Sıklıkla ‘Rusya’nın Google’ı’ olarak anılan teknoloji devi Yandex, ülkedeki faaliyetlerini 475 milyar ruble (5,2 milyar dolar) değerinde bir nakit ve hisse anlaşmasıyla satmayı kabul etti.
Yandex’in Nasdaq borsasında işlem gören Hollanda merkezli ana şirketinin, dün Rus yatırımcılardan oluşan bir konsorsiyuma yaptığı satış, grubun bazı ana uluslararası projelerini elden çıkarmasıyla da sonuçlanacak.
Rusya’nın Ukrayna’ya dönük askeri müdahalesi, küresel bir internet devi olmayı hedefleyen ve zirvede 30 milyar dolarlık bir piyasa değerine sahip olan Yandex’i zor duruma soktu. Şirketin binlerce çalışanı ülkeyi terk ederken, yabancı yatırımcılar ve kilit ortaklar da şirketten ayrıldı.
Financial Times (FT) gazetesinde yer alan habere göre Yandex’in çatı şirketi olan ve merkezi Hollanda’da bulunan Yandex NV, satış fiyatının Rusya hükümetinin Batılı şirketlerin çıkışlarına ilişkin uyguladığı kurallar dahilinde ‘gerçeğe uygun değerden en az yüzde 50’lik zorunlu bir indirimi yansıttığını’ belirtti.
Yandex, ‘özel ve bağımsız bir şirket’ olarak kalacağını ve yönetim ekibinin önemli yeniden yapılandırma, bütçe, birleşme ve satın almalar gibi ‘şirketin yönetimini ve kilit kararları alma hakkını elinde tutacağını’ kaydetti.
İnterfaks ajansının aktardığına göre Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, konuya ilişkin “Yandex, yüksek teknoloji alanında ekonominin ulusal şampiyonlarından ve en büyük şirketlerinden biri. Şirketin ülkede çalışmaya devam etmesi bizim açımızdan önemli,” değerlendirmesini yaptı.
Avrupa Birliği (AB) yaptırımları altında bulunan Yandex’in kurucu ortağı Arkadiy Voloj, 2014 yılında İsrail’e taşınmış ve daha sonra savaşa karşı çıkan az sayıdaki Rus sermayedarlar arasında yer almıştı. Voloj, geçtiğimiz ağustos ayında askeri müdahalenin ‘barbarca olduğunu ve buna kategorik olarak karşı olduğunu’ açıklamıştı.
Voloj, yaptırımların ardından 2022 yılında CEO’luk görevinden istifa etmiş ve Yandex’in ana şirketindeki kontrol hissesinden doğan oy haklarını yönetim kuruluna devretmişti.
Yandex, Kremlin’in iç politika şefi Sergey Kiriyenko ile anlaşmanın yapılmasına yardımcı olması için eski Maliye Bakanı ve Sayıştay Başkanı Aleksey Kudrin’i görevlendirmişti.
Yandex’te kurumsal gelişim danışmanı olarak görev yapan Kudrin, geçen yıl ABD tarafından yaptırımlara tabi tutulurken, Voloj’un eski yardımcısı Tigran Hudaverdyan da 2022 yılında AB tarafından yaptırımlara tabi tutulmasının ardından istifa etmişti.
Anlaşmaya göre Yandex’in gelirlerinin, varlıklarının ve çalışanlarının yüzde 95’ini oluşturan Rusya birimi, şirket yönetiminin üyeleri ve petrol devi Lukoil’e ait bir fon olan Argonaut’un da dahil olduğu bir konsorsiyuma ait olacak.
Söz konusu konsorsiyumun diğer üyeleri arasında Rus yatırımcılar Aleksandr Çaçava, Pavel Prass ve Aleksandr Ryazanov’a ait şirketler yer alıyor.
Bununla birlikte konsorsiyum, satışın tamamlanmasını takip eden ilk 12 aylık dönem boyunca Yandex’in Rusya’daki işletmesindeki hisselerini satmama taahhüdünde bulundu.
Diğer yandan Yandex NV, otonom sürüş, bulut teknolojisi, veri ve eğitim alanlarında 1300 eski personelinin çalıştığı uluslararası odaklı çeşitli işletmelerin yanı sıra Finlandiya’daki veri merkezini ve bazı fikri mülkiyet lisanslarını yeniden markalaştıracak ve kontrolünü elinde tutacak.
Yandex’in ana şirketinin yöneticisi olan John Boynton, grubun ‘olağanüstü zorluklarla’ karşılaştığını ifade ederek, “Anlaşmanın bu olağanüstü koşullarda hissedarlarımız, ekiplerimiz ve kullanıcılarımız için mümkün olan en iyi çözüm olduğuna inanıyorum,” dedi.
