Rusya, Suriye’deki hava savunma sistemlerini Libya’ya taşıyarak Orta Doğu’daki etkisini sürdürmeyi hedefliyor. Ancak uzmanlar, bu hamlenin Suriye’de kaybedilen stratejik pozisyonların yerini dolduramayacağını düşünüyor.
Wall Street Journal gazetesinin Amerikalı ve Libyalı yetkililere dayandırdığı haberine göre Rusya, Suriye’deki gelişmiş hava savunma sistemlerini ve diğer askeri teçhizatını Libya’ya taşıyor.
Yetkililere göre Moskova, Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Heyet Tahrir Şam (HTŞ) örgütü tarafından devrilmesinin ardından Orta Doğu’daki nüfuzunu Libya üzerinden korumayı hedefliyor.
Rus kargo uçakları, radarlar dahil olmak üzere S-300 ve S-400 karadan havaya füze sistemlerini Moskova’nın desteklediği Halife Hafter’in kontrolündeki doğu Libya’daki tesislere taşıdı.
Bunun yanı sıra, Suriye’den askerler, savaş uçakları ve çeşitli silahlar çekilerek Rusya’nın ülkedeki askeri varlığı önemli ölçüde azaltıldı.
Fakat Amerikalı bir yetkili, hava savunma sistemlerinin Libya’da kalıp kalmayacağının henüz netleşmediğini belirtti.
Suriye’deki Tartus limanı gibi üsler, uzun yıllardır Rusya’nın Orta Doğu ve Afrika’daki etkisini genişletmek için stratejik birer merkez olarak kullanılıyor.
Bu üsler, asker ve silah sevkiyatı için kilit rol oynuyordu. Ancak Kremlin, Esad’ın ülkeden ayrılmasının NATO üslerine yakın bir bölgede Libya’daki eski bir müttefiki üzerinden toprak kontrolü sağlamayı ve Akdeniz’deki deniz varlığını sürdürmeyi planlıyor.
Libya, aynı zamanda Wagner’in paralı askerlerini ağırlıyor. Wagner, kurucusu Yevgeniy Prigojin’in ölümünün ardından Rusya Savunma Bakanlığı tarafından devralındı. Grup, daha önce Hafter’in üslerini diğer Afrika ülkelerine asker ve silah sevkiyatı için kullanmıştı.
Geçtiğimiz yıl, üst düzey Rus yetkililer, Yunanistan ve İtalya’ya 640 kilometreden daha az mesafedeki Bingazi ve Tobruk limanlarında uzun vadeli liman haklarını görüşmek üzere Hafter ile bir araya gelmişti.
Bu görüşmeler kapsamında Savunma Bakan Yardımcısı Yunus-Bek Yevkurov Libya’yı ziyaret etmişti.
Amerikalı yetkililere göre Rusya, Tobruk’taki liman tesislerini savaş gemilerini barındırabilecek şekilde modernize etmeyi planlıyor.
Hafter ise, ülkenin doğusundaki kontrolünü sağlamlaştırmak ve Türkiye’nin desteklediği Trablus güçlerine karşı koyabilmek için yıllardır Moskova’dan hava savunma sistemleri talep ediyor. Ancak Batı’nın, Rusya’nın Libya’daki etkisini genişletmesine izin verme ihtimali düşük.
Uzmanlara göre Libya’daki üsler, Suriye’de kaybedilen stratejik noktaları tam anlamıyla telafi edemeyecek. Daha önce Hmeymim Hava Üssü’nde görev yapmış eski Rus Hava Kuvvetleri subayı Gleb İrisov, Libya’nın bir yakıt ikmal noktası olarak taşınan silahların ağırlığını ciddi şekilde sınırlayacağını dile getirdi.
Rusya ayrıca Sudan’ın Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssü kurmak için görüşmeler yaparak Süveyş Kanalı, Hint Okyanusu ve Arap Yarımadası’na kalıcı erişim sağlamayı hedefliyor.
Fakat Moskova’nın iç savaş sırasında destek verdiği Sudanlı yetkililer şu ana kadar bu konuda bir adım atmaya yanaşmadı.
