Hapisteki eski Başbakan İmran Han’ın PTI (Pakistan Adalet Hareketi) partisinin desteklediği bağımsız adaylar perşembe günkü seçimlerde en çok sandalyeyi kazanırken, bu adayların bir parti kurup kuramayacakları ya da mevcut bir parti veya koalisyona katılıp katılamayacakları tartışma konusu oldu.
Genel seçimlerin ardından siyasi manevralar hız kazanırken, siyasi partiler bağımsız adayları kazanmaya odaklanarak iktidara gelmek için bir koalisyon hükümeti kurmaya çalışıyor.
Seçimden ikinci çıkan Pakistan Müslüman Ligi-Nawaz’ın (PML-N) merkezde ve Pencap’ta hükümet kurulmasına destek sağlamak amacıyla Pakistan Halk Partisi’ne (PPP) ‘kazançlı bir paket’ önerdiği bildirildi.
Pakistan Today’in gelişmelerden haberdar olan kaynaklardan aktardığına göre PML-N, “seçim arenasındaki rakibi” PPP’ye, merkezde ve Pencap’ta hükümet kurulmasına desteğini sağlamak için Başkanlık, Ulusal Meclis (NA) başkanlığı ve Senato başkanlığı teklif etti.
PML-N’nin başbakanlığı ve Pencap başbakanlığını almak istemesi nedeniyle bir “güç paylaşımı formülü”ne son şeklini vermek üzere Lahor’da her iki partinin heyetleri arasında bir toplantı yapıldığı bildirildi.
Her iki partinin liderlerine göre, Seçim Komisyonu’nun nihai sonuçları doğrultusunda “hiçbir parti basit çoğunluğu bile sağlayamadığı”, PTI destekli bağımsız adayların Ulusal Meclis’te 101 sandalye ile yarışı önde götürmesi ise her ikisi için de ‘sıkıcı’ bir durum.
Habere göre PML-N, PPP’ye hem merkezde hem de Pencap’ta destek vermesi karşılığında üç kilit anayasal pozisyon önerdi. PPP’ye cumhurbaşkanlığı, Ulusal Meclis başkanlığı ve Senato başkanlığı teklif edildi. Ayrıca PML-N, Belucistan başbakanlığını da PPP’ye bırakmayı kabul etti.
Ayrıca PML-N’nin PPP’ye Pencap’ta başbakan yardımcılığı ya da üst düzey bakanlık teklifinde bulunduğu da bildirildi. Her iki taraf da konuyu kendi Merkez Yürütme Komitesi (MYK) toplantılarında görüştükten sonra müzakerelere devam etme kararı aldı.
Yeterli sayıya ulaşma çabaları
Pakistan Seçim Komisyonu (ECP) pazar günü, 8 Şubat’ta yapılan 2024 genel seçimlerinin tam ve kesin sonuçlarını açıkladı.
ECP tarafından yapılan basın açıklamasına göre, Ulusal Meclis (NA) veya parlamentonun alt kanadı için açıklanan seçim sonuçlarına göre, bağımsız adaylar 101 sandalye, eski başbakan Navaz Şerif’in Pakistan Müslüman Ligi-Navaz (PML-N) 75 sandalye ve eski dışişleri bakanı Bilawal Bhutto Zardari’nin Pakistan Halk Partisi Parlamenterleri (PPP) 54 sandalye elde etti.
Muttahida Qaumi Movement (MQM) 17 sandalye kazanırken, Jamiat Ulama-e-Islam Pakistan (JUI-F) ülkenin ulusal meclisinde 4 sandalye elde etti. Pakistan Müslüman Ligi üç, Belucistan Ulusal Partisi ve Istehkam-e-Pakistan Partisi ikişer sandalye kazanırken Pakistan Müslüman Ligi (Zia), Meclis Vahdet-e-Müslimeen Pakistan, Peştunkhwa Ulusal Awami Partisi Pakistan (PkMAP), Belucistan Awami Partisi, Ulusal Parti ve Pakhtunkhwa Milli Awami Partisi birer sandalye elde etti.
Bir adayın başbakan olabilmesi için önümüzdeki birkaç hafta içinde toplanacak 336 üyeli Ulusal Meclis’te 169 sandalyenin salt çoğunluğuna sahip olduğunu göstermesi gerekiyor.
Bir dizi siyasi partinin liderleri, görünüşe göre merkezde ve dört vilayette hükümet kurmak için yeterli sayıya ulaşma umuduyla toplantılar düzenliyor. Bir gün önce Navaz Şerif halka yaptığı bir konuşmada tüm siyasi partileri bir araya gelmeye ve Pakistan’ı krizden çıkarmak için bir hükümet kurmaya davet etti.
Muttahida Qaumi Movement (MQM) Pakistan’dan bir heyetin de pazar günü Müslüman Ligi-N liderliğini ziyaret ettiği kaydedildi.
Pakistan Müslüman Ligi (N) lideri Muhammed Navaz Şerif ile MQM liderliği arasında bir görüşme gerçekleştirildi. Toplantıya parti başkanı Şahbaz Şerif, Maryam Nawaz ve diğer PML-N liderleri de katıldı.
MQM heyetine Dr Khalid Maqbool Siddiqui başkanlık ederken, Sind Valisi Kamran Tesuri, Dr Farooq Sattar, Mustafa Kamal da heyette yer aldı. Toplantıda gelecekteki siyasi durum ele alındı.
Parti kaynaklarına göre, Müslüman Ligi-N ve MQM heyetleri arasındaki görüşmenin ardından konuk heyet geri dönerken, iki heyet arasındaki görüşme 50 dakika sürdü.
Toplantı sırasında PML-N ve MQM, hükümet kurulmasına ilişkin istişare süreci için ortak bir komite oluşturmaya karar verdi. Her iki partinin temsilci komitesi parlamentodaki diğer partilerle temasa geçecek. Her iki parti de diğer partilerle temasa geçme konusunda mutabık kaldı.
Bu arada Pakistan Halk Partisi (PPP) Genel Başkanı Bilawal Bhutto Zardari pazartesi günü partinin Merkez Yürütme Komitesini topladı.
Parti sekretaryası tarafından yapılan basın açıklamasına göre Bilawal Bhutto, tüm MYK üyelerine ve üst düzey parti liderlerine toplantı için İslamabad’a gelmeleri talimatını verdi.
Toplantının gündeminde ülkedeki genel siyasi durum ve son genel seçimlerin ardından hükümetin kurulmasına ilişkin tartışmalar yer alacak. Bilawal Bhutto’nun Federal başkente yapacağı ziyaret sırasında diğer siyasi liderlerle de görüşmelerde bulunması planlanıyor.
Protestolar başladı
Siyasi gelişmeler, yetkililerin seçim günü cep telefonu şebekelerini kapatması ve sayımın iki günden fazla sürmesinin ardından oy hilesi ve sonuç manipülasyonu iddiaları üzerine ülke çapında düzenlenen protestoların ortasında gerçekleşti.
PTI, seçimlerden birinci parti olarak çıksa da çok sayıda seçim bölgesinde oyların çalındığını ve rakip partilerin adaylarına kaydırıldığını iddia ediyor. Diğer siyasi partiler de oylarının çalındığını savunuyor.
Analistler, protestoların ve ordunun eylemlere müdahale olasılığının bulunduğu ülkede, haftalarca sürecek bir siyasi belirsizlik ve beraberinde derinleşen bir ekonomik kriz yaşanabileceğini söylüyor.
