Hamas’ın sunduğu ateşkes önerisini İsrail’in “gerçekçe olmadığı” gerekçesiyle reddetmesinden birkaç gün sonra bugün Doha’da yeni ateşkes müzakereleri başlıyor. Müzakereler Gazze’de hızla kötüleşen insani kriz ve İsrail’in Refah’ı işgal tehdidinin gölgesinde yapılıyor.
The National News’in kaynaklara dayandırdığı habere göre müzakereler CIA direktörü William Burns, Mısırlı mevkidaşı Abbas Kamil ve Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman’ın arabuluculuğunda yürütülecek. İsrail’in ekibine Mossad şefi David Barnea ve Şin Bet başkanı Ronen Bar liderlik edecek. Habere göre Hamas’ı, siyasi lider İsmail Haniye ve Yahya Sinvar’ın yardımcısı Halil el-Hayah temsil edecek.
“Sinvar” iddiası
Öte yandan Haaretz gazetesi, esir takasına ilişkin müzakerelerin arabulucular olmaksızın doğrudan Gazze’de bulunduğu tahmin edilen Yahya Sinvar ile yürütüleceği iddia edildi. Haberde, Hamas’ın Gazze’deki lideri Sinvar ile esir takası müzakerelerinin en az 2 hafta sürmesinin beklendiği, ateşkes ve esir takasına ilişkin öneriler üzerinde yapılan değişikliklerin onaylanmasının ise 24 ila 36 saat sürebileceği belirtildi.
Yeni tur müzakereler için Hamas’ın son önerisi üzerinden verdiği bazı tavizler verdiği ancak hâlâ İsrail’in kabul etmesi pek mümkün olmayan koşullar da içerdiği söyleniyor.
National News’in haberine göre Hamas’ın yeni ateşkes teklifinin temel unsurları şöyle:
-İsrail güçlerinin Gazze’nin şehir merkezlerinden çekileceği altı haftalık ateşkes ilan edilecek.
-İsrail güçleri ayrıca Gazze’nin kıyı şeridini boydan boya geçen iki ana yolundan da (Salaheddin ve El Raşid) uzak durmalı. Hamas bu sayede insani yardımların bölgeye ulaştırılmasının kolaylaşacağını ve savaş nedeniyle orta ve kuzey bölgelerde yerlerinden edilen yüz binlerce kişinin evlerine güven içinde dönebileceğini söylüyor.
-Gazze’nin 2,3 milyonluk nüfusunun yüzde 80’inden fazlasını oluşturan ve çoğu şu anda Gazze’nin güneyinde Mısır sınırına yakın Refah’a sığınmış olan yerinden edilmiş kişilerin geri dönüşü de aynı süre içinde tamamlanacak.
-Bu arada Hamas, rehin tuttuğu ve sayılarının beş civarında olduğuna inanılan kadın İsrail askerlerini serbest bırakacak. Hamas, İsrail’in her bir asker için 50 Filistinli tutukluyu serbest bırakmasını ve bunların 30’unun müebbet ya da uzun süreli hapis cezası almış mahkûmlar olmasını istiyor.
Anlaşmanın üçüncü aşamasının ucu açık. Hamas’ın gözetimindeki muvazzaf İsrail askerlerinin, sayısı daha sonra belirlenecek Filistinli tutuklularla takas edilmesini içerecek. Ayrıca Hamas’ın elindeyken ölen yaklaşık 30 rehinenin cesetlerinin İsrail’e teslim edilmeden önce kimliklerinin belirlenmesi için bağımsız adli tıp uzmanları tarafından incelenmesine izin verilmesi de yine Filistinli tutuklular karşılığında Hamas tarafından sağlanacak.
Hamas, önerilerin uygulanmasının İsrail’in anlaşmanın kendisine düşen kısmını yerine getirmesi koşuluna bağlı olduğunu söylüyor.
Hamas ayrıca arabuluculardan Gazze’nin yeniden inşası için garanti ve bir takvim istiyor.
