Slovakya Başbakanı Robert Fico 2 Aralık Perşembe günü yaptığı açıklamada, koalisyon hükümetinin, toprakları üzerinden Slovakya’ya Rus gazı akışını durduran Ukrayna’ya karşı alınacak misilleme tedbirlerini görüşeceğini söyledi.
Fico, Facebook’ta yayınladığı bir video mesajında Smer partisinin Ukrayna’ya elektrik tedarikini kesmeyi, Ukraynalı mültecilere yardımı azaltmayı ve gaz geçişlerinin yenilenmesini veya Rus gaz akışının sona ermesi nedeniyle Slovakya’nın uğradığını söylediği kayıpların tazmin edilmesini talep etmeyi değerlendireceğini söyledi.
Sovyet döneminden kalma ve Ukrayna’dan geçen boru hatları üzerinden yapılan Rus gazı ihracatı, Rusya ile Ukrayna arasındaki transit sözleşmesinin sona ermesiyle birlikte, Moskova’nın Avrupa enerji piyasaları üzerindeki on yıllardır süren hakimiyetinin sonunu işaret ederek, yılbaşı günü durdu.
Slovakya’nın alternatif gaz kaynakları var fakat Fico, Slovakya’nın kendi transit gelirlerini kaybedeceğini ve Rus olmayan gazı getirmek için ek transit ücretleri ödeyeceğini söylüyor. Fico ayrıca Ukrayna’nın eylemleri sonucunda Avrupa’da gaz ve elektrik fiyatlarının artacağını söyledi.
Fico, bir Slovak heyetinin önümüzdeki salı günü Brüksel’de durumu görüşeceğini ve ardından iktidardaki koalisyonunun Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in “sabotaj” olarak adlandırdığı eylemine misilleme yapmayı görüşeceğini söyledi.
Fico, “(Smer-SSD partimin) elektrik tedarikinin durdurulması ve Slovakya’daki Ukrayna vatandaşlarına verilen desteğin önemli ölçüde azaltılması konularını koalisyonda tartışmaya ve anlaşmaya hazır olduğunu beyan ediyorum,” dedi.
Slovak lider, “egemen bir Slovakya” için tek alternatifin, transit geçişin yenilenmesi ya da kamu maliyesindeki yaklaşık 500 milyon avroluk kaybı telafi edecek mekanizmaların talep edilmesi olduğunu ileri sürdü.
Zelenskiy geçtiğimiz hafta Fico’yu, “Rusya’nın emriyle Ukrayna’ya karşı ikinci bir enerji cephesi” açmakla suçlamıştı.
Slovakya’nın çoğunluk hissesi devlete ait olan gaz transit şebekesi operatörü Eustream, internet sitesinde bildirdiği son dönem olan 31 Ocak’a kadarki altı aylık dönemde 158 milyon avro gelir ve 25 milyon avro vergi sonrası kâr elde etti.
Slovak talebinin yaklaşık üçte ikisini karşılayan devlete ait Slovak gaz ithalatçısı SPP, çarşamba günü yaptığı açıklamada, bu yıl tüm Rus gazını değiştirmesi halinde, başta transit ücretleri olmak üzere yaklaşık 90 milyon avro ek maliyetle karşı karşıya kalacağını söyledi.
Slovak şebeke operatörünün verilerine göre, doğuda Ukrayna ile komşu olan Slovakya, 2024 yılının ilk 11 ayında Rus bombardımanı nedeniyle elektrik sıkıntısı çeken Ukrayna’ya 2.4 milyon megawatt saat elektrik ihraç etti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i 22 Aralık’ta Moskova’da ziyaret eden Fico, geçen hafta yaptığı açıklamada Kiev’in 1 Ocak’tan itibaren gaz geçişini durdurması halinde Slovakya’nın Ukrayna’ya karşı yedek elektrik tedarikini durdurmak gibi karşılıklı tedbirleri değerlendireceğini söyledi.
