Rusya’da enflasyon, 2022 yılının nisan ayından sonra en yüksek seviyeye ulaşarak, gıda fiyatlarında dramatik artışlara yol açtı. Uzmanlar, rubledeki değer kaybı ve tarımsal üretimdeki düşüşün enflasyonu daha da artırabileceğini belirtiyor.
Rusya’da enflasyon, yetkililerin fiyatları dizginleme çabalarına ve Merkez Bankası’nın faiz oranlarını 2000’li yılların başındaki seviyelere yükseltmesine rağmen tırmanışını sürdürüyor.
Rosstat, çarşamba günü açıkladığı verilerde, tüketici fiyat endeksinin 19-25 Kasım haftasında yüzde 0,36 artış gösterdiğini duyurdu.
Bu artışla birlikte enflasyon, ay başından bu yana yüzde 1,15, yılbaşından bu yana ise yüzde 7,8 yükseldi.
Kasım ayındaki aylık enflasyon artışı, Nisan 2022’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı (söz konusu dönemde fiyatlar yüzde 1,56 artmıştı).
Ayın henüz tamamlanmayan dört haftalık dönemindeki artış, ekim ayının tamamında kaydedilen artışın (yüzde 0,75) 1,5 katına, ağustos ve eylül aylarının toplamındaki artışın (yüzde 0,2 ve yüzde 0,48) ise iki katına ulaştı.
Gıda enflasyonunun en çarpıcı örnekleri süpermarketlerin manav reyonlarında görülüyor.
Rosstat verilerine göre, yılbaşından bu yana patates fiyatları yüzde 78,4, lahana yüzde 30,7, pancar ise yüzde 27 oranında arttı. Hükümetin Türkiye ve İran’dan ithalatı artırma çabalarına rağmen tereyağı fiyatlarındaki artış yüzde 31,6’ya ulaştı.
Yılbaşından bu yana koyun eti yüzde 21,9, ekşi krema yüzde 16,4, süt yüzde 15,7 oranında zamlandı. Elma fiyatları yüzde 15’in, ekmek fiyatları ise yüzde 13’ün üzerinde artış gösterdi.
Rosstat’a göre domates bir yıl öncesine göre yüzde 22,5, salatalık yüzde 40,8, soğan ise yüzde 17 daha pahalı.
Bloomberg Economics Rusya ekonomisti Aleksandr İsakov, genel gıda enflasyonunun Ocak 2023’ten bu yana ilk kez yüzde 10’u aşmasını kısmen tarımsal sorunlara bağlıyor: Don olayları ve ardından yaşanan kuraklık nedeniyle hasat geçen yıla göre düşük kaldı.
Buna ek olarak yaptırımlar da çiftçilerin ekipman ve tohum tedarikini zorlaştırıp maliyetleri artırıyor.
Merkez Bankası’nın enflasyonist baskıyı azaltmak için temel faiz oranını daha da yükselteceği ve İsakov’un tahminlerine göre muhtemelen yüzde 25’e çıkaracağı öngörülüyor; bu Vladimir Putin’in 2000 yılında ilk devlet başkanlığı dönemine başladığı dönemdeki seviyeye denk geliyor.
Merkez Bankası’nın eski başkan yardımcısı Oleg Vyugin, kurumun gelecek yıl büyümeyi dengelemeyi ve 2026’da yüzde 4’lük yıllık hedefine ulaşmayı vaat etmesine rağmen, Rusya’nın en az önümüzdeki iki ila üç yıl boyunca yüksek enflasyonla yaşamak zorunda kalacağını kaydetti.
Bütçe harcamalarının arttığına ve bu kaynakların üretim yapmayan ordu ve güvenlik kurumlarına aktarıldığına dikkat çeken Vyugin, “Geçmişte bu durum bir şekilde ithalatla dengeleniyordu, ancak şimdi yaptırımlar nedeniyle süreç zorlaşıyor ve asıl sorun, kur artışları nedeniyle ithalat maliyetlerinin yükselmesi,” ifadelerini kullandı.
