AB’nin diplomasi şefi Josep Borrell 22 Temmuz Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Macaristan’ın Ukrayna konusundaki tartışmalı “tek başına diplomatik çabalarına” bir karşı çıkış olarak, AB’nin gayri resmi dışişleri ve savunma bakanları toplantısının Budapeşte yerine Brüksel’de yapılacağını söyledi.
Pazartesi günü Brüksel’de yapılan dışişleri bakanları toplantısının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada Borrell, “Sembolik de olsa bir sinyal göndermemiz gerekiyor,” dedi ve toplantı yerinin değiştirildiğini duyurdu.
Borrell ayrıca, Macaristan’ın AB birliğine karşı konuşmak için tekrarladığı koordinasyonsuz adımların “bazı resmi sonuçları olması gerektiğini” söyledi.
Diplomasi şefi, “Fakat boykot kelimesini reddediyorum, toplantı gerçekleşecek ve Macaristan orada olacak,” diye ekledi.
Budapeşte’nin “barış diplomasisi” topun ağzında
AB ülkelerinin Macaristan ve Başbakan Viktor Orbán’ı Ukrayna, Rusya, Çin ve Florida’ya (Donald Trump’ın yaşadığı yer) yönelik kendi ilan ettiği “barış misyonları” nedeniyle kınamasının ardından böyle bir Macaristan 31 Aralık’a kadar AB Konseyi dönem başkanlığını yürütecek.
Bu adım, bazı AB üye ülkelerinin Macaristan’ın AB dönem başkanlığı sırasında Budapeşte’de planlanan gayri resmi toplantılara katılımlarını azaltacaklarını açıklamalarının ardından geldi.
Avrupa Komisyonu geçtiğimiz hafta Komisyon üyelerinden, Orbán’ın Ukrayna konusundaki diplomatik tek başına çabalarını protesto etmek amacıyla Macaristan’ın altı aylık AB dönemi boyunca gayri resmi bakanlık toplantılarına katılmamalarını istemişti.
AB’nin gayri resmi dışişleri ve savunma bakanları toplantısı 28-30 Ağustos’ta yapılacak.
Bazı AB ülkeleri toplantının Kiev’de yapılmasını istemiş
Bazı AB diplomatlarına göre 13 üye ülke toplantının Budapeşte’de yapılmasını isterken, beşi katılmayacağını söyledi ve sekizi de kararı Borrell’e bıraktı. Hatta bazıları Borrell’in toplantıyı Budapeşte yerine sembolik olarak Kiev’de yapabileceği fikrini ortaya atmıştı. Fakat bu fikri destekleyenler azınlıkta kaldı.
Nihayetinde Slovakya ve Macaristan hariç 25 AB ülkesinin Orbán’ın girişiminin kınanmasını desteklemesi üzerine Borrell kararını uygulamaya karar verdi.
Slovakya İçişleri Bakanı Matus Sutaj Estok pazartesi günü Budapeşte’de yapılacak ayrı ve gayri resmi AB içişleri bakanları toplantısı öncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, “Macaristan’ı ve barış girişimini tamamen destekliyoruz,” dedi.
Macar Dışişleri Bakanı: Kendimi anaokulunda gibi hissettim
Bazı AB diplomatlarına göre, bloğun üye ülkelerinin çoğunluğu pazartesi günkü görüşmeler sırasında toplantı salonunda Macaristan Dışişleri Bakanı Péter Szijjártó’ya yönelik öfkelerini dile getirdiler.
Szijjártó toplantı sonrasında yaptığı açıklamada, “Ne kadar da harika yanıtlar verdiler. Kimsenin duygularını incitmek istemem ama kendimi bir anaokulunda gibi hissediyorum,” dedi.
Borrell toplantı sonrasında yaptığı açıklamada, Macaristan’ın AB antlaşmalarının 24.3 maddesine bağlı olduğunu ve buna göre tüm üyelerin bloğun dış politikasını “sadakat ve karşılıklı dayanışma ruhu içinde aktif ve kayıtsız şartsız” desteklemesi gerektiğini söyledi. Daha önce de bazı üye devletler tarafından atıfta bulunulan söz konusu maddenin ne “süs” ne de “boş laf” olduğunu sözlerine ekledi.
Orbán’ın eylemlerinin yasal bir ihlal anlamına gelip gelmeyeceği sorusuna cevap veren Borrell, “Bana göre, yaşananların sadık bir işbirliği eksikliği alanına ait olduğu açık,” dedi.
