Global Times’ın salı günü yapılan üst düzey bir toplantıdan aktardığına göre Çin, modern kurumsal sistemini geliştirerek daha fazla dünya çapında şirket yetiştirmeyi ve risklere karşı koruma sağlayacağına inandığı bilimsel ve teknolojik (sci-tech) güvenlik mekanizmalarını geliştirmeyi hedefliyor.
Xinhua Haber Ajansı’nın bildirdiğine göre Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, 20. Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi’nin genel reformunu derinleştirmeye yönelik merkezi komisyonun beşinci toplantısına başkanlık ederken, Çin özelliklerine sahip modern kurumsal sistemi geliştirme ve bilimsel ve teknolojik yenilik için küresel olarak rekabetçi açık bir ortamı teşvik etme çabalarını vurguladı.
Çinli uzmanlar çarşamba günü yaptıkları açıklamada, üst düzey toplantının odak noktasının Çin’in üst düzey bir sosyalist piyasa ekonomisi sistemi inşa etme, ekonomik, teknolojik ve diğer alanlarda Çin’in küresel rekabet gücünü artırma ve artan korumacılık ve ablukaların damgasını vurduğu giderek karmaşıklaşan bir dış ortamda büyük risklere karşı korunma yeteneklerini güçlendirme yönündeki yoğun çabalarının altını çizdiğini söyledi.
Xinhua’ya göre toplantıda Çin karakteristiğine sahip modern kurumsal sistemin optimize edilmesi, tahıl yetiştiren çiftçilerin gelirlerinin korunması ve başlıca tahıl üretim bölgelerinde tazminat mekanizmalarının iyileştirilmesi ve bilimsel ve teknolojik yenilikler için küresel düzeyde rekabetçi bir açık ortamın oluşturulmasına ilişkin kılavuz ilkeler görüşülerek onaylandı.
Aynı zamanda ÇKP Merkez Komitesi Genel Sekreteri ve Merkez Askeri Komisyonu Başkanı olan Xi, ÇKP liderliğinin güçlendirilmesi, kurumsal yönetişimin geliştirilmesi ve işletmelerin daha fazla dünya standartlarında şirket yetiştirmek için açıkça tanımlanmış sorumluluklara ve etkin yönetime sahip modern bir kurumsal sistem kurmaya teşvik edilmesi gerektiğini vurguladı.
Xinhua’ya göre Xi, açıklık yoluyla inovasyonu katalize etmenin de zorunlu olduğunu söyleyerek teknoloji sektöründe dışa açılma, küresel odaklı bir inovasyon sistemi kurma ve küresel inovasyona aktif olarak katılma çağrısında bulundu.
Toplantıda, işbirliğine dayalı bir kazan-kazan ortaklığı oluşturmak için küresel bilimsel ve teknolojik alışverişin genişletilmesinin yanı sıra yetenekleri cezbeden, elinde tutan ve onlara tam fırsat veren uluslararasılaştırılmış bir bilimsel araştırma ortamının oluşturulmasının önemi vurgulandı. Ayrıca bilim-teknoloji güvenlik mekanizmalarının ve risklere karşı koruma mekanizmalarının geliştirilmesi çağrısında bulundu.
Çin Sosyal Bilimler Akademisi Hukuk Enstitüsü’nde araştırma görevlisi olan Zhi Zhenfeng, “Teknolojik yenilik ve sanayi devrimi, ulusal ekonomik rekabet gücü ve kapsamlı rekabet edebilirlik açısından giderek daha önemli bir rol oynamaktadır” dedi ve bir ülkenin bilimsel ve teknolojik yenilik ve sanayi devriminin tarihi fırsatlarını değerlendirip değerlendiremeyeceğinin bir anlamda ülkenin geleceğini ve kaderini belirlediğini söyledi.
Zhi Global Times’a verdiği demeçte Çin’in bilimsel ve teknolojik inovasyona daha elverişli, daha iyi ve daha açık bir ortam oluşturma çabalarını hızlandırdığını söyledi. Salı günü onaylanan kılavuz ilkelerin Çin’in kazan-kazan işbirliğini teşvik eden küresel bir bilim-teknoloji inovasyon sistemi kurması için zemin hazırlayacağını belirten Zhi, “Çin bugün bazı ülkelerin aşırı baskıları ve ablukasıyla karşı karşıya olduğu için hala üst düzey açılımı teşvik etmemiz gerekiyor” dedi.
