Reuters tarafından elde edilen uydu görüntülerine göre, Çin, Kuzey Kore’nin (Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti) Rusya’ya silah transferi ile bağlantılı olan ABD yaptırımına tabii bir Rus kargo gemisine demirleme yeri sağlıyor.
İngiltere Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü (RUSI) adlı düşünce kuruluşu, Ağustos 2023’ten bu yana Kuzey Kore mühimmatı içerdiği iddia edilen binlerce konteyneri Rus limanlarına taşıyan Rus gemisi Angara’nın şubat ayından bu yana Çin’in doğusundaki Zhejiang eyaletinde bir tersanede demirli olduğunu söyledi.
Blinken’ın Çin ziyaretine denk geldi
Bu gelişme, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın Çin ziyaretinde Washington’ın “Pekin’in Rusya’nın savunma sanayine verdiği destekten duyduğu endişeyi” dillendirmek üzere olduğu döneme denk geldi.
Çin Ukrayna’daki savaşta Rusya’ya silah desteği sağladığı yönündeki iddiaları reddederken, savaşın tarafı olmadığını ve savaşı körüklemediğini, aksine Ukrayna’da çatışmayı körükleyen tarafından milyarlarca dolarlık askeri yardımı kabul eden ABD tarafı olduğunu söylüyor.
Ukrayna mühimmat sıkıntısı çekerken, ABD’li yetkililer Çin’in Ukrayna savaşındaki ilk gerilemelerinin ardından “Rusya’nın ordusunu yeniden inşa etmesine yardım ettiği” yönündeki iddialarını giderek daha sert bir şekilde dillendiriyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in yarın Pekin’e yapacağı ziyarette bu meselenin gündeme gelmesi bekleniyor.
Dışişleri Bakanlığı’nın ikinci sıradaki diplomatı Kurt Campbell bu ay yaptığı açıklamada Pekin’in Moskova’ya desteğini artırması halinde Washington’un buna “seyirci kalmayacağını” söylemişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Rus gemisi Angara’nın şu anda bir Çin limanında demirli olduğuna dair “güvenilir, açık kaynaklı raporlardan” haberdar olduklarını ve konuyu Çinli yetkililere ilettiklerini söyledi.
“Tüm üye devletleri Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2397 sayılı kararı kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyoruz,” diyen yetkili, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (KDHC) ile ticareti kısıtlayan ve BM devletlerinin yasadışı faaliyetlere karışan gemilerin kaydını silmelerini gerektiren bir karara atıfta bulundu.
ABD’li sözcü, “Bakan Blinken bu hafta Çin’li mevkidaşlarıyla bir araya geldiğinde, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşı ve Rusya-Kuzey Kore ilişkileri de dahil olmak üzere bir dizi endişeyi ele alacak” dedi.
‘Onarım ve bakım’
RUSI’nin geçtiğimiz aylarda San Francisco merkezli yeryüzü görüntüleme firması Planet Labs PBC’nin de aralarında bulunduğu şirketlerden elde ettiği uydu görüntüleri Angara’nın Zhejiang’daki Zhoushan Xinya Tersanesi’ne demirlediğini gösteriyordu; tersanenin internet sitesinde Çin’in en büyük özel gemi onarım şirketi olduğu belirtiliyor.
Geminin, Çin’e doğru yol aldığı sırada Kore Boğazı’nın yoğun bir bölümünde seyrederken muhtemelen güvenlik nedenleriyle kısa bir süreliğine açılmış olan benzersiz otomatik tanımlama sistemi (AIS) transponderiyle tanımlandığı kaydedildi.
RUSI, 9 Şubat’ta Çin’e varmadan önce, görünüşe göre onarım veya bakım için, Angara’nın ocak ayında Kuzey Kore ve Rusya limanlarına transponderi kapalı olarak demirlediğini söyledi. Çin’e varışından kısa bir süre sonra tekrar vericisini kapattığı bildirildi.
Çin ‘tek taraflı yaptırımlara her zaman karşı olduğu’ yanıtını verdi
Çin’in Washington’daki büyükelçiliği Angara ile ilgili ayrıntılardan haberdar olmadığını ancak Çin’in “uluslararası hukukta temeli olmayan ya da Güvenlik Konseyi’nden yetki almayan tek taraflı yaptırımlara ve uzun kollu yargı yetkisine her zaman karşı çıktığını” söyledi.
Çin Dışişleri Bakanlığı da konuyla ilgili bilgisi olmadığını söyledi.
RUSI’de araştırma görevlisi olan Joseph Byrne, Çin hükümetinin ABD onaylı geminin kendi tersanesine demirlediğini bilmesi gerektiğini söyledi.
Byrne, “(Angara’nın) denetlenmeden ve yeni onarılmış olarak limandan ayrılmasına izin verirse, bu Çin’in bu Rus gemilerine karşı herhangi bir işlem yapmayacağını gösterir” dedi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı ve Zhoushan Xinya Tersanesi Angara ile ilgili yorum taleplerine yanıt vermedi.
