Rusya ile Almanya arasındaki ticari ilişkilerde tarihi kopuş

Rusya ile Almanya arasındaki ticaret hacmi, Ukrayna savaşının ardından tarihi bir düşüş yaşayarak Sovyetler Birliği’nin dağılmasından bu yana en düşük seviyesine geriledi. Almanya’nın Rusya’dan mal alımı savaş öncesi döneme kıyasla yüzde 95 oranında azalırken, Alman ürünlerinin Rusya’ya satışı da benzer şekilde büyük bir darbe aldı.

Rusya ile Almanya arasındaki ticari ilişkiler, Ukrayna’da başlayan savaşın ardından fiilen kopma noktasına gelerek Sovyetler Birliği’nin dağılmasından bu yana en düşük seviyesine geriledi.

Federal İstatistik Ofisi (Destatis) verilerine göre, Almanya’nın Rusya’dan yaptığı mal alımları savaş öncesi döneme kıyasla yüzde 95 oranında çakıldı.

Ukrayna savaşı öncesinde, 2021 yılında 59,7 milyar avroluk toplam ticaret hacmiyle Almanya, Çin’in ardından Rusya’nın en büyük ikinci ticaret ortağı konumundaydı.

Fakat savaş sonrası uygulanan yaptırımlar ve değişen politikalarla birlikte Almanya’nın Rusya’dan ithalatı yüzde 94,6’lık rekor bir düşüşle sadece 1,8 milyar avroya indi.

Aynı dönemde Alman ürünlerinin Rusya’ya ihracatı ise yüzde 71,6 azalarak 7,6 milyar avro olarak gerçekleşti.

Sovyetler sonrası en düşük seviye

Almanya’nın birleşmesi ve Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Rusya ile ticarete ilişkin ilk veriler 1993 yılında tutulmaya başlanmıştı. O yıl Rusya’dan yapılan ithalat 5,48 milyar avro, Rusya’ya yapılan ihracat ise 5,82 milyar avro seviyesindeydi.

Bu rakamlarla karşılaştırıldığında, Almanya’nın geçen yıl Rusya’dan yaptığı ithalatın 1993 yılındaki seviyenin yaklaşık üçte birine düştüğü görülüyor.

Düşüş eğilimi devam ederken, Nisan 2025’te Rusya’dan yapılan alımlar bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 22,6 daha azalarak sadece 100 milyon avroya geriledi.

Alman ürünlerinin Rusya’ya ihracatı ise nisan ayında yüzde 9,3 düşüşle 600 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.

Enerji bağımlılığı ve yaptırımların etkisi

Savaş öncesi dönemde Almanya’nın Rusya’dan ithal ettiği başlıca ürünler petrol ve doğalgazdı. Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 gibi yeni boru hatlarının inşasıyla bu bağımlılık giderek artmıştı.

2021 yılında ham petrol ve doğalgaz, 19,5 milyar avroluk değerle Rusya’dan yapılan toplam ithalatın yüzde 58,8’ini oluşturuyordu.

Ancak 17 yaptırım paketiyle Almanya, Rusya’dan hidrokarbon alımını tamamen durdurdu. Diğer ithalat kalemlerinde de büyük kesintilere gidilirken, geriye sadece bir miktar metal, kimyasal ürünler, gıda ve yem ürünleri kaldı.

‘Ticaret yoluyla değişim’ politikası terk edildi

Savaşın bir sonucu olarak Rusya, Almanya’nın tedarikçileri listesinde 12. sıradan 59. sıraya, alıcıları listesinde ise 15. sıradan 36. sıraya geriledi.

Rusya’nın Alman ithalatındaki payı yüzde 2,8’den yüzde 0,1’e, ihracatındaki payı ise yüzde 1,9’dan yüzde 0,5’e düştü.

Bu durum, Almanya’nın 1970’lerin başında başlattığı ve “Wandel durch Handel” (Ticaret Yoluyla Değişim) yaklaşımına dayanan “Ostpolitik” (Doğu Politikası) stratejisinin de sonu anlamına geliyor.

Bu politika, Rusya ile ticaretin ülkede olumlu siyasi değişimlere yol açacağı varsayımına dayanıyordu.