Tayvanlı çip devi TSMC’nin Dresden’e yeni fabrika kurmasına büyük ölçüde karar verildi. Handelsblatt’ın hükümet çevrelerine dayandırdığı haberine göre Tayvanlı şirketin yönetim kurulu Salı günü toplanacak.
Yönetim kurulu toplantısında ilgili taraflar büyük bir olasılıkla Dresden’in tercih edilmesi yönünde görüş bildirecek. “Tüm formaliteler halledildi,” diyen gazeteye göre, Berlin yönetimi fabrikanın inşasını 5 milyar avro ile destekleyecek. TSMC fabrikayı ortakları Bosch, Infineon ve NXP ile birlikte ortak bir girişim olarak işletecek.
TSMC, Dresden’de öncelikle otomotiv endüstrisi için çip üretmek istiyor.
Birkaç hafta önce de ABD’li çip şirketi Intel’in Magdeburg’da tesis açması resmiyet kazanmış ve vergi mükelleflerinin bu tesisi 10 milyar avro ile sübvanse edeceği ortaya çıkmıştı. Intel, tesis ile birlikte 3000 yeni istihdam sözü veriyor.
‘Silikon Saksonya’ büyüyecek mi?
Dresden, Saksonya’da TSMC’nin yanı sıra, başta Infineon ve Bosch olmak üzere ‘high-tech’ şirketlerin yarı iletkenler fabrikaları ve ofisleri bulunuyor.
Büyük oranda Hintli, Çinli ve ABD’li çalışanların bulunduğu bu bölgeye, Silikon Vadisi’ne atıfla ‘Silikon Saksonya’ deniyor. Almanya’daki nitelikli işgücü açığı, bölgenin çarklarının büyük oranda yabancı işçiler tarafından döndürülmesine neden oluyor.
Financial Times’a (FT) konuşan Saksonya Ekonomi Bakanı Martin Dulig, “5.000 ila 8.000 arasında ek istihdam yaratacak yatırımlarımız var. Fakat Almanya akut bir nitelikli insan açığı ve demografik gerileme ile karşı karşıya. Çalışma çağındaki insan sayısı önümüzdeki 10 yıl içinde 200.000 kişi azalacak,” diyor.
Saksonya’da anketlerde birinci parti görünen Almanya için Alternatif’in (AfD) yabancı işçilerin bölgeye gelmesini engelleyen bir faktör olacağı da iddia ediliyor. Bölgeye işçi çekmenin bir diğer güçlüğü, Meta ve Google gibi tekellerin daha iyi ücretler sunması.
Yarı iletken sektörü devlet teşviklerine bağlı
AB, Nisan ayında çip endüstrisi için 43 milyar avro harekete geçirmeyi amaçlayan Avrupa Çip Yasası üzerinde anlaşmaya varmıştı. Bu sayede AB’nin küresel yarı iletken üretimindeki payının 2030 yılına kadar ikiye katlanarak %20’ye yükselmesi hedefleniyor.
Eski Doğu Almanya’da mikroelektroniğin merkezi olan Saksonya, bu hedeflerin merkezinde yer alıyor. Avrupa’da üretilen çiplerin üçte biri buradan geliyor ve Infineon, Bosch, X-Fab ve GlobalFoundries gibi şirketlerin hepsinin eyalette fabrikaları var.
Şirketlerin hepsi, genellikle Alman hükümetinden aldıkları büyük sübvansiyonlarla desteklenen faaliyetlerini büyütmeyi planlıyor. Infineon 5 milyar avroluk bir tesis inşa ediyor, Bosch Dresden’deki temiz odasını genişletmek için 250 milyon avro yatırım yapıyor, GlobalFoundries ise şehirdeki çip plakası üretim kapasitesini dört yıldır genişletiyor. Tüm sektör Saksonya’da 76.000 kişiye istihdam sağlıyor ve bu sayının 2030 yılına kadar 100.000’e çıkması bekleniyor.
TSMC’nin gelişi işgücü piyasasını karıştırabilir
Ne var ki TSMC’nin sonbaharda beklenen gelişi, zaten dar olan yerel işgücü piyasasını daha da zorlayabilir.
‘Silicon Saxony’ ticaret grubu başkanı Frank Bösenberg, “Ne zaman yeni piyasa katılımcıları gelse, özellikle vasıflı işçiler için daha fazla rekabet olur,” diyor.
TSMC başkanı Mark Liu da konuyla ilgili endişelerini dile getirmişti. Haziran ayında bir yatırımcılar toplantısında konuşan Liu, Almanya’daki mevcut nitelikli işçi sıkıntısından endişe duyduğunu söylemiş ve “Orada gerçek boşluklar var,” demişti.
Alman Ekonomi Enstitüsü tarafından kısa süre önce yapılan bir çalışmada, Haziran 2021 ile Haziran 2022 arasında ülkenin yarı iletken sektöründe, özellikle elektrik mühendisliği, yazılım geliştirme ve mekatronik gibi mesleklerde 62.000 işçi açığı tespit edildi.
