Trump, ABD’li çip yazılım şirketlerine Çin’e satışları durdurma emri verdi

Trump yönetimi, Çin’in gelişmiş çipler geliştirmesini zorlaştırmak için son girişiminde, ABD’li çip yazılım şirketlerine Çinli gruplara hizmet satmayı durdurmalarını söyledi.

Bu hamleye aşina olan birkaç kişi, ABD Ticaret Bakanlığı’nın Cadence, Synopsys ve Siemens EDA gibi elektronik tasarım otomasyonu (EDA) gruplarına Çin’e teknoloji tedarikini durdurma talimatı verdiğini söyledi.

Financial Times’a konuşan kaynaklara göre, ihracat kontrollerini denetleyen ABD Ticaret Bakanlığı’nın bir kolu olan Sanayi ve Güvenlik Bürosu, şirketlere mektuplar yoluyla talimatı iletti. Her ABD EDA şirketinin mektup alıp almadığı belli değil.

Bu hamle, jeopolitik rakibi karşısında teknolojik üstünlük sağlamak isteyen yönetimin, Çin’in en son teknolojiye sahip yapay zeka çipleri geliştirme kabiliyetini engellemek için attığı kritik bir adım olarak değerlendiriliyor. Nisan ayında Washington, Nvidia’nın Çin’e özel yapay zeka çiplerinin ihracatını kısıtlamıştı.

Çip yazılım şirketlerinden doğrudan bir yanıt gelmedi. Synopsys CEO’su Sassine Ghazi çarşamba günü açıklanan ikinci çeyrek kazanç raporunda şunları söyledi: “Haberleri ve spekülasyonları takip ediyoruz, ancak Synopsys BIS’ten herhangi bir bildirim almadı. Dolayısıyla, tüm yıl için yinelediğimiz öngörülerimiz, BIS’in ihracat kısıtlamalarına ilişkin mevcut anlayışımızı ve Çin’deki [gelirlerde] yıllık bazda düşüş beklentilerimizi yansıtıyor.”

Ticaret Bakanlığı’ndan bir yetkili, “Çin için stratejik öneme sahip ihracatları gözden geçiriyoruz. Bazı durumlarda, [bakanlık] mevcut ihracat lisanslarını askıya aldı veya inceleme süresince ek lisans şartları getirdi” dedi.

Cenevre ateşkesinin kırılganlığı

Bu talimat, ABD ve Çin’in Cenevre’de 90 gün süreyle karşılıklı gümrük vergilerini askıya almayı kabul etmesinin ardından, iki ülke arasında ticaret anlaşması sağlanmaya çalışıldığı hassas bir dönemde geldi.

Financial Times geçen ay, Trump yönetiminin bir dizi Çinli çip üreticisini, ABD çip yazılım şirketlerinin onlara Amerikan teknolojisi sağlamasını son derece zorlaştıracak bir kara listeye almayı planladığını bildirdi. Ancak bazı yetkililer, iki ülke arasındaki ticaret görüşmelerini tehlikeye atmamak için ertelemeyi savundu.

Eski CIA Çin analisti Christopher Johnson, yeni ihracat kontrollerinin “Cenevre’de varılan gümrük vergisi ateşkesinin doğasında var olan kırılganlığı” vurguladığını söyledi. Her iki taraf da kendi boğazlama gücünü korumak ve göstermeye devam etmek istediğinden, ateşkesin 90 günlük ara içinde bile bozulma riski her an mevcut.

Risk danışmanlığı şirketi China Strategies Group’un başkanı Johnson, Çin’in nadir toprak elementleri üzerindeki hakimiyetini başarıyla kullanarak ABD’yi Cenevre’deki müzakere masasına oturttuğunu ve “Trump yönetiminin Çin karşıtı şahinlerinin, ihracat kontrol silahlarının hala etkili olduğunu göstermek için sabırsızlandığını” söyledi.

EDA yazılımı

Yarı iletken endüstrisinin genelinde nispeten küçük bir paya sahip olsa da, EDA yazılımı çip tasarımcılarının ve üreticilerinin yeni nesil çipleri geliştirmelerine ve test etmelerine olanak tanıyarak tedarik zincirinde kritik bir rol oynuyor.

Synopsys, Cadence Design Systems ve Siemens EDA — Almanya’nın Siemens AG’nin bir yan kuruluşu olan Siemens Digital Industries Software’in bir parçası — Çin’in EDA pazarının yaklaşık yüzde 80’ini oluşturuyor. Üç şirketten hiçbiri yorum taleplerine hemen yanıt vermedi.

2024 mali yılında Synopsys, Çin’deki satışlarının yaklaşık 1 milyar dolar olduğunu, bunun da gelirinin yaklaşık yüzde 16’sını oluşturduğunu bildirdi. Cadence, Çin’in gelirinin 550 milyon dolar veya yüzde 12’sini oluşturduğunu söyledi.

Synopsys hisseleri çarşamba günü yüzde 9,6 düşerken, Cadence hisseleri yüzde 10,7 değer kaybetti.

2022’de Biden yönetimi, Çin’e en gelişmiş çip tasarım yazılımlarının satışına kısıtlamalar getirdi, ancak şirketler ihracat kontrolüne uygun ürünleri ülkeye satmaya devam etti.

Donald Trump, başkanlık döneminin ilk yılında Çinli Huawei’nin Amerikan EDA araçlarını kullanmasını yasakladı. Huawei, “Ascend” AI çipleriyle Nvidia’nın yeni bir rakibi olarak görülüyor.

Nvidia CEO’su Jensen Huang, geçtiğimiz günlerde, Amerikan yönetimlerinin Çin’in yapay zeka ekosistemini ihracat kontrolleriyle zayıflatma yönündeki art arda girişimlerinin başarısız olduğu konusunda uyardı.

Geçen yıl Synopsys, ABD’li simülasyon yazılımı şirketi Ansys’i 35 milyar dolara satın almak için bir anlaşma imzaladı. Anlaşma, Çinli düzenleyicilerin onayını bekliyor. Ansys hisseleri çarşamba günü yüzde 5,3 değer kaybetti.

Çarşamba günü ABD Federal Ticaret Komisyonu, her iki şirketin anlaşmanın onaylanması için belirli yazılım araçlarını elinden çıkarması gerektiğini duyurdu.

İhracat kısıtlamaları, Çinli rakipleri cesaretlendirdi ve önde gelen üç EDA şirketi olan Empyrean Technology, Primarius ve Semitronix son yıllarda pazar paylarını önemli ölçüde artırdı.