Nablus’ta saldırı Knesset’te ‘idam’

İşgal altındaki Batı Şeria’nın Nablus kentinde Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere yönelik organize saldırılar düzenlerken İsrail Meclisi Knesset’te terör suçu işlediği öne sürülen Filistinlilerin idamla yargılanmasına yönelik ilk adım atıldı.

İşgal altındaki Batı Şeria’nın kuzeyindeki Nablus kenti, son günlerde İsrail ordusu ve Yahudi yerleşimlerin yoğun şiddetine sahne oldu. İsrail güçleri, 22 Şubat’ta Nablus kentine düzenlediği baskında, 11 Filistinliyi öldürdü, 6’sı ağır 100’den fazla Filistinliyi de yaraladı. Nablus’a bağlı Huvara beldesinde önceki gün bir araca düzenlenen silahlı saldırıda 2 Yahudi yerleşimcinin öldürülmesinin ardından bölgede gerginlik iyice yükseldi. Huvara ve çevresindeki yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerinde yaşayan yüzlerce İsrailli yerleşimci sokaklara çıkarak Filistinlilere karşı organize saldırılar başlattı. Yerleşimciler, bölgede molotofkokteyli saldırılar düzenleyerek Filistinlilere ait çok sayıda ev, iş yeri ve aracı ateşe verdi. Saldırılarda 37 yaşındaki Samih Hamdallah Mahmud Aktaş hayatını kaybederken, 392’den fazla Filistinlinin gerçek mermi ve kauçuk kaplı metal mermiyle yaralandığı, fiziki saldırıya uğradığı ve göz yaşartıcı gazdan etkilendiği açıklandı. Yahudi yerleşimciler Filistinlilere ait çok sayıda ev, iş yeri ve aracı da ateşe verdi.

Batı Şeria’da özellikle Nablus ve Nablus’a bağlı Huvara ve Burin gibi bölgelerdeki Filistinliler, çevredeki yasa dışı yerleşim birimlerinde yaşayan fanatik Yahudi yerleşimcilerin sık sık hedefi haline geliyor. Çoğu ağır silahlı şekilde gezen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere karşı taşlı, sopalı ve biber gazlı saldırılar, ev ve araç kundaklama, zeytinlik ve tarlalara zarar verme ve yağmalama gibi şiddet eylemlerinde bulunuyor. Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, Yahudi yerleşimciler 2022’de Batı Şeria’da Filistinlilere ve mülklerine yönelik 849 saldırı gerçekleştirdi, bunlardan 228’inde yaralanmalar yaşanırken, 621’inde Filistinlilerin mülklerinde hasar meydana geldi. Batı Şeria ve Doğu Kudüs çevresinde yaklaşık 700 bin Yahudi yerleşimci yaşıyor. Uluslararası hukuka göre Batı Şeria ve Doğu Kudüs’teki Yahudi yerleşim birimleri yasa dışı sayılıyor.

Gazzeliler, Nablus’ta Filistinlilere yönelik saldırılara tepki gösterdi. Foto: Mustafa Hassona / AA

Koalisyon anlaşması gereği

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, organize saldırılara girişen Yahudi yerleşimcilere çağrı yaparak, “kanunu kendi elleriyle uygulamamalarını” istedi. Nitekim, Yahudi yerleşimciler saldırılarını sürdürürken Netanyahu liderliğindeki aşırı sağcı hükümet, terör suçu işlediği öne sürülen Filistinlilerin idamla yargılanmasının önünü açacak yasa değişikliği için harekete geçti. Yasamadan Sorumlu Bakanlık Komitesi dün yasa tasarısına onay verdi. Tasarının, Knesset yapılacak üç oylamada da kabul edilerek yasalaşması halinde, “İsrail vatandaşlarına karşı terör suçu” işleyenlere idam cezası verilebilecek.

İsrail basını, haberlerinde idam cezasına ilişkin yasa teklifinin sadece İsraillilere yönelik terör saldırıları için uygulanacağına, Filistinlilere yönelik terör saldırılarını ise kapsamayacağına dikkati çekti. Netanyahu, Twitter’dan yaptığı yazılı açıklamada, “Teröristleri caydırmak ve İsrail’in güvenliğini korumak için güvenlik, operasyonlar ve yasal düzenlemeler dahil olmak üzere tüm konularda karar almaya devam edeceğiz” dedi. Netanyahu’nun, Itamar Ben-Gvir’in partisi Yahudi Gücü ile yaptığı koalisyon anlaşmalarında, terör suçlarına idam cezası getirilmesi konusu da yer almıştı.

Akabe’de 2014 sonrası ilk toplantı

Öte yandan Ürdün’ün Akabe kentinde dün yaklaşan ramazan ayı öncesi İsrail ile Filistin arasında özellikle son 2 ayda tırmanan gerilimi düşürme amacıyla bir güvenlik toplantısı düzenlendi. Toplantı, İsrail ile Filistin arasında, barış görüşmelerinin sekteye uğradığı 2014 yılından bu yana gerçekleşen ilk aleni görüşme oldu. Filistin, İsrail, Ürdün, ABD, ve Mısır’ın katılımıyla düzenlenen toplantı sonrası yayımlanan kapanış bildirisinde, “Filistin yönetimi ile İsrail hükümetinin, tek taraflı eylemleri 3 ila 6 ay durdurmaya hazır olduklarını teyit ettiği” belirtildi. Toplantıda alınan kararlara göre İsrail hükümeti, 4 ay boyunca yeni yerleşim birimi inşaatını tartışmaya açmayacak ve 6 ay boyunca kaçak yerleşim birimlerine onay vermeyecek.

İsrail kararlara uymayacak

Ancak Netanyahu toplantı sonrası yaptığı açıklamada, işgal altındaki Batı Şeria’da yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerinin inşasına devam edileceğini belirtti: “Yahudiye ve Samiriye’deki (Yahudilerce Batı Şeria için kullanılan isim) inşaat ve düzenleme, herhangi bir değişiklik olmaksızın orijinal planlama ve programa göre devam edecek. Herhangi bir dondurma yoktur ve olmayacaktır.”

İsrail’in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir de toplantıya ilişkin, “Ürdün’de olan Ürdün’de kalacak” ifadesini kullandı.