İsrail ile Hamas arasındaki insani ara sona erdi. İsrail, savaşın ikinci aşamasında Gazze’nin güneyini de hedef alacağını duyurdu. Aşağıda çevirisini okuyacağınız makale, İsrail ordusunun Gazze’nin güneyini karadan işgal etmesi durumunda halihazırda Gazze’nin kuzeyinden gelen göçlerle kalabalıklaşan nüfusun Mısır sınırına yığılmaktan başka çaresi kalmayacağı görüşünde.
***
İsrail ordusu Gazze’deki ateşkesi neden sonlandırmak istedi ve şimdi ne olacak?
İsrail, savaşın Gazze’nin ‘tamamına’ yayılacağı uyarısında bulundu. Bu da diğer ülkeleri devreye girmeye zorlayabilir.
Zoran Kusovac
Ateşkes sona erdi. Perşembe günü Katar’da devam eden sinir bozucu müzakereler, daha önce mutabık kalınan sürenin dolmasına dakikalar kala insani yardım amaçlı ateşkesin 24 saat gibi cüzi bir süre uzatılmasıyla sonuçlanmıştı.
Ancak cuma sabahı, ara için verilen sürenin dolmasıyla birlikte çatışmalar yeniden başladı. İsrail ordusu açıklama yaparak Gazze Şeridi’nde Hamas’a karşı çatışmaların yeniden başladığını duyurdu ve Filistinli silahlı grubu, İsrail topraklarına ateş açarak ateşkes şartlarını ihlal etmekle suçladı. Gazze Şeridi’nin kuzeyinde patlama ve silah sesleri duyulduğu bildirildi.
İsrail ordusu uzun zamandır savaşın devamı için çaba harcıyor. Çarşamba günü ordu genelkurmayının düşüncesini açıklamıştım: kendilerine savaşın bittiği söylenmedikçe, devam ettiğini varsayıyorlar. Bu nedenle, tercihen kararsızlık yaratan ve morali zayıflatan herhangi bir ara olmadan mümkün olan en kısa sürede savaşı bitirmeyi tercih ediyorlar.
Askeri yaklaşım, 7 Ekim saldırılarına sert bir silahlı yanıt verme kararından itibaren en agresif şekilde Savunma Bakanı Yoav Gallant tarafından savunuldu. Başbakan Binyamin Netanyahu kriz boyunca şahin bir duruş sergiledi ancak genel lider olarak görünmeyi tercih ederek askeri işleri eski bir asker olan Gallant’a bıraktı.
Kariyerine deniz komandosu olarak başlayan ve 2010’da İsrail’in Gazze işgalini yöneten muvazzaf bir general olan Gallant’ın sözünü sakınmadığı biliniyor. Bu yılın başlarında Hizbullah’ı, İsrail’e saldırması halinde Lübnan’ı “taş devrine döndüreceği” konusunda uyarmıştı.
Gazze’ye yönelik operasyonların başlangıcında İsrail’in düşmanlarından “insansı hayvanlar” olarak bahsetmişti. Üst düzey generallerden en son yedek askere kadar ordu mensupları Gallant’ın söylediklerinin resmi politikayı yansıttığından şüphe duymuyor.
Pazartesi günü, ilk dört günlük aranın son günü ve iki gün uzatıldığının açıklanmasından önce, bir grup subay ve askere ateşkesin çok uzun sürmeyeceğini söyleyerek arzu ve niyetlerini açıkça ortaya koydu: “Birkaç gününüz var. Savaşmaya döndüğümüzde aynı gücü ve daha fazlasını uygulayacağız ve Şerit’in tamamında savaşacağız.”
Gallant’ın, artık sadece siyasi olarak hayatta kalma mücadelesi veren sıkıntılı ve zor durumdaki İsrail başbakandan çok daha doğru ve kesin bir şekilde İsrail hükümetinin Gazze’ye yönelik politikasını temsil ettiği ve dile getirdiği varsayılabilir.
Gallant savaşa devam etmek istiyor çünkü savaş ne kadar erken başlarsa ordunun o kadar başarılı olacağına inanıyor. Ancak aklında başka şeyler de olabilir: İsrail’in savaş devam ederken ulusal liderliği sorgulamama geleneğine rağmen, Netanyahu sadece siyasi rakipleri tarafından değil, eski çalışma arkadaşları tarafından da giderek daha fazla sorgulanıyor.
Netanyahu’nun, kötü ün yapan siyasi kurnazlığına rağmen, sadece 7 Ekim’deki istihbarat rezaletini ve güvenlik felaketini önleyememesinin değil, aynı zamanda ülkeye zarar vereceği uyarılarına rağmen siyasi olarak bölücü yargı reformları konusundaki inatçı ısrarının da sorumluluğuyla yüzleşmek zorunda kalacağı artık çok açık. Tehlike işareti: İsrail, savaş sona erer ermez Netanyahu’dan sonunda kurtulacak.
Mevcut koalisyonun başını çeken Likud partisinin üst düzey bir üyesi olan Gallant, Netanyahu’nun siyasi ömrünü tamamlamasının ardından partinin yeni bir lidere ihtiyaç duyacağının farkında olmalı. İsrailliler genellikle eski subayları tercih eder, özellikle de başarılı geçmişleri varsa, bu nedenle Gallant bu yarış için kendini bir an önce en iyi pozisyona getirmek isteyebilir.
Müzakerelere bizzat katılmamış olsa da karar vericilerin yakın çevresinden bir isim olarak savaşa ek ara verilmesi için yürütülen müzakerelerin tüm zorluklarının kesinlikle farkındaydı.
Savunma Bakanı pazartesi günü ateşkesin daha fazla sürmeyeceğinden o kadar emin görünüyordu ki, yeni saldırıların nasıl gelişeceğini bile anlattı: “Önce hava kuvvetlerinin bombalarıyla, ardından tankların ve topçuların mermileriyle ve D9 [zırhlı buldozerlerin] pençeleriyle ve son olarak da piyade savaşçılarının ateşiyle karşılaşacaklar.”
Ayrıca İsrail’in “tüm Şerit’te” savaşacağını söyleyerek çatışmalarda yeni bir aşamaya geçildiğini duyurdu.
Kara harekatının Gazze Şehri’nin mevcut kuşatma hattının güneyine doğru genişletilmesi gerilimi tehlikeli bir şekilde tırmandıracak. Gazze’nin 2 milyon 300 binlik nüfusunun en az bir milyon 800 bini İsrail bombardımanı nedeniyle yerinden edildi ve bunların büyük bir kısmı güneye göç etti.
Bu da güneyin artık o kadar kalabalık olduğu anlamına geliyor ki İsrail’in topyekûn bir kara saldırısı Gazze halkına sınırı aşarak Mısır’a geçmeye çalışmaktan başka bir seçenek bırakmayabilir.
Çatışmanın başından beri Mısır, siyasi istikrarsızlık ve güvenlik risklerinden çekindiği için hiçbir mülteciyi kabul etmeyeceği konusunda uyarıda bulunuyor. Eğer böyle bir gerçeklikle karşı karşıya kalırlarsa, zor kullanmak durumunda kalacağı en kötü senaryoyu yaşayabilir.
Böyle bir şiddetlenme, şimdiye kadar sabırlı davranan ve rasyonel bir çıkış yolu arayan pek çok silahlı grubu ve devleti de savaşın içine çekecektir.
