ABD ile tarife müzakereleri Japonya hükümetinin geleceğini etkileyecek

Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, salı günü sona erecek Altın Hafta tatilinin ardından, yurt içinde ve yurt dışında bir dizi zorlu sorunla uğraşmak zorunda kalacak.

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi tarafından belirlenen yüksek gümrük vergisi politikasına ilişkin Japonya-ABD müzakerelerinin seyri, Ishiba hükümetinin karşı karşıya olduğu en büyük zorluk olarak değerlendiriliyor.

Siyasi analistler, devam eden ikili müzakerelerin sonucunun, bu yaz yapılacak olan Senato (parlamentonun üst meclisi) seçimleri üzerinde büyük bir etki yaratacağını ve Ishiba yönetiminin kaderini etkileyebileceğini belirtiyor.

Ishiba, cumartesi günü resmi konutunda gazetecilere yaptığı açıklamada, Tokyo’nun ABD tarafına gümrük vergilerini gözden geçirme çağrısı yaptığı tutumunu yineledi.

Ancak Tokyo ile Washington arasındaki uçurum büyük, zira ABD tarafı, otomobil, çelik ve alüminyum gümrük vergilerini görüşme gündemine almadan, “karşılıklı” gümrük vergilerini gündeme getirmeyi planlıyor.

Karşılıklı tarifelerin ülkeye özgü ek kısımlarının 90 günlük askıya alınma süresi 9 Temmuz’da sona ereceğinden, her iki tarafın da bu ayın ortasında ve sonrasında bakanlar düzeyinde yoğun görüşmeler yapması bekleniyor.

Japonya’nın çift meclisli ulusal yasama organı Diyet’in olağan oturumu uzatılmazsa, üst meclis seçimleri 20 Temmuz’da yapılacak ve resmi seçim kampanyası 3 Temmuz’da başlayacak.

Seçmenlerin Japonya-ABD müzakerelerinin sonucunu değerlendirmek için bir fırsatı olacak.

Hükümette bazıları, Ishiba Kabinesi’ne halkın desteğinin düşük olduğu bir dönemde, Japonya’nın müzakereler yoluyla ABD’nin yeni gümrük vergilerini önleyebilirse, hükümetin seçimler öncesinde bir ivme kazanacağını düşünüyor.

Ishiba’nın iktidardaki Liberal Demokratik Partisi ve müttefiki Komeito, geçen ekim ayında yapılan önemli genel seçimlerde koalisyonun yaşadığı başarısızlığın ardından Temsilciler Meclisi’ndeki çoğunluğunu kaybetti.

Ishiba yönetimi, bir yandan ikili gümrük vergisi müzakereleriyle uğraşırken, diğer yandan da seçimlere odaklanacak.

Japon tarafı, haziran ortasında Kanada’da yapılacak G7 zirvesi sırasında Ishiba-Trump görüşmesi düzenlenmesi olasılığını da değerlendirecek.

Pirinç gündemi

İkili görüşmelerde ticaret konusu da gündeme gelebilir, ancak pirinç, pirinç çiftçilerinin LDP’nin önemli destekçileri olması nedeniyle Japonya için önemli bir “kutsal alan” olarak görülüyor.

Bir LDP yetkilisi, “Yukarı Meclis seçimleri göz önüne alındığında pirinç konusunda taviz veremeyiz” dedi.

Ancak müzakereler başarısız olursa ve Japonya karşılıklı gümrük vergileriyle karşı karşıya kalırsa veya otomobiller, çelik ve alüminyum üzerindeki mevcut ek gümrük vergilerinin gözden geçirilmesini sağlayamazsa, Ishiba yönetimi ciddi bir darbe alacaktır.

Uzmanlar, LDP’nin üst meclis seçimlerinde çok sayıda sandalye kaybetmesi halinde Ishiba’nın istifası için çağrıların artacağını tahmin ediyor.

Gıda ürünlerine tüketim vergisinin kaldırılması talebi

Yurt içindeki fiyat artışlarının etkisini hafifletmek için alınacak önlemler de Ishiba yönetiminin odak noktası olacak.

Ana muhalefet partisi olan Japonya Anayasa Demokratik Partisi (CDP), üst meclis seçim kampanyasında gıda ürünlerine uygulanan tüketim vergisini bir yıl süreyle kaldırmayı vaat edecek.

Tüketim vergisinin indirilmesi, Japonya’nın Yeniden Doğuş Partisi (Nippon Ishin no Kai) ve Halkın Demokratik Partisi (DPP) gibi diğer muhalefet partileri ile Üst Meclis’teki LDP milletvekilleri ve Komeito tarafından da talep ediliyor.

Ishiba ve LDP liderliği tüketim vergisinin indirilmesine temkinli yaklaşırken, vergi indirimi de dahil olmak üzere yeni ekonomi canlandırma önlemlerinin alınması, önümüzdeki dönemde parlamentodaki tartışmaların ana gündem maddelerinden biri olacak.

LDP’nin rüşvet skandalıyla yeniden gündeme gelen para ve siyaset meselesi hâlâ çözüme kavuşmadı.

CDP lideri Yoshihiko Noda, partisinin bu sorunu gündeme getirmeye devam edeceğini söyledi.

Ishiba, eski Başbakan Shinzo Abe’nin liderliğini yaptığı, şu anda feshedilmiş olan LDP fraksiyonunun eski yöneticilerinin, rüşvet skandalıyla ilgili olarak yeminli tanık olarak Diet’e çağrılması ve iktidar ve muhalefet kamplarının üzerinde anlaşmaya varamadığı, şirketler ve diğer kuruluşlardan gelen siyasi bağışların ne yapılacağı konusunda bir karar vermesi istenebilir.

Güvensizlik önergesi gündemde

Bir diğer odak noktası ise muhalefet tarafının Ishiba Kabinesi’ne Diyet’e güvensizlik önergesi sunup sunmayacağıdır.

Muhalefet partileri birleşirse, iktidar bloğu mecliste çoğunluğa sahip olmadığı için bu önerge kabul edilebilir.

DPP lideri Yuichiro Tamaki, Noda’nın olası güvensizlik önergesi konusunda kilit bir isim olduğunu belirtti.

Ishiba Kabinesi’nden bir bakan, “güvensizlik önergesi kabul edilirse, başbakanın meclisi feshetmekten başka seçeneği kalmayacak” dedi.

Noda’nın, Japonya-ABD gümrük vergisi müzakerelerini yakından takip ederken, güvensizlik önergesi sunma olasılığını dikkatlice değerlendirmesi bekleniyor.

Noda, “Kapsamlı bir karar verilmesi gerekecek” dedi.