ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın 7 Ekim 2023’ten bu yana 11’inci kez geldiği Orta Doğu’da gündeminde Gazze’de olası ateşkes müzakereleri, Lübnan gerilimi ve İsrail’in beklenen İran misillemesi var.

Blinken’ın uçağı İsrail’e inmeden saatler önce Hizbullah Tel Aviv’e roket fırlattı.

Hizbullah sabah saatlerinde İsrail’in başkenti Tel Aviv’in yakınlarında bulunan Birim 8200’e ait bir istihbarat üssünü hedef aldığını açıkladı. İsrail, beş roketin fırlatıldığını birinin açık bir alana düşerken diğerlerinin hava savunma sistemlerince önlendiğini duyurdu.

Blinken, İsrail ziyaretine Başbakan Binyamin Netanyahu ile görüşecek başladı. Ardından Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın da bulunduğu diğer üst düzey yetkililerle görüşen Blinken’in Gazze’de tutulan rehinelerin aileleriyle de görüşmesi bekleniyor.

Blinken’in İsrail temaslarında Gazze’ye yönelik savaş sonrası planları, Gazze’nin kuzeyine insani yardımların ulaştırılması ve Lübnan’daki çatışmalara diplomatik çözüm bulunması ele alındı. Ayrıca ABD’deki 5 Kasım seçimleri öncesinde İsrail’in İran’a yapmayı planladığı misilleme saldırısı da gündemin önemli başlıklarından biriydi.

İran: Komşularımız topraklarının İran’a karşı kullanılmasına izin vermeyecek

İsrail basınının aktardığına göre uçakta Blinken’la birlikte bulunan bir yetkili, Blinken’in İsrailli liderlerle İran’a yapılması beklenen saldırı hakkında konuşmayı ve bölgesel çatışmayı büyük ölçüde tırmandırabilecek herhangi bir hareketten vazgeçirmeyi planladığını söyledi.

Öte yandan Blinken, Hamas lideri Yahya Sinvar’ın öldürülmüş olmasını Gazze’de bir ateşkesi mümkün kıldığını düşünüyor. Ancak Netanyahu “savaşın devam ettiğini” açıklarken Hamas da İsrail ordusu Gazze’den çekilmediği sürece ateşkesin mümkün olmadığı konusunda ısrar ediyor.

İsrail basını, Blinken’ın ziyareti öncesi Tel Aviv yönetiminin İsrail’in Gazze’den çekilmesini kapsamayan yeni “sınırlı” bir ateşkes önerisi sunduğunu yazdı.

Devlet televizyonu KAN’ın haberinde, İsrail’in sunduğu teklifin Gazze’de Hamas’ın esir tuttuğu bazı İsraillilerin serbest bırakılması karşılığında kısıtlı bir ateşkesi içerdiği belirtildi. Ateşkes önerisinin İsrail ordusunun Gazze’den çekilmesini kapsamadığı aktarıldı. Netanyahu’nun, Mısırlı yetkililerle söz konusu ateşkes önerisini görüşmek üzere İsrail iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet’in Başkanı Ronen Bar’ı Kahire’ye gönderdiği kaydedildi.

İsrail, “Gazze’nin kuzeyi” için planını Mısır’a iletti

Gazze Şeridi’nde ateşkes ve esir takası için İsrail ile Hamas arasında, Mısır, Katar ve ABD’nin arabuluculuğunda dolaylı müzakereler aylardır sürüyor. Netanyahu’nun Gazze’ye yönelik saldırıları sürdürme ve Gazze’den çekilmeme ısrarı ateşkes müzakerelerini sekteye uğratıyor.

Blinken İsrail ziyaretinin ardından Ürdün, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin de aralarında bulunduğu bir dizi Arap ülkesini ziyaret edecek.

Hizbullah’ın cumartesi günü İsrail’in kuzeyindeki Kayserya kentine düzenlediği İHA saldırısında İsrail Başbakanın Binyamin Netanyahu’nun konutunun hasar gördüğü ortaya çıktı.

Saldırı ile ilgili cumartesi günü yapılan haberlerde İHA’nın “Netanyahu’nun evininde bulunduğu bölgede bir eve isabet ettiği” belirtilmişti. Ancak ülkede uygulanan askeri sansür nedeniyle vurulan evin Netanyahu ailesine ait olduğu açıklanmamıştı. Times of Israel’de yer alan habere göre konu ile ilgili sansür kaldırılınca İsrail basını isabet alan ve hasar gören evin Netanyahu’ya ait olduğunu yazabildi.

“İran adına casusluk” suçlamasıyla 7 İsrail vatandaşı tutuklandı

Saldırı sonrası İsrail Başbakanlık Ofisinden yapılan yazılı açıklamada Netanyahu’nun İran’ın vekili olarak nitelediği Hizbullah’ın “kendisi ve eşine suikast girişiminin feci bir hata olduğunu” söyledi. Netanyahu, bunun ne kendisinin ne de İsrail’in “düşmanlarına karşı savaşında caydırıcı olmayacağını” anlattı.

Netanyahu, İran ve vekillerine karşı, “İsraillilere zarar verenlere bedel ödetecekleri, kendilerine saldıranları etkisiz kılacakları, Gazze’deki İsrailli esirleri geri getirecekleri ve kuzeydeki vatandaşlarının güven içinde evlerine dönmelerini sağlayacaklarını” ileri sürdü.

