Polonya vatandaşlarının yarısından fazlası, hükümetin Auschwitz’in kurtarılışının 80. yıldönümü anma törenlerine İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da dahil olmak üzere İsrailli liderlerin özgür ve güvenli bir şekilde katılmalarını sağlama kararına karşı çıkıyor.
Geçtiğimiz hafta Başbakan Donald Tusk’ın hükümeti, İsrail’in üst düzey yetkililerinin yıldönümüne özgür ve güvenli bir şekilde katılımını garanti altına almayı taahhüt eden bir kararı kabul etti.
Bu karar, Cumhurbaşkanı Andrzej Duda’nın Tusk’a mektup yazarak Netanyahu’nun tutuklanmaktan korunacağına dair güvence istemesinin ardından geldi.
21 Kasım 2024 tarihinde Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Netanyahu ve diğer bazı kişiler hakkında Gazze’de 15 ay süren savaşla ilgili olarak insanlığa karşı suç işledikleri iddiasıyla tutuklama emri çıkarmıştı. Sonuç olarak, UCM üyesi devletlerin yasal olarak bu kişileri geldiklerinde gözaltına almaları gerekiyor.
Polonya’da Tusk’ın kararı İsrail’e yönelik diplomatik bir dostluk jesti ve Donald Trump’ın göreve başlaması öncesinde ülkenin başlıca güvenlik garantörü olan Washington’u memnun etmeye yönelik bir hamle olarak görülüyor.
Fakat karar, eski UCM başkanı Piotr Hofmański de dahil olmak üzere geniş çapta eleştirildi. Polonya medyasına verdiği demeçte üyelerin yükümlülüklerini yerine getirmeyi reddetmeleri halinde UCM’nin varlığının sorgulanacağını belirten Hofmański, bu tür bir meydan okumanın Avrupa’da ilk kez yaşandığını da sözlerine ekledi.
Polonyalılar da Tusk hükümetinin hamlesini onaylamıyor. IBRiS’in yaptığı ankete katılanların %51,9’u hükümetin kararını eleştirirken, %30,7’si “çok olumsuz”, %21,2’si ise “biraz olumsuz” olarak değerlendirdi.
Buna karşılık, anketi yaptıran Rzeczpospolita’ya göre, katılımcıların %22,5’i hükümetin kararına olumlu bakarken, %25,6’sı kararsız kaldı.
Polonya Basın Ajansı’na yazılı bir açıklama yapan UCM, “Roma Statüsünü imzalayan devletlerin mahkemenin kararlarını uygulamak konusunda yasal bir yükümlülüğü olduğunu” vurguladı.
Polonya Roma Statüsünü 9 Nisan 1999 tarihinde imzalamış ve 12 Kasım 2001 tarihinde onaylayarak UCM’nin kurucu devletlerinden biri olmuştu.
Bu hafta başında Filistin Büyükelçisi Mahmud Halife Polonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrzej Szejna ile bir araya gelerek Polonya hükümetinin Netanyahu’yu koruma kararından duyduğu endişeyi dile getirmişti.
Büyükelçilikten yapılan açıklamada, Büyükelçi Halife’nin Alman Nazi toplama kampı Auschwitz-Birkenau’nun kurtarılışının 80. yıldönümünün anılması ve kurbanlarının hatırlanmasının, Uluslararası Ceza Mahkemesinin kararına uyulması ve savaş suçlusu Netanyahu’nun hesap vermekten korunması yerine tutuklanması için bir fırsat olduğunu vurguladığı belirtildi.
