Trump yönetimi, gümrük vergilerini sürdürmek için ‘B planı’ hazırlıyor

The Wall Street Journal’ın haberine göre ABD Başkanı Trump yönetimi, mahkemenin aleyhte kararına rağmen gümrük vergilerini istediği seviyede tutabilmek için alternatif bir plan üzerinde çalışıyor. Yönetim, Trump’ın başlattığı gümrük vergilerine yeni bir yasal dayanak bulma olasılığını tartışırken, temyiz mahkemesi alt mahkemenin kararını geçici olarak askıya aldı.

ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin, mahkemenin ithalat vergileriyle ilgili aleyhte kararına rağmen bu vergileri yürürlükte tutabilmek için “B planı” üzerinde çalıştığı bildirildi.

The Wall Street Journal‘ın (WSJ) haberine göre, Amerikalı yetkililer, Trump’ın başlattığı gümrük vergilerine yeni bir yasal dayanak sunmak zorunda kalmaları durumunda atılabilecek adımları değerlendiriyor.

Bu gelişmeler, Uluslararası Ticaret Mahkemesi’nin Trump’ın Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası’nı (IEEPA) kullanarak geniş çaplı gümrük vergileri uygularken yetkisini aştığına karar vermesinin ardından yaşandı, ancak bir temyiz mahkemesi bu kararı geçici olarak durdurdu.

Bu hafta Uluslararası Ticaret Mahkemesi, Trump’ın IEEPA’yı kullanarak getirdiği kapsamlı gümrük vergileriyle yetkisini aştığına hükmetmişti.

Kararın ardından bir üst mahkeme olan temyiz mahkemesi, söz konusu kararın uygulanmasını geçici olarak askıya almıştı.

Trump, daha önce yaptığı açıklamalarda, gümrük vergilerinin “ekonomiyi restore edeceğini ve dolandırıcılığı önleyeceğini” savunmuş, ABD’nin on yıllardır “hem dostları hem de düşmanları tarafından yağmalandığını, istismara uğradığını ve varlıklarının çalındığını” iddia etmişti.

Masadaki iki alternatif yol

WSJ‘ye konuşan kaynaklara göre, Trump’ın ekibi mevcut durumda iki olası eylem planını değerlendiriyor.

Bunlardan ilki, 1974 tarihli ABD Ticaret Yasası’nın 122. maddesi uyarınca geniş bir ürün yelpazesine yüzde 15’e kadar geçici gümrük vergileri getirilmesini içeriyor. Bu az kullanılan yasa maddesi, ticaret dengesindeki açıkları düzeltmek amacıyla tarifelerin 150 gün boyunca yürürlükte kalmasına izin veriyor.

Paralel olarak, aynı yasanın haksız ticaret uygulamalarına karşı kullanılan 301. maddesi kapsamında kilit ticaret ortakları için bireysel gümrük vergileri geliştirilmesi planlanıyor.

Gazeteye konuşan kaynaklar, 301. maddenin yasal açıdan daha güvenilir olduğunu ancak uzun prosedürler gerektirdiğini belirtiyor.

Trump, ilk başkanlık döneminde Çin’e yönelik gümrük vergilerini uygularken bu maddeye dayanmıştı.

Beyaz Saray’dan temkinli yaklaşım

Gazetenin kaynakları, Beyaz Saray’da henüz nihai bir kararın alınmadığını vurguluyor. Yönetim, temyiz mahkemesinin kararını dikkate alarak alternatif planların uygulanmasını erteleyebilir.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, önceki gün yaptığı açıklamada yönetimin gümrük vergileri için çeşitli seçenekleri değerlendirdiğini belirtmiş ancak ayrıntı vermemişti.

WSJ, Beyaz Saray ve ABD Ticaret Temsilciliği’nin konuyla ilgili yorum taleplerine yanıt vermediğini de ekledi.

Trump’ın ilk döneminde ABD Ulusal Ekonomik Konseyi direktör yardımcılığı görevini yürüten Everett Eissenstat, alternatif seçeneklere erken geçişin mahkemeler tarafından Beyaz Saray adına bir “yenilginin kabulü” olarak yorumlanabileceğini söyledi.

Eissenstat, “Yönetim hızla başka tarife önlemlerine başvurabilir, ancak karar yargı sürecindeyken bu durum, nihai karara ilişkin bir güvensizlik olarak değerlendirilebilir,” dedi.

Donald Trump, 2 Nisan’da Amerikan ekonomisi için “Kurtuluş Günü” ilan etmiş ve ABD’nin en yakın ortakları da dahil olmak üzere 180’den fazla ülkeden gelen ürünlere yönelik “karşılıklı” tarifeler uygulamaya koymuştu. Daha sonra bazı devletler için 90 günlük bir erteleme yapmıştı.

Reuters haber ajansı, Uluslararası Ticaret Mahkemesi’nin gümrük vergilerini yasa dışı bulan kararının beklenmedik olduğunu ancak Amerikalı yönetim yetkililerini yıldırmadığını yazmıştı.