Kosova Başbakanı Albin Kurti’nin kendisini “mantıksızlık”, “çaresizlik” ve “yeni çatışmalar için agresif bir kampanya” yürütmekle suçlamasının ardından Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić POLITICO’ya verdiği bir mülakatta yanıt verdi.
Vučić, “Eğer mantıksızlık ve saldırganlık demokratik seçimlere sahip olmaksa… Tamam, ona çok teşekkürler,” dedi.
Yeni söz düellosu, Sırp liderin bu hafta Kosova’nın kuzeyinde 2023 yılında Sırp toplumunun büyük ölçüde oylamayı boykot etmesiyle alevlenen gerilimi azaltmak için yeni belediye seçimleri yapılması çağrısının ardından geldi.
Etnik Sırplar Priştine’ye karşı memnuniyetsizliklerini ifade etmek istemiş ve belediye seçimlerini boykot etmişlerdi. Seçmenlerin yüzde 3’ünden biraz fazlasını temsil eden etnik Arnavut adaylar seçimleri kazanınca gerilim yükselmişti.
Kurti, kazananları göreve gelmeye teşvik edip onları korumak için özel polis birimleri gönderince kriz patlak vermişti.
Anlaşmazlığın başlamasından sonra, geçen eylül ayında ülkenin kuzey kesiminde çıkan silahlı çatışmalarda bir polis ve üç Sırp öldürüldü. Ayrıca, iki tarafı birbirinden uzak tutmaya çalışırken meydana gelen protestolarda onlarca NATO askeri yaralandı.
Kosova hükümeti, sorunlu bölgelerdeki polis baskınları sırasında bulunan makineli tüfekler, havan topları ve tanksavar el bombaları da dahil olmak üzere yüzlerce silaha el koydu.
AB’nin arabuluculuğu başarısız oldu
Çatışmayı yatıştırmak için defalarca girişimde bulunulmasına rağmen Avrupa Birliği yetersiz kaldı. Bu hafta AB müzakerecileri, tarafları Brüksel’de, bloğun çatışmayla ilgilenen özel temsilcisi eski Slovak Dışişleri Bakanı Miroslav Lajčák’ın da katılacağı üçlü bir toplantı için bir araya getirmeye çalıştı fakat taraflar bunu reddetti.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen perşembe günü Balkan liderlerini AB büyüme gündemini ve bölgenin Avrupa tek pazarına entegrasyonunu görüşmek üzere Brüksel’de bir çalışma yemeğine davet etti. Kurti ve Vučić yemeğe katılmalarına rağmen konuşmadılar.
Vučić gezi öncesinde POLITICO’ya yaptığı açıklamada, “Hiçbir ilişkimiz yok,” dedi.
Kurti, yerel Sırp kurumlarını polis zoruyla kapatıyor
Vučić, gerilimi körüklemekle ilgilenmediği konusunda ısrar etti. Sırp lider, “Kurti karşıtı bir kampanyaya ya da herhangi birine karşı bir karalama kampanyasına katılmak istemiyorum,” dedi ve Kosova liderliğinin “kendisine takıntılı göründüğünü” sözlerine ekledi.
Sırbistan, Kosova’da yaşayan Sırpları özellikle sağlık ve eğitim alanlarında mali olarak desteklemeye devam ediyor.
Geçtiğimiz ay boyunca Kurti hükümeti, Kuzey Mitrovica, Zubin Potok ve Leposaviç gibi çoğunluğu Sırp olan yaklaşık 80.000 nüfuslu kasabalardaki yerel Sırp kurumlarının bulunduğu binaları kapatmak ve devralmak üzere polis güçlerini gönderdi.
Belgrad’dan “etnik temizlik” suçlaması
Priştine’nin son hamleleri protestolara ve Kosova hükümetinin Sırpları çoğunluğu oluşturdukları bölgelerden “etnik olarak temizlemeye” kararlı olduğu iddialarına neden oldu.
Kurti defalarca, kendisine ülke topraklarının tamamı üzerinde yetki veren Kosova anayasasını uyguladığı konusunda ısrar etti.
Sırbistan, Kosova’nın Sırp azınlığı temsil eden siyasi bir organ olan Sırp Belediyeler Birliğinin kurulmasına yönelik Nisan 2013 Brüksel anlaşmasındaki taahhüt de dahil olmak üzere Kosova’nın mevcut anlaşmalara uymasında ısrar ediyor.
Buna karşılık Kosova hükümeti, ülkenin Sırpların çoğunlukta olduğu kuzeyine açılan ve NATO tarafından korunan İbar Nehri köprüsünün yeniden açılmasını talep etti.
Vučić: AB ve ABD bizimle aynı fikirde
Her iki taraf da Brüksel ziyaretleri sırasında NATO yetkilileriyle ayrı ayrı görüşecek.
Vučić Kosova’nın görüşmelerde ilerleme kaydedilmesini engellediğini iddia ediyor.
POLITICO’ya verdiği demeçte, “Brüksel’deki insanlar ilerlemeyi hangi tarafın engellediğini görseler de bunu asla kamuoyu önünde söylemezler. AB ve Amerikalılar da bizimle aynı fikirde,” iddiasında bulundu.
