Avrupa Birliği ile Ukrayna arasında yarın yapılacak zirveden önce, üst düzey AB yetkilileri Kiev’e gitti.
Bir AB yetkilisi, “Savaş esnasında Kiev’de olmamız çok güçlü bir sinyal. Ukrayna halkına bir sinyal. Rusya’ya bir sinyal. Tüm dünyaya bir sinyal,” diye konuştu.
Heyetlerin görüşmelerinden önce, Avrupa Komisyonu, AB-Ukrayna öncelik eylem planını güncelledi. Bu plan, Ukrayna’nın birliğin iç piyasasına entegrasyonunu hedefliyor. Bu planın iki tarafça da onaylanması bekleniyor.
Taslakta, Ukrayna’nın AB piyasasına ihraç mallarına gümrüksüz erişiminin kuvvetlendirilmesi planlanıyor. AB’nin, verili adımların ötesine geçilmesi yönündeki Ukrayna talebinin değerlendirileceği belirtilirken, gümrüklerin geçici olarak kaldırılmasının yarattığı ‘ticareti artırıcı etkiler’ de vurgulanıyor.
İktisadi başlıklar ön planda
Aynı zamanda AB’nin serbest dolaşım bölgesine ve birleşik avro ödeme bölgesine erişim de masada.
Bunun yanı sıra iki tarafın da yenilenebilir teknolojiler üzerine bir mutabakat zaptı imzalaması bekleniyor.
AB yetkilileri, hedefin sektörel entegrasyonu hızlandırmak ve Ukrayna’yı AB’ye yakınlaştıracak somut adımlarda ilerleme sağlamak olduğunun altını çiziyorlar.
Tarafların müzakere edeceği konular arasında Ukrayna’ya daha fazla askeri ve mali yardım, Ukrayna’nın enerji ihtiyaçlarının karşılanması, Rusya’ya karşı yeni yaptırımlar, Rusya liderliğinin savaş nedeniyle kovuşturulması ve AB serbest dolaşım bölgesinin Ukrayna’ya doğru genişletilmesi yer alıyor.
Askeri ve mali desteğe devam
Kiev’e gidenler arasında Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Josep Borrell de yer alıyor. Borrell’in AB tarafından eğitilen Ukraynalı askerlerin sayısının iki katına çıkarılacağını açıklaması bekleniyor.
AB’nin ve üye ülkelerin Ukrayna’ya gönderdiği silahların ve askeri ekipmanların toplam değeri 11,5 milyar avro. 18 milyar avro ise Ukrayna’da kamu çalışanlarının ücretlerinin ödenmesi ve temel kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için yapılan yardımın miktarı.
Öte yandan, Ukrayna’nın AB üyeliğinde herhangi bir hızlanma gerçekleşmesi beklenmiyor. AB yetkilileri, Kiev yönetiminin ‘yolsuzlukla mücadele’ konusunda atması gereken adımlar olduğunu düşünüyor ve bunun yanı sıra savaşta olan bir ülkeyi birliğe alma konusunda da gönülsüz.
Yarın Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile bir araya gelecek Ursula von der Leyen, Charles Michel ve Josep Borrell’in, Ukrayna’yı AB reformlarında ilerleme konusunda övecekleri ve Moskova’ya güçlü mesajlar gönderecekleri belirtiliyor.
‘Ukrayna’ya Avrupa rüyası satıyorlar’
AB ülkeleri, Ukrayna’yı birliğe alma hızı konusunda bölünmüş durumda olduğundan, Brüksel’deki yetkililer Ukraynalıların beklentilerini tekrar gözden geçirmeleri gerektiğini düşünüyorlar.
Öte yandan Leyen ile Michel arasında bir ‘gerilim’ olmasından dolayı, bu ikilinin Ukrayna’nın AB üyeliği konusunda üye ülkelerin liderlerinden daha ileri sözler vereceği ileri sürülüyor.
Washington Post’ta yazan Emily Rauhala, Kiev’e AB çıkarmasının bir ‘fotoğraf operasyonu’ olduğunu ileri sürerek, AB liderlerinin Ukrayna’ya ‘Avrupa rüyası’ sattığını savundu.
Bir AB diplomatı, “AB yetkilileri dürüst olmak gerekirse, özellikle katılım söz konusu olduğunda ulaşılması mümkün olmayan beklentiler yarattı,” diye konuştu.
“Güzel bir hikâyeye sahip olmak güzel,” diye devam eden diplomat, bununla birlikte gelecekteki çatışmalardan kaçınmak için beklentileri de yönetmek gerektiğinin altını çizdi.
Birlik ülkeleri rahatsız
Financial Times’ta (FT) yer alan bir değerlendirmede de, üye ülkelerin AB yönetimine çağrı yaparak Kiev’in ‘gerçekçi olmayan’ umutlarının dizginlenmesini istediği vurgulandı.
Üye ülke diplomatları, Ukrayna’nın ‘2026’da AB adaylığı’ beklentisinin AB yetkilileri tarafından yatıştırılmak yerine teşvik edildiğine dikkat çekiyor.
Özellikle Kuzey ve Batı Avrupalıların, büyük ve yoksul bir nüfus ile geniş bir tarımsal ekonominin AB’ye nasıl entegre edileceği konusunda şüphelerinin bulunduğu aktarılıyor.
Örneğin Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Ukrayna’ya henüz aday üyelik statüsünün verilmediği Mayıs 2022’de, bu ülkenin birliğe katılımının ‘on yıllar alabileceğini’ söylemişti.
Bir başka üye ülke diplomatı ise Leyen ve Michel gibi yetkililerin verdiği sözlerin ve retoriğin ‘hakikatle çeliştiğine’ dikkat çekiyor.
Bu nedenle birçok üye ülke, AB yetkililerinden Ukrayna’ya “Üyelik sürecinin önünde çok fazla engel var,” demesini talep ediyor.
