CNN’nin haberine göre, ABD istihbaratı İran ve vekillerinin şimdilik, İsrail’in Gazze’ye askeri müdahalesine verecekleri yanıtı, İsrail ya da ABD ile doğrudan çatışmadan kaçınarak ama yine de hasımlarına bedel ödetecek şekilde ayarladıklarına inanıyor.
Haberde ABD’nin, Tahran’ın vekilleri özellikle de en büyüğü olan Hizbullah üzerinde tam kontrol sahibi olmadığının farkında olduğuna vurgu yapılıyor.
ABD istihbarat kaynaklarına dayandırılan haberde “ABD’nin İran ile vekilleri arasındaki iletişimi her zaman tam olarak öngöremiyor” ifadeleri kullanılıyor.
Bölgede uzmanlaşmış eski kıdemli istihbarat analisti Jonathan Panikoff, CNN’ye yaptığı açıklamada, “Sorun şu ki, vekillerin hepsi Tahran’la eşit derecede uyumlu değil – hepsini aynı kefeye koymak hata” diyor: “Asıl soru şu: Hamas’ın başı gerçekten belada gibi görünüyorsa, Hizbullah ve İran, Hizbullah’ın Hamas’ı kurtarmak için geniş çaplı bir saldırı başlatması konusunda hemfikir mi olacaklar yoksa anlaşmazlığa mı düşecekler- ve bunu henüz bildiğimizi sanmıyorum.”
CNN’e isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan ABD’li bir yetkili ise, Hizbullah’ın İsrail ya da ABD ile çatışmayı tırmandırması halinde bunun İran’a karşı yıkıcı karşı saldırılara yol açacağını Tahran’ın bildiğini söylüyor. Yetkili, 7 Ekim’den bu yana farklı vekil grupların doğrudan çatışmadan kaçınırken İsrail ve ABD’ye karşı başlattığı düşük tesirli saldırıların ABD’nin bölgede önemli askeri yığınağına neden olduğunu, İsrail’i güçlerini ve mühimmatlarını yaymaya zorladığını ve İran’ın Gazze’deki Filistinlilerin öldürülmesi konusunda “bir şeyler yapıyor” olarak görülmesini sağladığını iddia ediyor.
ABD’li yetkililer bunun koordineli bir strateji olduğuna inanıyor. Yerel basına göre İran’ın vekiller ağını yönetmekten sorumlu İranlı general 7 Ekim’den bu yana Beyrut’a girip çıkıyor ve burada “Direniş Ekseni”nin parçası olarak görünen Hizbullah, Hamas ve İran destekli diğer grupların üyeleriyle toplantılar yapıyor.
Habere göre bu iyimserliğe rağmen birçok ABD’li yetkili, bu stratejinin, taraflardan hiçbiri istemese bile çatışmanın yayılmasına neden olacak şekilde geri tepebileceği uyarısında bulunuyor.
Hizbullah’ın da şimdiye kadar itidalli davrandığına dikkat çekilen haberde İran’ın savaşın genişlemesini istemediği hatırlatılıyor ve özetle şöyle deniyor: “İran yıllardır bölgedeki çeşitli vekil gruplara finansman, silah ve eğitim sağlıyor; bu ilişkileri İsrail ve ABD’ye karşı koymak ve Orta Doğu’da nüfuz sahibi olmak için kullanıyor. Ekim ayında İsrail’e yönelik saldırıyı gerçekleştiren Hamas da bu gruplar arasında yer alıyor. ABD, İran’ın saldırının planlanmasında doğrudan bir dahli olmadığını değerlendirse de ABD’li ve İsrailli yetkililer Tahran’ın Hamas’a uzun süredir verdiği destek nedeniyle suçlu olduğunu söyledi.”
“İran, sağladığı para ve sofistike silahlar sayesinde gruplar üzerinde önemli bir baskı gücüne sahip. Ancak gruplar farklı derecelerde özerkliklerini koruyorlar. Yemen’deki Husiler özellikle Tahran’dan bağımsızlar. Ancak hepsi de ABD ordusunu saf dışı bırakmaya odaklanmış Irak ve Suriye’deki gruplar üzerinde İran’ın otoritesi daha güçlü.”
