Pekin, salı günü kamuoyuna açıklanan son görüşmelerinde Washington’u Çin’in komşularıyla olan deniz ihtilaflarına müdahale etmekten kaçınmaya çağırdı.
Çin Dışişleri Bakanlığı’nın sınır ve okyanus işlerinden sorumlu genel müdürü Hong Liang ile ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Çin koordinatörü ve Çin ve Tayvan’dan sorumlu bakan yardımcısı Mark Lambert cuma günü sanal bir toplantı gerçekleştirdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada iki tarafın Güney Çin Denizi, Doğu Çin Denizi ve Tayvan Boğazı’ndaki durum hakkında görüş alışverişinde bulunduğu belirtildi.
Görüşmeler, Tayvan’ın ablukaya alınmasını simüle eden iki günlük Çin Halk Kurtuluş Ordusu tatbikatıyla aynı zamana denk geldi. Askeri tatbikatlar, adanın yeni lideri, bağımsızlık yanlısı Demokratik İlerleme Partisi’nden William Lai Ching-te’nin Çin’e karşı sert bir konuşma yapmasından günler sonra gerçekleşti.
Pekin, tatbikatların bağımsızlık yanlısı Tayvanlı ayrılıkçı güçleri “cezalandırma” işlevi gördüğünü ve dış güçlerin müdahale ve provokasyonlarına karşı ciddi bir uyarı olduğunu söyledi.
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, cuma günkü toplantıda tatbikatlara da değinildi ve Washington “derin endişeleri paylaştığını” belirterek Tayvan Boğazı’nda “barış ve istikrarın korunmasının önemini” bir kez daha teyit etti.
Pekin, Washington’u “Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrara yönelik en büyük tehdidi oluşturduğunu” söylediği “Tayvan’ın bağımsızlığını” desteklemeyi bırakmaya çağırdı.
Çin tarafından yapılan açıklamada, “ABD, ‘Tayvan bağımsızlık’ güçlerine verdiği destek ve müsamahaya derhal son vermeli ve Tayvan bağımsızlığını desteklememe taahhüdünü yerine getirmelidir” denildi.
İki taraf ayrıca Pekin’in diğer ülkelerle çakışan toprak iddialarının bulunduğu Güney Çin Denizi ve Doğu Çin Denizi’ndeki deniz ihtilaflarını da ele aldı.
“Ciddi endişelerini” dile getiren Pekin, ABD’nin Çin’i çevreleyen sulardaki eylemlerinin toprak egemenliğini ve denizcilik haklarını ihlal ettiğini söyledi.
Çin’den yapılan açıklamada “ABD’yi Çin ve komşuları arasındaki deniz anlaşmazlıklarına müdahale etmekten kaçınmaya ve Çin’i deniz durumları aracılığıyla çevrelemeye çalışan özel bloklar oluşturmamaya çağırdık” denildi.
ABD bildirisine göre ise Washington, Pekin’in açık denizlerde diğer ülkelerin seyrüsefer özgürlüğünü kesintiye uğratan “tehlikeli ve istikrarı bozucu eylemlerde” bulunduğunu söyledi.
Açıklamada “[Biz] ABD’nin sağlam ittifak taahhütlerini ve uluslararası deniz hukukunun korunmasına yönelik kararlı desteğini bir kez daha teyit ettik” denildi.
Cuma günkü ABD-Çin görüşmeleri, kasım ayında Pekin’de yapılan bir toplantıdan bu yana denizcilik konusunda yapılan ikinci ikili istişareydi. Çinli ve ABD’li askeri yetkililer de nisan ayında Hawaii’de deniz ve hava güvenliği konusunda iki gün süren görüşmelerde bulunmuşlardı.
Salı günü yapılan Çin açıklamasında “İki taraf diyalog ve iletişimi sürdürme, yanlış anlama ve yanlış hesaplamalardan kaçınma ve denizcilik risklerini kontrol etme konusunda mutabık kaldı” denildi.
