Politico: AB, Rus gübreleri konusunda “üçlü fiyasko” yaşadı

Politico’nun haberine göre, Avrupa Komisyonu’nun Rus gübrelerine yönelik gümrük vergisi planları, Rusya’nın gelirlerini kısıtlama, yerli üretimi destekleme ve fiyat artışlarını önleme hedeflerinde başarısız oldu. Avrupa’daki çiftçi ve tarım kooperatifleri, bu yaptırımların maliyetleri artırabileceği konusunda endişelerini dile getirdi.

Politico, Avrupa Komisyonu’nun Rus gübrelerine karşı gümrük vergisi uygulama planlarının, Rusya’nın gelir elde etmesini engelleme, yerli gübre üretimini destekleme ve fiyat artışlarını önleme gibi hedefleri göz önüne alındığında, AB için “üçlü bir zafer” olması gerektiğini, ancak bunun daha ziyade “üçlü bir fiyaskoya” benzediğini yazdı.

Avrupa’daki üreticiler, Rusya’nın Avrupa’ya gaz ihracatını azaltmasıyla birlikte, ucuz Rus yakıtının, Avrupa Birliği’ne tedarik edilmeye devam eden ucuz gübrelere dönüştürüldüğü konusunda uyardılar.

Avrupa’daki çiftçileri ve tarım kooperatiflerini temsil eden birlik olan Copa Cogeca’nın yaptığı açıklamaya göre, Avrupa Birliği’nin Rus ve Belarus gübrelerine yönelik yeni yaptırımları, Avrupalı üreticiler ve AB pazarına giren üçüncü ülke tedarikçileri için masrafların artmasına yol açabilir.

Açıklamada, “Avrupa Komisyonu’nun bu kararı almasına neden olan jeopolitik gerekçeleri anlıyor olsak da tarım sektörü bu kararların ekonomik sonuçlarıyla karşı karşıya kalacaktır,” ifadelerine yer verildi.

Gümrük verileri ve Eurostat istatistiklerine göre, 2024 yılında Avrupa Birliği, Rusya-Ukrayna çatışmasının başlangıcından bu yana rekor bir seviye olan 2,12 milyar avro değerinde 6,17 milyon ton Rus gübresi ithal etti.

Copa Cogeca’nın tahminlerine göre, gübre maliyeti bir sonraki tarım sezonunda ton başına en az 40-45 avro artacak ve bu da üreticiler üzerindeki baskıyı artıracak. Kuruluş, önerilen kısıtlamaların savunucularının temel argümanının, bu önlemlerin yerli gübre üretimini artıracağı yönünde olduğunu, fakat bunun garantisi olmadığını belirtti.

Tarım sanayicileri, Avrupa’nın uzun zamandır yerli gübre üretiminde yetersiz kaldığını ve bu nedenle ithalatın kaçınılmaz olduğunu, ayrıca karbon emisyonları üzerindeki kontrollerin sıkılaştırılması nedeniyle durumun daha da kötüleştiğini hatırlattı.

Copa Cogeca’ya göre, kısıtlamalar tarımsal üretimi ve AB’nin rekabet gücünü ciddi şekilde zorlaştıracak ve net bir çeşitlendirme stratejisi olmadan “Avrupalı çiftçiler kısa sürede çıkmaza girecek”. Copa Cogeca, bu sorunun acilen çözülmesi ve “yeni bir tarım krizine dönüşebilecek durumdan kaçınmayı” sağlayacak somut çözümler bulunması çağrısında bulundu.

Konu, Avrupa Komisyonu’nun Rusya ve Belarus’tan gelen bazı azotlu gübreler ve bazı tarım ürünlerine gümrük vergisi uygulaması önerisiyle ilgili.

Bu teklifin onaylanmasından sonra, Rusya’dan yapılan tüm tarım ithalatına Avrupa gümrük vergileri uygulanacak. Avrupa Komisyonu, bu önlemlerin yerli üretime yardımcı olmasını ve gübre maliyetlerinin Avrupalı çiftçiler için uygun seviyede kalmasını bekliyor ve fiyat artışı durumunda kısıtlamaların hafifletilmesi planlanıyor.

İlk gümrük vergisinin Temmuz 2025’ten itibaren ton başına 40-45 avro olması, sonraki üç yıl içinde üre, amonyum nitrat, üre-amonyum nitrat, kireçli amonyum nitrat ve amonyum sülfat için ton başına 315 avroya, diamonyum fosfat ve monoamonyum fosfat için ise ton başına 430 avroya yükselmesi planlanıyor. Vergiler, Rusya ve Belarus’tan yapılan gübre ithalatına uygulanan mevcut yüzde 6,5’lik gümrük vergisine eklenecek.

Aynı zamanda, AB’deki gübre üreticileri Brüksel’in girişimini onayladı. Dünyanın en büyük gübre üreticilerinden biri olan Norveçli Yara şirketinin Başkan Yardımcısı Tiffany Stefani, Politico‘ya yaptığı açıklamada, “Komisyonun Rus gübre ithalatını azaltma yönünde adımlar atmasını takdir ediyoruz, ancak maalesef bu çok az ve çok geç,” dedi.

Stefani, gümrük vergisi kurallarının sıkılaştırılması çağrısında bulundu.