Bölgenin en büyük silah üreticilerinden biri Nammo’nun başkanına göre, Ukrayna’daki çatışmalar daha da uzayacak gibi görünürken Avrupa’nın savaşa hazır hale gelmesi ve savunma sanayinin kritik makine ve elektriğe erişimine öncelik vermesi gerekiyor.
Norveç ve Finlandiya hükümetlerinin ortak olduğu mühimmat üreticisi Nammo’nun CEO’su Morten Brandtzæg Financial Times’a (FT) verdiği demeçte Ukrayna savaşının üzerinden iki yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen siyasetçilerin ve toplumların hâlâ ‘barış modunda’ olduğunu, buna karşın savunma sanayinin büyük bölümünün ‘savaştaymış gibi’ üretim yaptığını söyledi.
Şirketler, Batının Ukrayna’yı desteklemesi nedeniyle tükenen ulusal stokları doldurmak için mühimmat, füze ve diğer silahların üretimini artırmaları yönünde yoğun baskı altında.
Brandtzæg, ihtiyaç duyulan benzeri görülmemiş yatırımlara yardımcı olmak için hem Brüksel’den hem de ulusal hükümetlerden gelen mali desteğe rağmen, endüstrinin hâlâ kritik üretim ekipmanlarına ve elektriğe erişimde sorunlarla karşı karşıya olduğunu söyledi.
TikTok’un güç kapasitesini ’emmesi’ savunma sanayiini zorluyor
FT’ye verdiği bir röportajda Brandtzæg, “Savunma sanayiinden bazı şeylere olan talep, savaş üretimi için bir taleptir,” dedi. Nammo’nun en büyük fabrikasını genişletme planları, TikTok için kurulan yeni bir veri merkezinin bölgedeki tüm yedek güç kapasitesini kullanması nedeniyle geçen yıl durdurulmuştu.
Brandtzaeg, mevzuatın yokluğunda konunun henüz ‘yüzde 100 çözülmediğini’ söyledi ve “Çok fazla kedi videosu depoladığımız için savaşı kaybetmemiz söz konusu olamaz,” diye ekledi.
Brandtzæg, Avrupa’nın ABD’deki Savunma Üretim Yasasına benzer bir mevzuat üzerinde düşünmesi gerektiğini, bu yasanın başkana şirketleri özel sözleşmeler yerine devlet sözleşmelerine öncelik vermeye zorlama yetkisi verdiğini söyledi.
CEO, “Belirli kriz dönemlerinde Avrupalı savunma üreticilerinin üretim ekipmanlarını satın almak için ilk erişime sahip olmalarını sağlayacak bir tür mevzuat olmalı mı? Bu ABD’de kanunla yapılıyor ama Avrupa’da düzenlenmiyor,” dedi ve bunun ‘geliştirebilecekleri bir alan’ olduğunu savundu.
“Endüstriyel kapasite savaşı içindeyiz”
Brandtzæg, sektörün bazen ‘üretim ekipmanı satın alma kuyruğunda dokuzuncu sırada olduğunu ve diğerlerinin ticari kullanım için satın aldığını’ söyledi.
Nammo, hem Norveç ve Finlandiya gibi ulusal hükümetlerden hem de AB’den barış zamanında on yılda yapacağı yatırıma eşdeğer 300 milyon avrodan fazla destek alacak. Ayrıca yılda yaklaşık 150 milyon avro da kendi sermayesinden yatırım yapıyor.
Avrupa’nın daha ileri gitmesi gerektiğini söyleyen Brandtzæg, “Benim görüşüme göre, daha fazla adım atmalıyız. Daha hızlı adım atmalıyız. İyi bir süreç başlattık ama daha hızlı koşmaya devam etmeliyiz. Endüstriyel bir kapasite savaşı içindeyiz,” diye ekledi.
Avrupa’nın en büyük mühimmat üreticilerinden biri olan Nammo, en büyük top mermilerinden tanklarda, savaş uçaklarında ve silahlarda kullanılanlara kadar her şeyi üretiyor. Roxel ile birlikte, roket ve füzeler için tahrik sistemleri olan ‘roket motorları’ üreten sadece iki Avrupalı üreticiden biri.
Ukrayna’nın füze talebi, roket motoru sıkıntısı yaratabilir
Ukrayna’nın artan füze talebi, roket motoru sıkıntısı yaşanabileceği endişesine yol açtı. Eskiden Raytheon Technologies olarak bilinen ABD savunma grubu RTX, geçen yıl roket motoru üreticisi Aerojet Rocketdyne’deki kapasite kısıtlamalarının Amerikan üretimini engellediği uyarısında bulundu. Sektördeki konsolidasyon ABD’de sadece iki şirket bıraktı: geçen yıl L3 Harris tarafından satın alınan Aerojet ve Northrop Grumman.
Brandtzæg, Nammo’nun ‘Batı dünyasındaki endüstriyel tabanı güçlendirmeye’ yardımcı olmak için ABD’deki üçüncü roket motoru tedarikçisi olma konusunda Pentagon ile görüşmelerde bulunduğunu söyledi.
Nammo’nun büyük şirketlerle de nasıl yardımcı olabileceği konusunda görüştüğünü, fakat şirketin bağımsız bir roket motoru tedarikçisi olarak kalmaya istekli olduğunu da sözlerine ekledi.
