AB’nin merakla beklenen ‘yeşil geçiş’ planı, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen tarafından açıklandı.
ABD’deki Enflasyonu Düşürme Yasası (IRA) ile birlikte yatırımların Kuzey Amerika’ya kaçmasından ve sanayisizleşmekten endişe eden Avrupalı liderler, Birlik’in bir an önce kendi devlet teşvikleri mekanizmasını ilan etmesi gerektiğini düşünüyorlardı.
ABD’nin yanı sıra Çin’deki devlet teşviklerinin de ‘adil olmayan rekabet’e yol açtığını düşünen AB, yeşil dönüşüm için adım attı.
Planı sunan Leyen, “İklim değişikliği ile savaşta en önemli şeyin net sıfır sanayi olduğunu biliyoruz,” dedi.
‘Yeşil Mutabakat Sanayi Planı’nın sunumunda, Japonya, Hindistan, Birleşik Krallık, Kanada ve ABD gibi ülkelerin yeşil sanayiler için devlet teşvikleri hazırladığını hatırlatan Komisyon Başkanı, bunları memnuniyetle karşıladıklarını söyledi.
Anahtar teknolojilerin Avrupa’daki üretim kapasitesini artırmak istediklerini kaydeden Leyen, “Küresel olarak ihtiyaç duyduğumuz net sıfır sanayisinin önemli bir parçası olmak istiyoruz,” dedi.
2030’a kadar belirlenen hedeflerin sunulduğu planın bir parçası olarak Avrupa Komisyonunun Mart ortasında yeni bir ‘Net Sıfır Sanayi Yasası’ sunacağı da belirtiliyor.
Leyen’in açıkladığına göre yeni yasa net sıfıra geçiş için anahtar teknolojilere odaklanacak ve bürokratik işlemleri azaltıp izin süresini hızlandırarak çok ülkeli projelere teşvik verecek.
Yeni yasanın kapsamına alacağı sanayiler arasında batarya, rüzgar türbini, ısı pompası, güneş enerjisi, elektroliz, karbon yakalama ve depolama teknolojisi de var.
AB ülkeleri arasında tartışmalara neden olan en önemli mesele ise bu planın nasıl fonlanacağı. Özellikle Almanya’nın başını çektiği mali yönden kuvvetli Kuzey ülkeleri, yeni ortak AB borçlanması yoluyla sübvansiyon verilmesine itiraz ediyor.
Farklı seçeneklerin masada olduğunu söyleyen Leyen, REPowerEU, InvestEU veya İnovasyon Fonu gibi mekanizmaların kullanılabileceğini belirtti.
REPowerEU’un ilave fonlarının yeniden yönlendirilmesi yoluyla karbon sıfır sanayilere 250 milyar avroluk bir kaynak aktarılabileceğini savunan Leyen, bu paranın vergi indirimleri olarak kullanılması için AB ülkelerini teşvik edeceklerini vurguladı.