Netanyahu, daha önceden de tekrar ettiği zafer söylemini yineleyerek “İsrail savaşın tüm hedeflerine ulaşacak ve gelecek nesiller boyunca kalıcı olacak şekilde bölgenin güvenlik gerçeğini değiştirmek konusunda kararlı” ifadesini kullandı.

Öte yandan, İsrail devlet televizyonu KAN’ın haberine göre, Netanyahu’ya yakın kaynaklar, “Başbakan’ın, İHA ile suikast girişiminin ardından İran’a daha sert bir hücum düzenlenmesini istediğini” belirtti.

İran’ın 1 Ekim’de İsrail’e yönelik yaklaşık 200 balistik füzeyle gerçekleştirdiği saldırının ardından İsrail’in İran’a kapsamlı bir karşı saldırı düzenlemesi ve bölgede 7 Ekim 2023’ten bugüne yaşanan çatışmanın hızla şiddetlenip geniş bir alana yayılmasından endişe ediliyor.

Şüpheliler, İsrail üsleri ve tesisleri hakkında fotoğraf çekmek ve bilgi toplamakla suçlanıyor.

İsrail polisi ve iç istihbarat teşkilatı Şin Bet, İran için casusluk yapan, askeri üsler hakkında bilgi sağlayan ve bireyleri gözetleyen İsrail vatandaşlarından oluşan bir şebekeyi çökerttiğini duyurdu. Yapılan operasyonlarda yedi İsrail vatandaşının İsrail ordusuna ait üsler ve enerji altyapısı hakkında hassas bilgiler topladıkları gerekçesiyle tutuklandığı açıklandı. Söz konusu şebekenin yaklaşık iki yıldır aktif olduğunu iddia ediliyor.

İsrail basınında yer alan haberlere göre şüpheliler, aralarında Tel Aviv’deki Kirya olarak bilinen savunma karargâhı ile Nevatim ve Ramat David hava üslerinin de bulunduğu İsrail üs ve tesislerinin fotoğraflarını çekmek ve bunlar hakkında bilgi toplamakla suçlanıyor. Nevatim üssü bu yıl İran’ın iki füze saldırısına hedef olmuş, Ramat David ise Hizbullah tarafından hedef alınmıştı. İsrailli savcılara göre “Bu son yıllarda soruşturulan en ciddi güvenlik vakalarından biri.” Polis, grubun iki yıl boyunca 600 görev gerçekleştirdiğini söyledi.

Aralarında iki çocuğun da bulunduğu iddia edilen şebekeye ilişkin haberler, eylül ayında İran için casusluk yapmakla suçlanan İsrailli bir iş adamının tutuklanmasının ardından geldi. Hakkındaki iddialara göre bu kişi, İsrail Başbakan Binyamin Netanyahu, Savunma Bakanı Yoav Gallant ya da Şin Bet Başkanı Ronen Bar’a suikast düzenlenmesi olasılığını görüşmek üzere iki kez İran’a gitmişti.

Tutuklanan kişilerin Hayfa bölgesinde yaşayan ve bazıları akraba olan Azerbaycanlı Yahudi göçmenler olduğunu ve bir ay kadar önce tutuklandıkları ve savaş zamanında düşmana yardım etmekle suçlanmalarının beklendiği iddia ediliyor.

Haaretz’e göre şüphelilerin Rus aracılardan yüz binlerce dolar nakit transferi ve kripto para aldıkları iddia ediliyor. Şüphelilerden üçünün İsrail’in güneyindeki hassas bölgelerin fotoğraflarını çektikleri sırada yakalandığı ve polisin bu kişilerin elinde düzinelerce belge ele geçirdiği ileri sürülüyor. Yapılan açıklamada, “Soruşturmalar, şüphelilerin iki yılı aşan bir süre boyunca ‘Alkhan’ ve ‘Orkhan’ olarak bilinen iki İranlı istihbarat ajanının yönetimi altında çok sayıda güvenlik görevi yürüttüğünü ortaya çıkardı” denildi.

Açıklamada şunlar kaydedildi: “Şebeke üyeleri sağladıkları istihbaratın ulusal güvenliği tehlikeye attığının ve düşmana füze saldırılarında yardımcı olabileceğinin farkındaydı. Şebeke, hava kuvvetleri ve donanma tesislerinde, limanlarda, Demir Kubbe sisteminin bulunduğu yerlerde ve Hadera elektrik santrali gibi enerji altyapısına odaklanarak ülke çapında kapsamlı keşif görevleri yürüttü.”

“Operasyon stratejik alanların fotoğraflanmasını ve belgelenmesini içeriyordu ve toplanan veriler İranlı ajanlara aktarılıyordu. Şebeke üyeleri İran’ın rehberliğinde bu görevler için özel olarak tedarik edilmiş gelişmiş ekipmanlar kullandılar.”

Son tutuklamalar İsrail’in İran, Gazze ve Hizbullah’ı hedef alan gelişmiş istihbarat operasyonlarının tek yönlü olmadığını, İran ve vekillerinin İsrail’de de operasyonlar yürüttüğünü gösteriyor. İsrail devlet savcısı henüz açıklanmayan başka vakaların da soruşturma altında olabileceğini belirtti.