NATO ülkelerinin savunma bakanları, Brüksel’deki NATO karargahında Ukrayna bağlantılı konuların ağırlıkta olduğu gündemle bir araya geldi.
Türkiye’yi Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler’in temsil ettiği iki günlük toplantıya NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg başkanlık ediyor. NATO müttefiki 31 ülkenin savunma bakanları önce NATO-Ukrayna Komisyonu Toplantısı’na katılacak. Ardından ABD öncülüğünde oluşturulan Ukrayna Savunma Temas Grubu toplantısı yapılacak. Burada Ukrayna Savunma Bakanı Oleksi Reznikov sahadaki gelişmeleri NATO ülkelerine aktaracak ve Ukrayna’nın askeri ihtiyaçları ele alınacak.
Bakanlar ayrıca NATO’nun caydırıcılığı ve savunmasının güçlendirilmesini görüşecek. Bu kapsamda 300 binden fazla askerin yüksek hazırlık seviyesine geçebileceği yeni bölgesel planlar, bunlara ciddi miktarda hava ve deniz kuvveti desteği gibi konular değerlendirilecek.
“İsveç’in üyeliği 11 Temmuz’a kadar mümkün ama garanti değil”
Toplantı öncesi gazetecilerin sorularını yanıtlayan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, İsveç’in NATO üyeliğinin 11-12 Temmuz’daki NATO Zirvesi’ne kadar mümkün olduğunu ancak bunun garantisini veremeyeceğini söyledi.
Stoltenberg, dün Ankara’da Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasındaki Daimi Ortak Mekanizma toplantısının yapıldığını, bunun yapıcı ortamda geçtiğini söyledi. Stoltenberg, geçen yılki Madrid Zirvesi’nde uzlaşılan Üçlü Muhtıra kapsamında İsveç’in taahhütlerini yerine getirdiğini ifade etti. “Türkiye’nin meşru güvenlik endişeleri vardır. Hiçbir müttefik, Türkiye kadar terörden zarar görmemiştir” diyen Stoltenberg, İsveç’in üyeliği için şunları söyledi: “İsveç’in üyeliği Vilnius Zirvesi’ne kadar mümkün ancak bunun garantisini veremem. İsveç’in katılımının en kısa zamanda mümkün olması için çalışıyoruz. Bu vesileyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığım görüşmelerden ve bu hafta daimi mekanizmanın toplanmasından memnuniyet duyuyorum.”
Stoltenberg’in yerine kim gelecek
Geçen haftaki ABD ziyareti ve görev süresinin uzatılıp uzatılmayacağı sorulan Stoltenberg, Washington’da ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmesinde Vilnius’ta yapılacak NATO Zirvesi’ni ve gündemdeki konuları görüştüklerini söyledi. Stoltenberg, “Yerime kimin geleceğine 31 NATO müttefiki karar verir. Ben NATO’nun alacağı kararların biri hariç hepsinden sorumluyum. O da benim geleceğimin ne olacağıdır. Buna 31 müttefik karar verir” dedi. Stoltenberg, görev süresinin uzatılmasını isteyip istemediğine ilişkin soru üzerine de “Benim görev süremin uzatılmasını talep etme niyetim yok” diye konuştu.
Görev süresi Ekim 2023’te sona erecek olan Stoltenberg’in yerine kimin geçeceği uzun süredir konuşuluyor. Bu görev için birçok isim geçse de Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen’in isminin öne çıktığı, Stoltenberg’in süresinin tekrar uzatılması ihtimalinin de arttığı belirtiliyor. Eski Norveç Başbakanı Stoltenberg, 2014’te NATO Genel Sekreteri görevine getirilmiş, görev süresi 3 kez uzatılmıştı.
Savunma sanayi temsilcileriyle görüşme
Toplantı sırasında savunma sanayi şirketleriyle görüşmeler de yapılacak. Bu kapsamda küçük, orta ve büyük ölçekli savunma sanayi üreticileri gayriresmi görüşmeler için Brüksel’e davet edildi.
Görüşmeler sırasında bakanların savunma sanayi temsilcileriyle üretimin artırılması, arz zincirlerinin devamlılığının sağlanması ve işbirliklerinin artırılması gibi konuları ele alması hedefleniyor. Görüşmelere Ukrayna ve Avrupa Birliği de katılacak.
Bakanların Savunma Üretimi Eylem Planı’nı değerlendirmesi, planın Vilnius Zirvesi sırasında kabul edilmesi amaçlanıyor. Plan, silah ve mühimmat stoklarındaki eksikliklerin hızlıca giderilmesini, ortak mühimmat teminini, mühimmat ve malzemelerin müşterek işlerliğinin artırılmasını hedefliyor.