ABD ve bazı müttefiklerinin Çin’in yükselişini engellemek amacıyla yarı iletkenler de dahil olmak üzere çeşitli yüksek teknoloji alanlarında Çin’e karşı kısıtlamalar ve ablukalar uyguladığını hatırlattı. Ayrıca Çin’in elektrikli araçlar ve güneş panelleri gibi rekabet gücü yüksek ürün ihracatına da kısıtlamalar getirdiler ve daha fazlasını da getirmeyi planlıyorlar. Çin ürünlerine ek olarak ABD, hem devlete ait işletmeler hem de küresel çapta önem kazanmış özel şirketler olmak üzere Çinli şirketlere baskı yapmak için devlet gücünü de kullanıyor.
Uzmanlar, böyle bir arka plan karşısında, Çinli şirketlerin risklerle mücadele etme kabiliyetlerini güçlendirmek için kurumsal sistemlerini geliştirmelerinin giderek daha zorunlu hale geldiğini belirtti.
Global Times’ın haberine göre salı günü yapılan toplantıda, modern kurumsal sistemin iyileştirilmesi için işletmelere ticari faaliyetlerde kilit oyuncular olarak saygı gösterilmesi, devlete ait işletmelerde modern kurumsal yönetişimin geliştirilmesi ve devlete ait sermayenin denetim ve yönetiminin güçlendirilmesi gerektiği sonucuna varıldı. Ayrıca, uygun özel işletmelerin modern kurumsal sistemler kurmaya teşvik edilmesi gerektiği de belirtildi.
ÇKP Chongqing Belediye Komitesi Parti Okulu profesörlerinden Su Wei çarşamba günü Global Times’a verdiği demeçte, “Hem devlete ait işletmeler hem de özel işletmeler için modern kurumsal sistemler kurmak, hem yurtiçi hem de yurtdışı pazarlardan yararlanmak ve Çin’in şu anda zorluklarla karşılaştığı alanlarda gelişme kaydetmek için çaba sarf etmek önemlidir” dedi.
Su ayrıca kamu iktisadi teşebbüsleri reformunun Çin’in genel reformunda en önemli önceliklerden biri olmaya devam ettiğini ve kamu iktisadi teşebbüslerinde modern kurumsal sistemler inşa etmenin kritik önem taşıdığını, hem özel hem de yabancı işletmelerin de Çin’in üst düzey bir sosyalist piyasa ekonomisi inşa etme planına uygun modern kurumsal sistemler kurmaya odaklanması gerektiğini söyledi.
Toplantı, Çin’in genel reform gündeminin bir parçası olarak üst düzey bir “sosyalist piyasa ekonomisi” inşa etme hedefinde ilerlediğini ilan ettiği bir dönemde gerçekleşti. Xi, 23 Mayıs’ta Doğu Çin’in Shandong Eyaleti’nin Jinan kentinde düzenlenen ve iş dünyası ile akademi dünyasından temsilcilerin katıldığı bir sempozyuma başkanlık ederken, Çin’in modernleşmesini ilerletmeye odaklanan çabalarla reformun her alanda daha da derinleştirilmesi gerektiğini vurgulamıştı. Xi, Çin’in temel ekonomik sistemine bağlı kalması ve geliştirmesi ve üst düzey bir sosyalist piyasa ekonomisi sistemi inşa etmek için çalışması gerektiğini söylemişti.
Ayrıca, 30 Nisan’da yapılan Siyasi Büro toplantısına göre, 20. ÇKP Merkez Komitesi, reformun daha kapsamlı bir şekilde derinleştirilmesi ve Çin modernleşmesinin ilerletilmesine ilişkin konuların ele alınacağı çok önemli üçüncü genel kurul oturumunu temmuz ayında gerçekleştirecek.
Uzmanlar, yaklaşan üçüncü genel kurul oturumunun yeni teorik yenilikler getireceği ve sosyalist piyasa ekonomisi sisteminin kapsamlı ve sistematik bir şekilde geliştirilmesinde ilerleme kaydedilmesini sağlayacağı görüşünde.
Çinli uzmanlar, giderek karmaşıklaşan küresel jeo-ekonomik durum, yeni bilim-teknoloji trendleri ve sanayi devrimi karşısında Çin’in en önemli önceliğinin, sürekli reform ve dışa açılma yoluyla risklere karşı rekabet gücünü ve yeteneklerini güçlendirmek olduğunu ifade ediyor.
