Putin ve Xi: Nükleer devletler soğuk savaş zihniyetini terk etmeli

Rusya Devlet Başkanı Putin ve Çin Devlet Başkanı Xi, Moskova’daki görüşmelerinin ardından yayımladıkları ortak açıklamada, nükleer silah sahibi ülkelere “sıfır toplamlı oyunlardan” vazgeçme çağrısı yaptı. İki lider, bazı devletlerin küresel stratejik istikrarı baltalayan ve silahlanma yarışını körükleyen adımlarını kınadı.

Rusya ve Çin, nükleer silah sahibi bazı devletlere “sıfır toplamlı oyunlardan” vazgeçmeleri yönünde çağrıda bulundu.

Çağrı, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Moskova’ya resmi ziyarette bulunan Çin Devlet Başkanı Xi Jinping arasındaki görüşmelerin ardından yapılan ortak açıklamada yer aldı.

Kremlin’in internet sitesinde aktardığı açıklamaya göre taraflar, ortak açıklamada, bazı devletlerin “küresel stratejik istikrarı baltalayan, silahlanma yarışını körükleyen, çatışma risklerini artıran ve uluslararası barış ile güvenliğe ciddi tehdit oluşturan” adımlar attığını belirtti.

Açıklamada, “Taraflar, ilgili devletlere ‘soğuk savaş’ zihniyetinden ve ‘sıfır toplamlı oyunlardan’ vazgeçmeleri, sorunları eşitlikçi diyalog ve karşılıklı saygıya dayalı istişarelerle çözmeleri, tehlikeli yanlış hesaplamalardan kaçınmak için güveni güçlendirmeleri ve stratejik riskler yaratan eylemlerden kaçınmaları yönünde şiddetle çağrıda bulunmaktadır,” ifadelerine yer verildi.

Moskova ve Pekin, “ivedilikle ortadan kaldırılması gereken” stratejik risklerden birinin, “diğer nükleer devletlerin yakınındaki hassas bölgelerde askeri ittifakların ve koalisyonların genişlemesi” ve bu yolla söz konusu devletlere “güç baskısı” uygulama çabası olduğunu vurguladı. Bu durumun, bu devletlerin temel güvenlik çıkarlarını tehdit ettiği belirtildi.

Açıklamada ayrıca, nükleer silaha sahip bazı ülkelerin “sınırsız küresel ve çok alanlı füze savunma sistemi” kurması, üçüncü ülkelere karada konuşlu orta ve daha kısa menzilli füzeler yerleştirmesi ve “sözde ‘ortak nükleer misyonlar’ ile ‘genişletilmiş nükleer caydırıcılık’ gibi derin istikrarsızlaştırıcı planlar uygulaması” gibi eylemlerin bölgesel istikrarı ve küresel güvenliği baltaladığı ifade edilerek Rusya ve Çin tarafından kınandı.

Taraflar, beş nükleer silah sahibi devletin liderlerinin 3 Ocak 2022 tarihli nükleer savaşın önlenmesi ve silahlanma yarışına girilmemesi hakkındaki ortak bildirisine bağlılıklarını teyit ederek, bildirinin tüm taraflarını ilgili yükümlülüklerini yerine getirmek için somut adımlar atmaya çağırdı.

Moskova ile Pekin, ABD ve müttefiklerinin Asya-Pasifik bölgesinde “nükleer bileşeni olan Rusya ve Çin karşıtı askeri ittifaklar” kurma, bölgeye “‘genişletilmiş caydırıcılık’ kisvesi altında” nükleer silahlar yerleştirme ve “stratejik istikrarı tehdit eden küresel füze savunma sistemi unsurları ile karada konuşlu orta ve daha kısa menzilli füzeler konuşlandırma” girişimlerinin kabul edilemez olduğunu vurguladı.

Rusya ayrıca, Çin’in Ukrayna konusundaki “objektif ve tarafsız tutumunu” ve sorunun “siyasi-diplomatik yollarla çözümünde yapıcı rol oynama” arzusunu memnuniyetle karşıladığını kaydetti.

Taraflar, Ukrayna’daki çatışmanın uzun vadeli ve sürdürülebilir çözümü için, “çatışmanın temel nedenlerinin, BM Şartı ilkelerinin bütünlüğü, toplamı ve karşılıklı bağlantısı içinde ve tüm devletlerin güvenlik alanındaki meşru çıkar ve endişeleri dikkate alınarak güvenliğin bölünmezliği ilkesine saygı gösterilerek ortadan kaldırılması” gerektiği konusunda hemfikir olduklarını ifade etti.

Açıklamada, “Bu doğrultuda taraflar, barışın tesisine katkıda bulunan tüm çabaları desteklemektedir,” denildi.

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Zafer’in 80. yıl dönümü kutlamalarına katılmak üzere 7 Mayıs’ta Moskova’ya gelmişti.

Xi Jinping, en son Mart 2023’te Rusya’ya devlet ziyaretinde bulunmuş, geçen sene ise Kazan’daki BRICS zirvesine katılmıştı.