Amerikan Newsweek dergisi Ukrayna ordusunun NATO planlamasıyla uzun süre hazırlık yaptıktan sonra başlattığı karşı saldırının planlandığı gibi gitmediğini yazdı. The Ekonomist dergisine göre de sekizinci haftasına yaklaşan Ukrayna taarruzunda ilerleme; beklenenden yavaş ve zorlu geçiyor.
Haziran ayında BBC’ye verdiği mülakatta “Bazıları bunun bir Hollywood filmi olduğunu sanıyor ve hemen sonuç bekliyor. Ama öyle değil” demişti Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenskiy.
Amerikan Newsweek dergisi taarruzu incelediği analizde geçtiğimiz yıl yapılan taarruzla rakamlar üzerinden bir kıyas yapılıyor. Ukrayna 6 Eylül ile 2 Ekim (2022) arasındaki taarruzunda 12 bin kilometre kareyi kurtardığını ileri sürmüştü. Yedinci haftası geride kalan 2023 taarruzunda ise sadece 207 kilometrekarelik bir ilerleme sağlandı.
Ukrayna ordusunun taarruz hazırlıkları kapsamında İngiliz Challenger 2 tankları, HIMARS çoklu roketatar sistemleri ve Amerikan Bradley zırhlıları Ukrayna ordusuna takviye edilmişti.
Taarruz NATO takvinmine göre belirlendi
Newsweek analizindeki temel yargı ise Ukrayna’nın yaz taarruzunun Ukrayna ordusunun değil NATO’nun ajandasına göre şekillendiği yönünde. Ukrayna ordusuna danışmanlık yapan askeri analist Glen Grant, dergiye verdiği demeçte, “Ukrayna için işlerin istedikleri kadar sorunsuz gitmediğini söylemek yerinde olur” diyor.
Harvard Profesörü Graham Allison Washington Post’a yazdığı yazısında Kiev’in şu anki ilerleme hızıyla topraklarının tamamını kurtarması için 16 yıla ihtiyacı olduğunu belirtiyor.
Öte yandan geçtiğimiz yıl lojistik sıkıntısı çeken ve uzun ince bir hatta savaşan Rus ordusuna karşı başarı kazanmanın daha kolay olduğunu kabul eden Batılı uzmanlar bugün Moskova’nın çok daha hazırlıklı olduğunu ve iyi tahkim edilmiş derinlikli mevzilerde savaştığını söylüyor.
Ukrayna taarruzu deva ederken ortaya çıkan Wagner silahlı isyanının da cephede Rusya adına olumsuz bir durum yaratmadığını da ayrıca not etmek gerekiyor.
Newsweek’e konuşan uzmanlara göre Ukrayna ordusunun hava üstünlüğü olmaması en önemli eksiklik. Bununla birlikte saldırı planlarının NATO’nun ajandasına göre yapılması ve Kiev güçlerinin bu yönde zorlanması da beklentilerin gerçekleşmemesinde bir diğer kritik başlık.
Dergiye konuşan askeri analist Allan Orr, “Yaz taarruzunun zamanlaması Ukrayna göre değil NATO takviminin ihtiyacına göre belirlendi” diyor.
Görüşlerine yer verilen İtalya Bologna Üniversitesi’nden araştırma görevlisi olan Nicolò Fasola da “Ukraynalılar taarruzu akıllarında tek bir hedefe göre zamanladılar: NATO zirvesinde somut sonuçlar elde etmek için” dedi. İtalyan uzmana göre gelişmiş Batı silahları Ukrayna’ya verilmeli ancak bu silahlarla ilgili taktik eğitimlerin verilmesi için bile belirli bir zaman dilimi gerekiyor ve doktrin farklılıkları kısa sürede sonuç almayı zorlaştırıyor.
Vilnius’taki NATO zirvesine cephede büyük kazanımlarla gitmeyi hedefleyen bu stratejinin başarısızlığa uğradığı görülüyor.
Askeri uzman Allan Orr’a göre NATO’nun çizdiği saldırı planı Rus ordusunun moral bozukluğu altında çökeceği varsayımına göre tertiplendi; “Ancak öyle olmadı. Ruslar Ukraynalıların aldığı eğitime kıyasla daha hızlı adapte oldular.”
Ukraynalı komutanlar kıyma makinesine gitmeyi reddediyor
The Economist dergisi de “Ukrayna taarruzu duruyor mu?” başlıklı analizinde cephedeki durumu inceledi. Dergiye göre sahada şartlar beklendiğinden zor ve işler Ukrayna’nın beklediği gibi gitmedi. Batılı silah ve teçhizatların da ciddi zaiyata uğradığı belirtiliyor.
Rusya’nın savunma hatlarını beklenenden daha güçlü oluşturduğunu tespit eden The Economist, Rus tarafının siperlerde çakılı vaziyette beklemek yerine Ukrayna ordusuna karşı hızlı karşı ataklarda bulunduğunu not ediyor.
Yakın zamanda cephe hatlarını ziyaret eden Rusya’nın silahlı kuvvetleri konusunda uzman Rob Lee de Rus ordusunun doktrinini yetkin bir şekilde uyguladığını dahası sahada bir takım yeniliklere de imza attığını söylüyor.
Cephedeki durumun Ukrayna’yı “yüksek tempolu saldırıdan daha sabırlı bir yaklaşıma” doğru zorladığı belirtilen The Economist analizinde “Ukrayna’nın genç komutanları, son 18 ayda birliklerinin talan edilmesini izledikten sonra, Rusya’nın Bakhmut’ta yaptığı gibi, yeni askere alınmış vatandaşlarını bir kıyma makinesine göndermeyi de reddediyor” ifadeleri yer alıyor.
Derginin analizi ABD Genelkurmay Başkanı Mark Milley’in bir hafta önce Kiev hücumunu değerlendirdiği uzun açıklamalarından bir cümleyle sona eriyor:
“Bu uzun olacak, zor olacak, kanlı olacak. Ve günün sonunda Ukraynalıların Ruslar karşısında nereye varacağını göreceğiz.”
