü partinin anayasaya aykırı ilan edilmesi yönünde oy kullandı. Mahkeme üyesi Domnica Manole, mahkemenin kararının üç hususa dayandığını açıkladı: Şor Partisi’nin bazı üyelerinin (özellikle kurucusu Ilan Şor ve başkan yardımcısı Marina Tauber) yasadışı eylemleri, partinin tekrarlanan yasadışı finansmanı ve bazı üyelerinin ‘anayasal düzeni yıkma arzusunu’ gösteren açıklamaları.
Şor’dan ve muhalefetten açıklamalar
Facebook hesabından açıklama yapan Ilan Şor, “Sizi temin ederim ki Moldova Anayasası ve ülkemizin taraf olduğu uluslararası anlaşmalarla öngörülen haklarımızı AİHM’de savunacağız. Ve AİHM’deki davayı kazandıktan sonra, bu yasadışı sürece katılan ve bizi temel haklarımızdan mahrum bırakan herkesin adalet önüne çıkarılmasını talep edeceğiz. Bu hukuksuzluğun faillerinden hiçbiri sorumluluktan kaçamayacak,” dedi.
Parti yetkilileri çalışmalarına devam edeceklerini ve önceden hazırlanan Rönesans adlı bir parti ile siyaset yapacaklarını söylüyorlar.
Sosyalistler Partisi (PSRM) ve Komünistler Partisi (PCRM), Anayasa Mahkemesi’nin Şor Partisi’ni yasadışı ilan eden kararını kınadı. Muhalefet temsilcileri bunun ‘Moldova’nın siyasi sistemi için vahim sonuçları olan tehlikeli bir emsal’ olduğuna inanıyor.
