Uluslararası Adalet Divanı (UAD), perşembe ve cuma günü Güney Afrika’nın, İsrail’in Refah saldırısı nedeniyle talep ettiği yeni acil durum tedbirlerini görüşecek.
Güney Afrika Cumhuriyeti, İsrail’in Refah’ta başlattığı saldırıların Gazzelilerin haklarını telafisi mümkün olmayan şekilde zarara uğrattığı gerekçesiyle 10 Mayıs’ta UAD’den yeni tedbirlere hükmetmesi talebinde bulunmuştu.
UAD, İsrail’i Filistinlilere soykırım yapmakla suçlayan ve halen görülmekte olan davanın bir parçası olarak 16 ve 17 Mayıs’ta yapılacak duruşmalarda Güney Afrika’nın, Refah’a yönelik saldırıları nedeniyle İsrail’e karşı daha fazla acil önlem alınması için mahkemeye yaptığı başvurunun ele alınacağını açıkladı.
Güney Afrika’nın talebinde, İsrail aleyhine, UAD’nin 26 Ocak ve 28 Mart’taki tedbir kararlarının Gazze ve Refah’ta kötüleşen koşulları ve yeni olguları karşılamadığı gerekçesiyle yeni tedbirlere hükmedilmesi gerektiği kaydedildi. Talepte, İsrail’in Divan’ın tedbir kararlarına ısrarla uymadığı ve Gazze’de “korkunç ihlalleri”ne devam ettiği bildirildi.
Divan’ın, İsrail’i tedbir kararlarına ve Soykırım Sözleşmesi’ndeki yükümlülüklerine uymaya davet etmekten daha fazlasını yapması gerektiği vurgulanan talepte, “İsrail’in Refah’ta ve Gazze’nin başka yerlerinde yürüttüğü askeri operasyonların kendisi soykırım niteliğindedir.” ifadesi kullanıldı. Talepte, Divandan İsrail’in askeri operasyonlarını durdurmasını emretmesi istendi.
Mahkeme ocak ayında ihtiyati tedbir olarak İsrail’in saldırılarını durdurmasına hükmetmemişti.
İsrail’in, Gazze’de sivillerin sığındığı son yer olan Kerem Ebu Salim (Şalom) sınır kapısını ele geçirerek Gazze’ye giriş ve çıkışları fiili kontrolüne aldığı anlatılan talepte, İsrail’in insani yardımların 1,5 milyon Gazzeliye ulaşmasını engellediği ifade edildi.
Talep edilen yeni tedbirler şu şekilde sıralandı:
1- İsrail Refah’taki askeri saldırılarını durduracak ve derhal geri çekilecek.
2- İsrail, Gazze’deki durumu incelemek ve delilleri korunmasını ve saklanmasını sağlamak amacıyla, Birleşmiş Milletler kuruluşları başta olmak üzere sivil toplum Kuruluşları, araştırmacılar ve gazetecilerin Gazze’ye engelsiz erişimini sağlamak ve kolaylaştırmak için derhal tüm etkili önlemleri alacak ve ordusunun erişimi engelleyecek şekilde hareket etmemesini sağlayacak.
3- İsrail, yeni tedbir kararının açıklanmasından sonra 1 hafta içerisinde hem önceki tedbirlerin hem de yeni talep edilen tedbirlerin uygulanması için aldığı önlemleri anlatan erişime açık bir raporu Divana sunacak.
İsrail daha önce Güney Afrika’nın soykırım davasını temelsiz olarak nitelendirmiş ve Gazze’de uluslararası hukuka uygun hareket ettiğini iddia etmişti, Tel Aviv yönetimi Pretoria’yı “Hamas’ın yasal kolu” olarak hareket etmekle suçlamıştı.
Mısır müdahil olacak mı?
İsrail’in Refah sınır kapısını ele geçirmesi sonrası Mısır, davaya müdahil olma niyetini açıkladı.
Mısır Dışişleri Bakanlığının Facebook sayfasından yapılan yazılı açıklamada, müdahil olma kararının, İsrail’in, Gazze Şeridi’ndeki Filistinli sivillere yönelik saldırılarının ciddiyetinin ve kapsamının artması, Filistin halkına karşı doğrudan saldırılar da dahil olmak üzere sistematik uygulamaların sürdürülmesi, altyapının tahrip edilmesi, Filistinlilerin kendi toprakları dışına sürülmesi ve Gazze Şeridi’ni yaşanılmaz hale getiren benzeri görülmemiş bir insani krize yol açılması neticesinde alındığı belirtildi.
Açıklamada, Mısır’ın, İsrail’i, işgalci güç olarak yükümlülüklerini yerine getirmeye, UAD’nin aldığı geçici tedbirleri uygulamaya ve Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi uyarınca korunan bir halk olan Filistin halkına karşı herhangi bir ihlalde bulunmamaya çağırdığı ifade edildi.
Açıklamada ayrıca, Gazze’de ateşkes sağlanması, Refah’taki askeri operasyonların durdurulması ve Filistinli sivillere gerekli korumanın sağlanması için Birlemiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne ve uluslararası taraflara derhal harekete geçme çağrısı yapıldı.
Daha önce Nikaragua, Kolombiya ve Libya’nın, Divan Şartı’nın 62. ve 63. maddeleri uyarınca müdahillik talebinde bulunduğu açıklanmıştı.
Divan, İç Tüzüğü’nün 83. maddesi uyarınca Güney Afrika ve İsrail’i, Kolombiya’nın müdahale beyanına ilişkin yazılı görüşlerini sunmaya davet etmişti.
