Üst düzey bir Avrupa Birliği yetkilisi, bloğun stratejik açıdan kritik hammadde tedarikini çeşitlendirmeye yönelik yakın zamanda üzerinde anlaşmaya varılan planının Çin’i hedef almadığını söyledi.
Yetkili 27 Mart Çarşamba günü Euractiv’e yaptığı açıklamada, geçtiğimiz hafta Avrupa Parlamentosu (AP) ve Avrupa Konseyi tarafından kabul edilen AB Kritik Hammaddeler Yasasının (CRMA) ‘basitçe tedarik kaynaklarını çeşitlendirmeyi’ amaçladığını söyledi.
Yetkili, “Bence bunun bir ‘Çin’i düşmanlaştırma’ meselesi olmadığını not etmek çok önemli. Çin’den çok sayıda malzeme almaya devam edeceğiz ve Çin’in bize malzeme satarak ekonomik kalkınmasını sürdürmesinden çok mutlu olacağız,” dedi.
Çin’den gelen nadir toprak elementlerine ‘%99 oranında bağımlı olmak istemediklerini’ savunan yetkili, aynı şekilde Güney Afrika platinine %71 oranında ya da Türkiye’den gelen bora %90 oranında bağımlı olmak istemediklerini de kaydetti.
CRMA, bu on yılın sonuna kadar AB’nin stratejik hammadde tüketimi için bir dizi iddialı hedef belirliyor. Özellikle, AB’nin bu tür herhangi bir malzemeye ilişkin yıllık tüketiminin %65’inden fazlasının AB üyesi olmayan tek bir ülkeden sağlanmaması gerekiyor.
AB politika düşünce kuruluşu Bruegel tarafından Nisan 2023’te yayınlanan bir araştırmaya göre, AB’nin Çin’den ithal ettiği beş madde (bizmut, manganez, magnezyum, kobalt ve stronsiyum) bu eşiği aşmış durumda.
AB aynı eşiği diğer iki ülkeden yaptığı ithalatta da aştı: Boratlar ve feldspat için Türkiye ve berilyum için ABD.
Avrupa Komisyonı Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis, Euractiv’e yaptığı açıklamada yetkilinin yorumlarını yineleyerek, “Kritik hammaddelerin ticaret akışları oldukça yoğunlaşmış durumda. İthalata güvenmeye devam edecek olsak da, büyük ölçüde çeşitlendirmeye ihtiyacımız var,” dedi.
CRMA mevzuatı, Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen’in Mart 2023’te bloğun Çin’den ekonomik ve diplomatik ‘riskten arındırma’ stratejisini özetlemesinden sadece iki hafta önce resmen önerildi.
O dönemde Leyen, Avrupa’nın nadir topraklar, lityum ve magnezyum için Çin’e olan yoğun bağımlılığından, Avrupa’nın bağımlılığını azaltma ihtiyacının temel nedenleri olarak açıkça bahsetmişti.
Leyen ayrıca Çin’in 2010 yılında Doğu Çin Denizindeki ihtilaflı adalarla ilgili gerginliklerin alevlenmesinin ardından Japonya’ya nadir toprak ihracatını kesme kararına da atıfta bulunmuştu.
