Japonya Başbakanı Fumio Kishida çarşamba günü yaptığı açıklamada, iktidardaki Liberal Demokrat Parti’nin (LDP) önümüzdeki ay yeni bir başkan seçmesinin ardından, aylardır devam eden siyasi finansman skandalının “sorumluluğunu üstlenerek” istifa edeceğini duyurdu.
Partinin başkanı, parlamento çoğunluğuna sahip olduğu zaman başbakan olarak görev yapıyor. Sürpriz bir basın toplantısında konuşan Kishida, önümüzdeki ay yapılması planlanan oylamada parti başkanlığına yeniden aday olmayacağını söyledi.
Kishida basın toplantısında “Halka yeni, değişmiş LDP’yi göstermek gerekiyor” dedi ve ekledi: “Partinin değişeceğini göstermeye yönelik ilk ve en belirgin adım benim kenara çekilmemdir.”
Kishida, siyasi fon skandalının karar verici faktör olduğunu söyledi.
Japon Başbakan çarşamba günü gazetecilere verdiği demeçte “Partimin üyelerinin neden olduğu sorunların sorumluluğunu üstlenmekten çekinmiyorum. Şimdi, diplomatik programımda kısa bir boşluk olduğu için, istifa ederek temiz bir ara vermek ve liderlik oylamasına geçmek istiyorum” dedi.
Başbakanın açıklamaları, parti içinde mevcut hükümetin gelecek yıl ekim ayında yapılacak olan bir sonraki alt meclis seçimlerini kazanamayabileceğine dair artan endişelerin ortasında, LDP başkanlığına yeniden aday olup olmayacağına dair haftalardır süren spekülasyonlara son noktayı koydu.
Kishida, aylardır kabinenin onaylanma oranının rekor düzeyde düşük olması ve LDP’nin yerel seçimlerde yaşadığı kayıplarla boğuşurken, partinin siyasi amaçlarla para toplama ve yönetme biçimine ilişkin kamuoyunda oluşan hayal kırıklığı da bu durumu körüklüyor.
Kishida’nın liderliğindeki LDP, skandallarla anılan Birleşme Kilisesi ile ilişkisinin ortaya çıkması ve geçen yıl aralık ayından bu yana parti gruplarının siyasi fonları kullanmasına ilişkin skandalla sarsıldı ve halkın siyasete olan güvenini sarstı.
Nikkei tarafından yapılan bir ankete göre kabinenin onaylanma oranı temmuz ayına kadar sekiz ay üst üste yüzde 20’lerde seyrederken, Kishida’nın 2021 sonlarında göreve geldiği dönemde bu oran yüzde 60’lara kadar gerilemişti.
Kishida yaklaşan LDP liderliği yarışında kimi destekleyeceği konusunda yorum yapmaktan kaçındı ancak şunları söyledi: “[Halefimin] reform zihniyetine sahip olacağını ve eski yöntemlere geri dönmeyeceğini umuyorum. Siyasi fon reformuna devam etmeli ve halkın siyasete olan güvenini yeniden tesis etmeliyiz.”
Kishida, haziran ayında milletvekillerinin parti parası kullanımını engellemeyi amaçlayan güncellenmiş bir siyasi fonlar yasasının kabul edilmesini denetledi. Muhalefet milletvekilleri yeni yasanın hiçbir hükmü olmadığını savundu.
Japonya parlamentosundaki en büyük muhalefet grubu olan Anayasal Demokrat Parti’nin lideri Kenta Izumi çarşamba günü gazetecilere yaptığı açıklamada, “Parti başkanı kim olursa olsun, LDP’nin doğası hiç değişmedi” dedi ve ekledi: “Halk bu oyuna gelmemeli.”
Kishida açıklamasında, on yıllardır süren deflasyon, zayıf enflasyon ve yavaş büyümenin ardından, amiral gemisi olan “yeni kapitalizm” politikasıyla Japonya ekonomisini yeniden canlandırma çabalarının altını çizdi. “Başbakan ve parti başkanı olarak geçirdiğim üç yıl boyunca deflasyonist ekonomiye son verdim ve ücretleri artırma ve yatırımı teşvik etme ‘hayvan ruhlarını’ yeniden canlandırdım” dedi.
Beklenmedik açıklamasının Japon finans piyasaları üzerinde hemen önemli bir etkisi olmadı. Nikkei ortalaması, Kishida’nın istifa edeceğini söylediği çarşamba günkü sabah kapanışından önce hafifçe düştü, ancak endeks günü %0,58 artışla tamamladı. Yen bir ara son bir haftanın en yüksek seviyesine çıkarak öğleden önce dolar karşısında 146,07’den işlem gördü.
Kishida basın toplantısında, geçen yıl G7 zirvesine ev sahipliği yapması ve ABD ve Güney Kore ile güvenlik ilişkilerini güçlendirmesi gibi diplomatik başarılarını da vurguladı.
Kishida’nın açıklamasının ardından ABD’nin Japonya Büyükelçisi Rahm Emanuel X’te yaptığı açıklamada başbakanın “kararlı liderliğini” övdü.
Emanuel, “Başbakan Kishida, Hint-Pasifik bölgesinde zamanın testine dayanacak bir güvenlik ittifakları ve ortaklıklar ağı kurulmasına yardımcı oldu” dedi.
Kishida’nın yerine geçmesi beklenenler arasında eski parti Genel Sekreteri Shigeru Ishiba, mevcut Ekonomik Güvenlik Bakanı Sanae Takaichi, Dijital Bakanı Taro Kono ve eski Çevre Bakanı Shinjiro Koizumi bulunuyor.
Nikkei’nin temmuz ayı sonunda yaptığı bir ankete katılanlar arasında en popüler seçenek Ishiba olurken, onu eski Başbakan Junichiro Koizumi’nin oğlu Koizumi takip etti.
LDP’nin liderlik seçiminin 20-29 Eylül tarihleri arasında yapılması planlanıyor ve tarih 20 Ağustos’ta açıklanacak.
