Suudi Arabistan’ın önde gelen akademik kurumunun yeni başkanı, üniversitenin Çin’le, ABD yapımı çiplere erişimini tehlikeye atabilecek herhangi bir yapay zeka işbirliğinden uzak duracağını söyledi.
Geçtiğimiz ay Suudi Arabistan’da Kral Abdullah Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nin (KAUST) başına geçen Profesör Sir Edward Byrne, “en iyi bildiğim alanlar olan İngiltere, Avrupa ve ABD” ile ilişkilere öncelik vereceğini ve üniversitedeki araştırmacıların çalışmalarını yürütmek için ihtiyaç duydukları yapay zeka teknolojisine erişebilmelerini sağlayacağını söyledi.
Suudi Profesör Financial Times’a verdiği röportajda, “Daha hassas alanları biliyorsunuz. Sanırım hepimiz bunların ne olduğunu biliyoruz. ABD ile ilgili olanlar da dahil olmak üzere ilgili tüm ulusal düzenlemelere tamamen uymaya kesinlikle kararlıyım,” dedi.
Sözlerine şöyle devam etti: “ABD’deki işbirlikleri kritik önem taşıyor. Başkan olarak bu işbirliklerinin devam etmesini sağlamak için ABD’nin tüm ticaret düzenlemelerine uyma konusunda mutlak bir taahhüdüm var. Çin ile pek çok alanda işbirliği için hala alan görüyorum. Ancak ABD hükümetinin ABD teknolojisine erişim konusunda çok katı kurallara sahip olduğu alanlarda değil.”
ABD, teknoloji tedarik zincirinin yönünü Çin’den ayrıştırmaya çalışırken son teknoloji yapay zeka çiplerinin ihracat lisansları üzerindeki kontrollerini sıkılaştırdı. Orta Doğu’da, bölgenin de ihracat kontrollerinden etkileneceğine dair korkular başladı.
Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki en büyük yapay zeka şirketi olan G42’ye 1,5 milyar dolar yatırım yapan Microsoft, geçen ay yaptığı açıklamada yapay zeka çiplerinin bölgeye ne zaman gönderilebileceği konusunda daha fazla “açıklık ve tutarlılığa ” ihtiyaç duyduğunu söyledi.
BAE de, ABD’nin baskısıyla Çinli teknoloji firmalarına yatırım yapmaktan vazgeçtikten aylar sonra, yapay zeka alanındaki küresel gelişmelere öncülük etmek üzere ABD ile bir ortaklık kurdu.
Byrne’ün KAUST’tan ayrılan selefi Tony Chan, Çin ile işbirliklerini genişletti ve AceGPT adı verilen Arapça odaklı büyük bir dil modeli oluşturmak için Shenzhen Hong Kong Çin Üniversitesi ve Shenzhen Büyük Veri Araştırma Enstitüsü ile ortak bir yapay zeka projesi geliştirmeye gitti.
2009’da merhum Kral Abdullah tarafından ülkenin ilk lisansüstü araştırma üniversitesi olmak üzere 10 milyar dolarlık bir bağışla kurulan KAUST’ta, Çin’le işbirliğinin derinliğinin ABD’nin enstitünün bilgisayarları için en yeni çipleri tedarik etmesini engellemesine yol açabileceğine dair korkular vardı.
Suudi Arabistan ve BAE, ana güvenlik ortakları olan Washington’u kızdırmadan yapay zekayı geliştirmek ve hem ABD hem de Çin ile ticari ilişkilerini geliştirmek için uğraşıyor. Mayıs ayında bir Suudi fonu, Çin’in en önde gelen jeneratif yapay zeka start-up’ının tek yabancı yatırımcısı oldu.
Öte yandan üst düzey Suudi yetkililer, başta Nvidia olmak üzere ABD yapımı gelişmiş yapay zeka çiplerine erişimi güvence altına almak için aktif olarak çalışıyor ve Teknoloji Bakanı Abdullah Alswaha son aylarda Amerikalı mevkidaşları ve Silikon Vadisi’ndeki teknoloji yöneticileriyle görüşmeler yapmak üzere ABD’ye çok sayıda seyahat gerçekleştirdi.
Krallık geçen ay Riyad’da büyük bir yapay zeka konferansına ev sahipliği yaptı ve burada hükümete bağlı Suudi Veri ve Yapay Zeka Kurumu Arapça büyük dil modelini sergiledi ve Nvidia ile 5.000 GPU için bir anlaşma yaptığını duyurdu. FT’ye konuşan bir yetkili, SDAIA’nın halihazırda ABD’li firmanın 1.000 GPU’suna erişimi olduğunu ve yakın gelecekte daha fazlasına erişme konusunda iyimser olduklarını söyledi.
