AFP’nin haberine göre, tek rakibi Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis’in çekilmesinin ardından, Hollanda’da başbakanlıktan ayrılması öngörülen Mark Rutte NATO Genel Sekreteri olacak.
57 yaşındaki deneyimli siyasetçinin önümüzdeki günlerde NATO’nun 32 ülkesi tarafından resmen seçilmesi ve mevcut başkan Jens Stoltenberg’in görev süresi 1 Ekim’de sona erdiğinde görevi devralması bekleniyor.
Rutte, Ukrayna savaşı sürerken ve Donald Trump kasım ayında ABD’de başkanlığı geri almak için mücadele ederken Batılı müttefikler için “kritik” bir anda göreve gelecek.
Geçen yıl koalisyonunun çökmesinin ardından göreve talip olan Ukrayna’nın sadık destekçisi Rutte, kısa sürede ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya gibi ağır topların desteğini kazandı. Ancak Türkiye ve Macaristan’ın çekincelerini gidermek için de epey uğraştı.
Rutte, nisan ayında İstanbul’a yaptığı ziyaretle Türkiye’nin suskunluğunu aştı ve nihayet bu hafta Avrupa Birliği zirvesinde Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile bir anlaşma imzaladı.
Geriye son engel olarak kalan Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis de NATO Genel Sekreterliği adaylığından çekildiğini açıkladı. Iohannis’in adaylığı Rutte’nin sorunsuz bir şekilde atanmasına bel bağlayan müttefikleri kızdırmıştı.
Romanya Güvenlik Konseyi perşembe günü Iohannis’in resmen geri çekildiğini ve ülkenin Rutte’yi desteklediğini açıkladı.
Trump korkusu
Rutte, Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana ittifakın en önemli on yıllarını yöneten Norveç’in eski başbakanı Stoltenberg’den görevi devraldığında önünde pek çok engel olacak.
Dört yıllık görev süresinin başlamasından sadece haftalar sonra, ABD’deki seçmenler görevdeki Joe Biden ile Trump arasında seçim yapmak için sandık başına gidecek.
Eski başkanın Oval Ofis’e dönme ihtimali, Washington’un Avrupa’nın nihai güvenlik garantörü rolünü zayıflatabileceğinden korkan müttefikleri sarstı.
Trump seçim kampanyası sırasında Rusya’yı kendi savunmaları için yeterince harcama yapmayan NATO ülkelerine saldırmaya teşvik edeceğini söyleyerek bu korkuları körükledi.
Stoltenberg gibi Rutte de, ABD’yi NATO’dan çıkarmayı bile düşündüğü söylenen iktidardaki ilk döneminde Trump’a karşı dikkatli tutumuyla takdir topladı.
Stoltenberg salı günü Washington’a yaptığı ziyarette “Mark Rutte’nin çok güçlü bir aday olduğunu düşünüyorum. Başbakan olarak çok fazla deneyimi var. Yakın bir dostum ve meslektaşım” demişti.
Trump’ın dönüşü NATO’nun doğusunda büyük bir meydan okuma yaratabilirken, Rutte Kiev’in yorgun destekçilerinden yardım toplamak konusunda kilit bir role sahip olacak.
Bu hafta NATO, 32 üye ülkesinden 23’ünün ittifakın gayri safi yurtiçi hasılalarının yüzde ikisini savunmaya harcama hedefine ulaştığını açıkladı.
‘Teflon Markası’
Hollanda’da uzun süre iktidarda kalabildiği için “Teflon Mark” lakabıyla anılan Rutte, NATO’ya liderlik eden dördüncü Hollandalı olacak.
Bisikletli muhafazakâr, Rusya’nın 2022’deki Ukrayna müdahalesinin ardından ülkesinin ekonomik ağırlığını Ukrayna’nın arkasına atarak Kiev’e F-16 savaş uçakları gönderme çabalarına öncülük etti.
İttifakın doğu kanadındaki NATO ülkeleri görevi kendi içlerinden birinin alması için bastırırken, Rutte’nin destekçileri onun Rusya’nın yarattığı tehdidin tamamen farkında olduğunda ısrar ediyor.
