Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ikili görüşmenin ardından yaptıkları açıklamada, Ukrayna için mümkün olan en kısa sürede barış görüşmeleri çağrısında bulundu, Ukrayna’da nükleer silah kullanılmasına karşı olduklarını tekrarladı.
Üç günlük resmi ziyaret kapsamında Pekin’e gelen Macron’un, Xi Jinping ile ikili görüşmesinde, Ukrayna konusunda Çin’i Rusya üzerindeki etkisini kullanmaya ikna etmeye çalıştığı kaydedildi.
Macron, Çinli mevkidaşı Xi Jinping’e, “Rusya’nın aklını başına toplaması ve herkesin müzakere masasına oturtulması konusunda size güvenebileceğimi biliyorum” dedi.
“Avrupa’nın stratejik özerkliğini destekliyoruz”
Çin devlet medyası CCTV’nin aktardığına göre, görüşmede Xi, dünyanın derin tarihsel değişimlerden geçtiğini söylerken, Çin ile Fransa’nın olumlu ve istikrarlı ilişkilerini vurguladı.
İki liderin, Çin-AB ilişkilerinin pozitif gündemine odaklanma ve tüm alanlarda ikili alışveriş, diyalog ve işbirliğini sürdürme konusunda anlaştığı kaydedildi.
Xinhua haber ajansına göre, Xi, Macron’un Çin’in “İki Toplantı”dan sonra kabul ettiği ilk Avrupa devlet başkanı olduğunu vurguladı.
Habere göre, “dostane ve derinlemesine” geçtiği belirtilen görüşmeler sırasında, iki lider, “Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri ve bağımsızlık geleneğine sahip büyük ülkeler olarak, Çin ve Fransa’nın istikrarlı, karşılıklı yarar sağlayan, girişimci, dinamik ve kapsamlı bir stratejik ortaklığın genel yönünü sürdürmesi ve Çin-Avrupa ilişkilerine yeni bir canlılık katmak ve küresel zorluklara karşı uluslararası işbirliğine yeni katkılar sağlamak gerektiği konusunda anlaştılar.”
Xi Jinping, görüşmede Fransız lidere, Çin’in, Avrupa’nın stratejik özerkliğe kavuşmasını desteklediğini belirterek, Çin-Avrupa ilişkisinde herhangi bir üçüncü tarafın hedef alınmadığını, boyun eğdirilmediğini veya onlar tarafından kontrol edilmediğini savunduğunu ve Avrupa’nın Çin ile ilişkilerini geliştirmek için bağımsız bir yaklaşım benimseyeceğine inandığını söyledi.
Xi’den Ukrayna’da rasyonellik ve itidal vurgusu
Çin Devlet Başkanı, Ukrayna’daki duruma ilişkin ise rasyonellik ile itidal çağrısı yaparak, Ukrayna ile ilgili barış görüşmelerine mümkün olan en kısa sürede başlanması için Çin’in Fransa ile birlikte küresel topluluğa çağrıda bulunmaya hazır olduğunu belirtti:
“Çin, Ukrayna krizinin daha da kötüye gitmesine veya kontrolden çıkmasına neden olacak eylemlerden kaçınmak için uluslararası toplumu mantıklı ve itidalli olmaya çağırmak üzere Fransa ile birlikte çalışmaya hazır.”
“İki ülkenin çok kutuplu dünyayı ve uluslararası ilişkilerde daha fazla demokrasiyi desteklemeye, Soğuk Savaş zihniyetine ve blok çatışmasına karşı çıkmaya ve her türlü küresel zorlukla birlikte mücadele etmeye devam edeceklerini” vurgulayan Çin lideri, Fransız mevkidaşıyla “Çin-Avrupa Birliği (AB) ilişkilerinin pozitif gündemine odaklanma ve tüm alanlarda ikili alışveriş, diyalog ve işbirliğini sürdürme konusunda mutabık kaldıklarını” söyledi.
Zelensky ile telefon görüşmesi
İki lider, bu görüşmelerin ardından yaptıkları ortak açıklamada, Kiev ile Moskova arasında “mümkün olan en kısa sürede” barış görüşmeleri yapılması çağrılarını yinelediler.
İki taraf da çatışma sırasında nükleer silah kullanımına karşı olduklarını vurguladılar.
Fransız diplomatik kaynaklara göre “Macron’la görüşen Xi, Zelenskiy ile telefon görüşmesine hazır, bunun için doğru zamanı seçecek.”
İkili anlaşmalar
Xi ve Macron’un ayrıca, Çin ile Fransa’nın havacılık, sivil nükleer enerji, yeşil kalkınma, bilimsel ve teknolojik yenilik alanlarında işbirliğine, Çin-Fransa karbon nötrlük merkezi inşa etme ve ortak yetenek eğitimini güçlendirmeye dair bir dizi anlaşmaya da imza attığı kaydedildi.
Macron’a ziyarette, 60’a yakın iş insanından oluşan bir heyet de eşlik ediyor. Heyette, büyük bir uçak siparişi için pazarlık peşinde olan Airbus, enerji ve taşımacılık şirketi Alstom ve enerji devi EDF’nin CEO’ları da yer alıyor.
Fransa ayrca, Çin’in daveti üzerine 2024 Çin Uluslararası Hizmet Ticareti Fuarı’nda ve yedinci Çin Uluslararası İthalat Fuarı’nda onur konuğu ülke olacak.
Önümüzdeki yıl Çin-Fransa diplomatik ilişkilerinin 60. yılı olacak. İki lider bu yılı, Çin-Fransa Kültür ve Turizm Yılı olarak ilan etti. İki tarafın, kültür, eğitim, dil, yayıncılık, film ve televizyon ve turizmin yanı sıra yerel halk ve gençler arasındaki alışverişi teşvik etmek ve Paris 2024 Olimpiyatları aracılığıyla spor işbirliğini derinleştirmek için çalışacağı kaydedildi.
Xi ayrıca, 2025’te başarılı bir BM Okyanus Konferansı’na ev sahipliği yapması için Fransa’yı desteklediğini ve Fransa’nın üçüncü Kuşak ve Yol Uluslararası İşbirliği Forumu’na katılımını memnuniyetle karşıladığını belirtti.
Bu görüşmenin ardından, ziyarette Macron’a eşlik eden Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in katılımıyla üçlü görüşmeye geçildi. Akşam ise Macron’un onuruna devlet yemeği verilecek.
Airbus Çin fabrikasında yeni montaj hattı açacak
Airbus perşembe günü Pekin ile Paris arasında ticaret ve teknoloji işbirliğini derinleştirmeye yönelik anlaşmaların bir parçası olarak Çin fabrikasında ikinci bir montaj hattı açacağını duyurdu.
Karar, iki liderin Pekin’de gerçekleşen görüşmesinin oturum arasında açıklandı. Anlaşma, Çin’in kuzeyindeki bir liman kenti olan Tianjin’deki fabrikasının üretim kapasitesini ikiye katlayacak ve potansiyel olarak şirketin Amerikan rakibi Boeing’e karşı daha büyük bir pazar payı elde etmesine izin verecek.
Airbus CEO’su Guillaume Faury, “Çin pazarı büyümeye devam ederken, Çin havayolları ve muhtemelen bölgedeki diğer bazı müşteriler için yerel olarak hizmet vermek bizim için çok anlamlı” dedi.
