Politico’nun bildirdiğine göre ABD’li bir yetkili Çarşamba günü yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Joe Biden’ın Hollanda Başbakanı Mark Rutte’yi bir sonraki NATO Genel Sekreteri olması için desteklediğini söyledi.
Biden’ın desteğinin, Rutte’nin adaylığına katılmaları için daha fazla müttefiki etkilemesi muhtemel.
Politico çarşamba günü erken saatlerde, NATO ülkelerinin üçte ikisinin Rutte’nin adaylığını desteklediğini bildirmişti. Rutte’nin liderlik teklifini, ittifakın 75. yıldönümünü kutlamak için Washington’da yapılacak temmuz ayındaki NATO zirvesinden önce onaylama baskısı artıyor.
Estonya Başbakanı Kaja Kallas’ın NATO şefliği için öne çıkmak istediği söyleniyordu fakat NATO yetkilileri Kallas’ın resmi olarak adaylığını dile getirmediği için aday havuzunda bulunmadığını belirtiyorlar.
Rutte, geçen hafta katıldığı Münih Güvenlik Konferansında konu hakkında yorum yapmaktan kaçınmıştı. Rutte, “Ekim ayında, ‘Bu rolle ilgilenebilirim’ … derken hata yaptım. Bunu yapmamalıydım, bu yüzden artık bunun hakkında konuşmamaya karar verdim,” dedi.
Hafta sonu Hollanda televizyonuna konuşan Hollanda Savunma Bakanı General Onno Eichelsheim, Rutte’nin işi almasının ‘çok muhtemel’ olduğunu söyledi.
Türkiye ve Macaristan’ın tutumu henüz netleşmedi
NATO kurallarına göre, genel sekreterin seçimine oybirliğiyle karar verilmesi gerekiyor, bu da Rutte’nin 31 üye ülkenin tamamının desteğini kazanması gerektiği anlamına geliyor. Politico’ya göre görev için herhangi bir aday, yeni üye kabul etmenin önündeki en büyük engeller olduğunu kanıtlayan Türkiye ve Macaristan’ı aşmak zorunda. Türkiye’nin Rutte’yi desteklemeden önce güvence istediği bildirilirken, Macaristan’ın Hollanda başbakanı ile uzun süredir devam eden anlaşmazlıkları var.
Bloomberg’in 13 Şubat’ta bildirdiğine göre, Türkiye, Rutte’nin ya da başka bir adayın ittifakın Avrupa Birliği üyelerine eğilimli olmamasını ve özellikle de AB üye ülkeleri Yunanistan ve Kıbrıs’tan gelen baskıya boyun eğmemesini sağlamak istiyor.
Türkiye ayrıca Rutte’nin Ankara’nın, NATO ile AB’nin ortaklıklarına dahil olmasına izin vermesini ve NATO müttefikleri arasında savunma ihracatı kısıtlamaları olmayacağından emin olmasını istiyor.
Bloomberg haberine göre Ankara, Rutte’nin Genel Sekreter Jens Stoltenberg’in yerine geçmesine prensipte olumlu bakıyor. Buna rağmen Türkiye, Rutte’nin adaylığını özel olarak onaylamayan ülkeler arasında yer alıyor.
Bloomberg’e konuşan kaynaklar, Türkiye’nin henüz Rutte’ye istek listesini iletmediğini söyledi. Hollanda lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, iki ülke arasındaki gerginliklerin 2017’de alevlenmesinin ardından ilişkilerini yumuşatmış ve bağları yeniden tesis etmişti.
