Ukrayna savaşı ve Rusya’ya karşı tutum gibi kilit konularda yaşanan gerilimlere ve giderek farklılaşan görüşlere rağmen, Orta Avrupa Vişegrad Dörtlüsü (V4) Grubu şimdiye kadar hayatta kalmayı başardı.
Çek Başbakanı Petr Fiala, Macar, Polonyalı ve Slovak mevkidaşlarını 27 Şubat Salı günü Prag’da düzenlenen ve Vişegrad bloğunun geleceğine ilişkin şüpheler arasında gerçekleşen V4 zirvesinde ağırladı.
1991 yılında AB’ye giden ortak yolda koordinasyon için bölgesel bir platform olarak kurulan grup, 2015 yılındaki göç krizi sırasında tökezlemeye başlamıştı.
Bölgedeki dört ülke, özellikle ‘göç kotasının’ basitleştirilmesi olarak bilinen göç krizine yönelik AB çözümünü kesin bir şekilde reddetmişti.
Şu anda, bir tarafta Ukrayna’nın sadık destekçileri olarak Çek Cumhuriyeti ve Polonya, diğer tarafta ise Rusya’ya yönelik yaptırımlara ve savaşa şüpheyle yaklaşan Macaristan ve Slovakya ile birlikte blok ikiye bölünmüş durumda.
Zirveden sadece birkaç gün önce, Slovakya Başbakanı Robert Fico, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ‘yanlış bir şekilde şeytanlaştırıldığını’ söyleyerek şimşekleri üzerine çekmişti.
Çek zirvesinin yapılacağı yerin dışındaki eylemciler, Fico’yu ‘Fico, evinize, Rusya’ya’ yazılı pankartlarla karşıladılar.
Fiala, “Aramızda farklılıklar olduğu gerçeğini saklamıyoruz (…) V4, Rusya’nın Ukrayna’daki saldırganlığından öncekinden biraz farklı bir kurum. Bugünkü toplantı, zor bir tartışma bile olsa bir tartışma yapmanın mantıklı olduğunu ve birbirimizi dinlemenin mantıklı olduğunu gösterdi,” dedi. Ona göre, liderler delegasyonları olmadan açıkça konuştular.
Macaristan lideri Viktor Orbán da, “Dünya değiştikçe, kendimize V4’e ihtiyacımız olup olmadığını ve eğer öyleyse, hangi biçimde olduğunu sormalıyız,” dedi ve toplantıyı ‘en kolay toplantı değildi’ diye nitelendirdi.
Fico ise, “İtiraf etmeliyim ki, biraz teknik olduğu için esnemek istediğim V4 toplantıları yaşadım. Bugünse esneyecek bir saniyem bile yoktu. Bu, V4’ün geleceği için en önemli toplantılardan biriydi,” ifadelerini kullandı.
Zirveden sonra dört başbakan tarafından yapılan açıklamalara göre, ülkeler belirli konularda ‘aynı fikirde olmadıkları konusunda anlaştılar’ ve V4 formatını ‘gömmek istemediklerini’ söylediler.
Fiala, ana ayrım çizgisinin devam ettiğini söyledi ve “Rus saldırganlığının nedenleri ve çatışmanın çözümü konusundaki görüşlerimizde farklıyız,” dedi.
Fakat dört ülke de ‘Rusya’nın saldırganlığının uluslararası hukukun ağır bir ihlali olduğu’ ve ‘Ukrayna’ya yardımın devam etmesi gerektiği’ konularında hemfikir.
V4 başbakanları, zirve bildirilerinde, gelecekteki koordinasyonu göç, enerji, tarım ve AB reformu gibi ortak konulara ayırmayı amaçladılar.
