Pekin, mali düzenlemeler üzerindeki kontrolü merkezileştirme çabalarını hızlandırırken Çin’in bir zamanlar güçlü olan merkez bankasının etkisi ise azaltıldı.
Financial Times’ın (FT) haberine göre, daha önce Çin Halk Bankası’nın (ÇHB) sahip olduğu yetkilerin bir kısmı, Pekin büyüme modelini yeniden belirlerken bir parti gözetim organı ve yenilenmiş bir mali düzenleyici tarafından devralındı.
Merkez bankası günlük para piyasalarında hayati bir rol oynamaya devam ederken, başkanı artık parti hiyerarşisinde Çin Halk Bankası’nın eskiden düzenlediği bazı bankaların başkanlarından daha alt sıralarda yer alıyor.
Analistler, değişikliklerin ÇHB’nin iç politika yapımındaki nüfuzunu ve küresel düzenleyiciler ve piyasalarla iletişim kanalı olarak rolünü azaltacağını söyledi.
Oxford Üniversitesi Çin Merkezi’nde çalışan George Magnus, “Yeni finansal mimarinin en büyük kayıplarından biri ÇHB’nin azalan statüsüdür” dedi.
Financial Times’a konuşan Magnus, “ÇHB’nin reformist ve modernleştirici eğilimlerinin” “hükümetin finansal liberalleşmeyi denemesine ve diğer piyasa odaklı mekanizmaları devlet egemenliğindeki bir sisteme entegre etmesine olanak tanıyan bir tür Truva atı” olduğunu da sözlerine ekledi.
Kısa bir süre önce aralarında yeni merkez bankası başkanı Pan Gongsheng’in de bulunduğu Çin’in üst düzey mali düzenleyicileri ile bir araya gelen yabancı bir akademisyen, “Özellikle ÇHB, büyümeyi artırmanın bir yolu olarak kredi ile finanse edilen eski yatırım oyun kitabına geri dönme konusunda oldukça temkinli davranıyor” dedi.
Merkez bankası her zaman Çin Devlet Konseyi’nin ya da kabinesinin himayesi altında faaliyet göstermiş olsa da, mali konulardaki yetkisi sağlam bir şekilde tesis edilmiştir.
Ancak mart ayından bu yana Pekin, ÇHB’yi mali işleri denetleyen yaklaşık 100 personeli olan Komünist Parti liderliğindeki bir organ olan Merkezi Finans Komisyonu’nun kontrolü altına soktu.
Ülkenin başbakan yardımcısı ve yeni ekonomi ve finans sorumlusu He Lifeng, ÇHB’deki üst düzey atamalarda söz sahibi olacak olan finans komisyonuna başkanlık ediyor. Resmi açıklamalara göre He, finans komisyonunun başkanı ve Çin’in ekonomi ve mali işlerinden sorumlu fiili en üst düzey yetkilisi olan Çin Başbakanı Li Qiang’a rapor veriyor.
Pekin ayrıca menkul kıymetler sektörü dışındaki tüm finansal faaliyetleri denetlemek üzere bankacılık ve sigorta düzenleyicisinin yenilenmiş bir versiyonu olan Ulusal Finansal Düzenleme İdaresi’ni kurdu.
Ayrıca, yolsuzlukla mücadele kapsamında ÇHB de soruşturmadan geçti ve yöneticilerinden Fan Yifei, yolsuzluk soruşturmasının ardından geçen yıl görevden alındı. Merkez Bankası’nın para politikası bölümünün başkanı Sun Guofeng ise Mayıs 2022’den bu yana soruşturma altında.
