Ukrayna: ABD ile kaynak anlaşması henüz erken

Ukrayna, ABD Başkanı Donald Trump tarafından önerilen yeni kaynak anlaşmasının mevcut taslağını kabul edilemez buldu ve değişiklikler için harekete geçti.

Bloomberg‘in kaynaklarına göre Kiev, anlaşmaya Amerikan yatırımlarının artırılmasına yönelik bir madde eklenmesini istiyor.

Ukrayna yetkilileri, taslağın bu haliyle imzalanmasının, ülkenin Avrupa Birliği’ne (AB) üyelik çabalarını sekteye uğratabileceğini ve savaşın başından beri ABD tarafından sağlanan askeri ile ekonomik desteğin tamamının geri ödenmesini gerektirebileceğini düşünüyor.

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, daha önce yaptığı açıklamada, “Bu yardım borç olarak verilmedi, biz de bunu öyle kabul etmeyeceğiz,” demişti.

Anlaşmanın mevcut hali, ABD’nin Ukrayna’daki petrol, doğalgaz ve diğer enerji kaynaklarının geliştirilmesine yönelik gelecekteki yatırımlar üzerinde kontrol sahibi olmasını öngörüyor.

Financial Times’ın haberine göre, bu kapsamda doğal kaynakların işletilmesiyle ilgili altyapı unsurları da —karayolları, demiryolları, boru hatları, limanlar ve işleme tesisleri— yer alıyor.

Ayrıca ABD, yeni projelerden elde edilecek kârın öncelikle kendisine ödenmesini talep ediyor.

Ukrayna ise bu projelerden ve kaynak geliştirme faaliyetlerinden elde edilen gelirin yüzde 50’sini ortak bir yatırım fonuna aktarmakla yükümlü olacak.

Bloomberg’in aktardığına göre, 28 Mart’ta Ukraynalı yetkililer, ABD’li meslektaşlarıyla 60 sayfalık taslak anlaşmayı tartışmak için bir video konferans gerçekleştirdi.

Toplantıya hukuk uzmanları da katıldı. Görüşmeye katılan bir kaynak, “Amerikalılar, Kiev’in özellikle AB hedefleriyle çelişebilecek maddeler konusundaki endişelerine itiraz etmedi,” diyerek Washington’un değişikliklere açık olabileceğini belirtti.

Fakat aynı kaynak, Ukrayna’nın nihai önerilerini sunmadan önce yoğun bir çalışma yapılması gerektiğini de sözlerine ekledi.

Ukrayna’daki bazı medya kaynakları, hükümetin bu taslağı önceki çerçeve anlaşmaya kıyasla “bir adım geri” olarak gördüğünü aktardı.

Yetkililere göre, mevcut metin, Zelensky’nin daha önce reddettiği ilk versiyona oldukça benziyor.

Özellikle, askeri yardımın geri ödenmesine dair bir madde dikkat çekiyor: Ukrayna’nın, ABD’den aldığı silahlar için en az 100 milyar dolar ödemesi gerekiyor ve bu miktar, ödeme geciktikçe yüzde 4 oranında artacak.

Ayrıca taslakta, Ukrayna’ya herhangi bir güvenlik garantisi sunulmuyor.

Bu hafta başında Zelenskiy, ABD ile kaynak anlaşması hakkında konuşmanın henüz erken olduğunu ifade etti.

Devlet Başkanı, “Amerikalılar sürekli koşulları değiştiriyor, bu da her şeyi yeniden tartışmamızı gerektiriyor,” dedi.

Ancak Zelenskiy, “ABD’nin, Ukrayna’nın karşı olduğu hissine kapılmasını istemem, biz Washington ile iş birliğine bağlıyız,” diyerek işbirliği isteğini vurguladı.

Öte yandan Trump, 24 Mart’ta yaptığı açıklamada, Ukrayna ile anlaşmaya vardığını ve bunun “yakında” imzalanacağını duyurdu.