ABD’nin yeşil enerjiye geçiş devlet teşvikleri nedeniyle endişeli günler geçiren Avrupa Birliği, harekete geçmeye karar verdi.
İç Pazardan Sorumlu Avrupa Komisyonu Üyesi Thierry Breton, bir süredir AB ülkelerinin başkentlerini dolaşarak, ABD’nin Enflasyonu Düşürme Yasasına (IRA) karşı AB’nin kendi sanayisini koruması gerektiğini anlatıyor.
Bu bağlamda, AB için “Temiz Teknoloji Yasası” teklifi hazırlayan Breton, dün de Belçika, İspanya ve Polonya başbakanları ile görüştü.
Breton’un Politico’ya aktardığına göre, İspanya Başbakanı Pedro Sánchez ile yalnızca yaptıkları analiz değil, çıkardıkları sonuçlar da örtüşüyor. Breton, Pedro Sánchez’in de AB çapında bir koordinasyonla tepki verilmesi gerektiğini düşündüğünü söyledi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in, iki hafta sonra düzenlenecek Davos Ekonomik Forumunda AB’nin refleksleri üzerine daha ayrıntılı bir açıklama yapması bekleniyor.
Breton, AB liderleri ile Ira’ya karşı Avrupalı bir yasa ile sübvansiyon için finansman sorunlarını konuştuğunu vurguluyor.
Öte yandan teşviklerin, AB ortak pazarını parçalama ve zengin ülkeleri diğerlerine göre avantajlı kılma ihtimali var. Örneğin, Almanya ve Fransa gibi ülkelerin kendi şirketlerine verecekleri teşvik ile Portekiz veya Yunanistan gibi ülkelerin verebilecekleri teşvik arasında uçurum olacak.
Almanya teşvikleri süpürüyor
Yine de Breton, Komisyon’daki bazıları dışında, bütün AB liderlerinin, ikna edilmeye ihtiyaç duymadan, hızla hareket edilmesi gerektiğinde hemfikir olduğunu söylüyor.
Breton’un çabaları sürerken, AB’nin devlet yardımları mevzuatı esnekleştirme faaliyetleri de devam ediyor. 2022’de bu kapsamda yapılan 170 ulusal başvurunun neredeyse yarısı Almanya’dan, yüzde 30’undan azı ise Fransa’dan geldi. Toplam teşvik bedeli ise 540,2 milyar avro oldu. Yani Alman şirketleri Brüksel’den milyarlarca avro teşvik aldı.
Müdahaleci pratiklere özellikle Kuzey ülkeleri itiraz ediyor ve serbest ticareti savunuyordu. Bunların başında gelen Almanya’nın, Breton’un korumacı politikalarına yönelik itirazlarını yumuşattığı görülüyor.
En büyük destek Fransa’dan
2000’li yıllarda France Télécom CEO’lu yapan Breton’un en büyük destekçilerinden biri de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron. Macron, Joe Biden’ın imzaladığı IRA’yı ‘süper agresif’ olarak nitelendirmiş ve AB’ye Avrupa’nın kendi IRA’sını oluşturma çağrısı yapmıştı.
Breton, hava kirliliğine neden olan otomobillerin kullanılmasının devamını istemesi, nükleer enerjiyi ‘yeşil’ sayması ve Starlink’e alternatif bir AB uydu sisteminin kurulmasını zorlaması gibi faaliyetleri ile tanınıyordu.
Breton’un, Komisyon Başkanı Leyen’i de ikna ettiği ileri sürülüyor. Fransız siyasetçi, Ekim ayında İtalyan bir arkadaşı ile birlikte yazdığı görüş yazısında, Avrupa çapında daha geniş bir finansal dayanışma gerektiğini savunmuştu.
Alman otomotivcilerden AB’ye tepki
AB’nin kendi sübvansiyon şeması için çalışmalar sürerken, Alman sanayiciler boşa giden zamandan endişeli.
Alman otomotiv birliği VDA’nın basın toplantısında, AB’ye sert eleştiriler yöneltildi. VDA Başkanı Hildegard Müller, AB’nin siyasi araçları kullanarak otomobil üretmeyi daha pahalı hale getirdiğini savundu.
Müller, açıklanan politikaların da henüz sanayinin ihtiyaçları ile uyumlu olmadığını söyledi.
ABD’yi örnek gösteren VDA Başkanı, “Onlar serbest bırakıyor, biz kısıtlıyoruz,” dedi. Müller buna örnek olarak, lityumun ‘sağlık riskleri’ sınıflandırmasında yer almasını gösterdi. Lityum, elektrikli araç bataryalarının olmazsa olmaz malzemesi.
Sektörün emisyon kısıtlamalarına da henüz ayak uyduramadığını kaydeden Müller, bu yüzden elektrikli araç yatırımlarının da kaçacağını ileri sürerek, “Bu hem sanayi karşıtı hem de iklim karşıtı bir politika,” ifadelerini kullandı.
Müller, AB çapında işleyecek yeni bir hammadde ajansının kurulmasını isterken, AB otomotiv üreticilerine yeni ihracat pazarları bulunması için Afrika ülkeleri, Körfez ülkeleri, Brezilya ve Hindistan gibi ülkelerle daha fazla ticaret anlaşması imzalanması gerektiğini belirtti.
