Polonya’da seçimler yaklaşırken, muhalefetteki Donald Tusk önderliğindeki Sivil Platform dün (1 Ekim Pazar) Varşova’da büyük bir miting düzenledi.
Kamuoyu anketleri iktidardaki Hukuk ve Adalet (PiS) hükümetinin oylamayı kazanabileceğini fakat çoğunluğu sağlamakta zorlanabileceğine işaret ediyor.
Muhalefetin elindeki Varşova kenti yetkilileri mitingine yaklaşık bir milyon kişinin katıldığını ileri sürdü. PiS yönetimi altında ‘hükümetin sözcüsü’ haline geldiği iddia edilen kamu yayıncısı TVP ise, polisin yaklaşık 100.000 kişinin katıldığını söylediğini aktardı. Online haber kanalı onet.pl, kendi hesaplamalarına göre mitinge yaklaşık 600.000-800.000 kişinin katıldığını iddia etti.
“Büyük değişim geliyor. Bu Polonya’nın yeniden doğuşunun bir işaretidir,” diyen PO lideri Donald Tusk, Varşova’nın merkezindeki bir meydanda toplanan kalabalığa seslenirken birçok kişi Polonya ve AB bayrakları salladı.
Eski bir Avrupa Konseyi başkanı olan Tusk, PiS’in Polonya’yı AB’den çıkarmayı hedefleyebileceğini iddia etti ve seçimleri ‘azınlık ve kadın hakları’ için çok önemli olarak nitelendirdi.
PiS, Polonya’yı AB’den çıkarabileceği yönündeki suçlamayı reddediyor.
2015’ten bu yana iktidarda olan PiS, göçmenleri Polonya’dan uzak tutmanın ‘ulusal güvenlik’ için kilit önemde olduğunu söyleyerek ve ailelere ve yaşlılara para aktarmaya devam etme vaadiyle kampanya yürütüyor.
PO’nun etkili isimlerinden Varşova Belediye Başkanı Rafal Trzaskowski de mitinge katılanlara seslendi ve “Herkes istihdam için, iklim felaketiyle mücadele için yatırım yapıyor. Birileri Polonya’da demokrasiyi yok etmeye karar verdiği için bu paradan mahrum bırakıldık,” diyerek Brüksel ile PiS arasındaki AB fonları meselesine değindi. TVN24’ün aktardığına göre Trzaskowski, “Açık, hoşgörülü, Avrupalı ve gülümseyen bir Polonya’ya doğru ilerliyoruz,” diye ekledi.
Tusk’ın lideri olduğu parti Sivil Koalisyon (KO) şu anda anketlerde %29 ile iktidardaki PiS’in (%36) ardından ikinci sırada yer alıyor.
KO’nun hükümet etmek için diğer muhalif gruplarla ittifak yapması gerekecek. Bunlardan biri olan Sol (Lewica) da dünkü yürüyüşe katıldı ve iki lideri Robert Biedroń ve Włodzimierz Czarzasty sahnede Tusk’a eşlik etti. Kalabalığa hitap eden Biedroń, “Bu, Polonya’nın geleceği! Bugün umut var. Bu sahnede birlik içinde duruyoruz. Kazanmaya hazırız. Tüm muhalefetle birlikte ortak, demokratik bir hükümet kurmaya hazırız,” dedi.
Potansiyel koalisyon ortağı mitingde yoktu
Bununla birlikte, böyle bir hükümetin bir parçasını oluşturacak diğer ana muhalefet grubu, ‘merkez sağ’ Üçüncü Yol (Trzecia Droga) örgütü, küçük kasabalarda oy kazanmaları gerektiğini savunarak mitinge katılmamayı tercih etti.
Partinin iki lideri Szymon Hołownia ve Władysław Kosiniak-Kamysz, bunun yerine Polonya’nın güneyindeki Częstochowa’da bir seçim etkinliği düzenledi.
Hołownia, “Bugün Varşova’da yapılacak yürüyüş için umutlarımızı koruyoruz. Tüm cephelerde seferberliğe ihtiyaç var,” derken, Kosiniak-Kamysz ‘muhalefetin birbirini tamamlayabileceğini’ söyledi.
PiS’in iç anketleri, geçtiğimiz Nisan ayında kurulan Üçüncü Yol’un seçim performansının belirleyici olabileceğini tahmin ediyor. Üçüncü Yol’un %8’lik barajı geçememesi halinde PiS’in çoğunluğu elde etme şansı bir hayli artacak. PiS’ten bir kaynak Onet’e verdiği demeçte, “Günlük anketlerimizde Üçüncü Yol’a verilen destek seçim barajı civarında dalgalanıyor,” dedi. Bu durumda PiS’in parlamentoda çoğunluğu elde etmek için %38-39 civarında oy alması yeterli olacak.
PiS çoğunluğu sağlayamazsa, çoğunluk hükümeti kurmak için koalisyon ortakları aramak zorunda kalacak. En muhtemel aday, anketlere göre üçüncü ile beşinci sıralar arasında yer alan sağcı Konfederasyon partisi.
PiS’ten salon etkinliği
Bu arada PiS de dün Katowice’de, kentin 11.000 kişilik Spodek arenasında kendi büyük etkinliğini düzenledi.
PiS parlamento lideri Elżbieta Witek izleyicilere, “Polonya sevgisiyle birleşmiş insanları burada tek bir yerde görmek iç açıcı,” dedi. Witek daha sonra bunu ‘muhalefet gösterilerinde gördükleri ve duydukları sistematik kötülükle’ karşılaştırdı.
Witek sözlerine, “Bu kötülüğü ancak birlikte durdurabiliriz. [PiS iktidarının] son sekiz yılında Polonyalılara dürüst ve değerlerinize sadık olunabileceğini gösterdik,” diye devam etti.
