Palau Cumhurbaşkanı Surangel Whipps Nikkei Asia’ya yaptığı açıklamada, Washington’un Çin’in bölgedeki etkisini kontrol etme çabalarının bir parçası olarak, ABD ve Palau’nun Pasifik ada ülkesinde gelişmiş füze savunma sistemlerinin kalıcı olarak konuşlandırılmasını tartıştıklarını söyledi.
Füze savunma sistemleriyle ilgili görüşmelerin ortaya çıkması, ABD Başkanı Joe Biden’ın pazartesi günü Beyaz Saray’da Pasifik ada liderleriyle ikinci bir zirveye ev sahipliği yapmaya hazırlandığı sırada gerçekleşti.
Toplantı iklim değişikliği, ekonomik kalkınma ve sağlık konularına odaklanırken, ABD bu tür üst düzey angajmanların Çin’e karşı daha fazla askeri işbirliğinin önünü açacağını düşünüyor.
ABD bölgede Çin’i çevreleme stratejisi doğrultusunda üsler inşa edip ittifaklarını genişletmeye çalışırken, Pekin de Nisan 2022’de Solomon Adaları ile bir güvenlik anlaşması imzalamıştı. Stratejik rekabetin ortasında Washington, Pasifik ada ülkeleriyle angajmanını güçlendirmeye çalışıyor.
Zirve öncesinde gazetecilere isim vermeden konuşan bir ABD yetkilisi, “[Çin’in] tüm bunlarda oynadığı bir rol olduğuna da şüphe yok, bu bölge de dahil olmak üzere iddialılığı ve etkisinin stratejik odağımızı sürdürmemizi gerektiren bir faktör olduğuna da şüphe yok” dedi.
Onlarca yıllık bir anlaşma kapsamında savunma işbirliği karşılığında ABD’den ekonomik yardım alan Palau, Çin’in etkisinin artmasından ise endişe duyuyor.
Palau Cumhurbaşkanı Whipps perşembe günü Nikkei’ye verdiği röportajda, Çin’e ait bir araştırma gemisinin mayıs ve ağustos aylarında Palau’nun münhasır ekonomik bölgesinde izinsiz olarak faaliyet gösterdiğini söyledi.
“Bunun bizim anlayışımıza göre hukukun üstünlüğünün açık bir ihlali olduğunu düşünüyorum” diyen Whipps, geminin bir kriz durumunda denizaltı kablolarını kesme olasılığını incelemek için manevralar yaptığının “kesinlikle göründüğünü” sözlerine ekledi.
Ufuk ötesi radar sistemi de kuracak
ABD Donanması’na ait gemilerin limanları daha sık ziyaret etmesini umduğunu ifade eden Whipps, “ABD ordusunun orada bulunmasını ve bu tür faaliyetlerin caydırılmasına [yardımcı olmasını] bekliyoruz” dedi.
Whipps, eski ABD Başkanı Ronald Reagan’ın dış politika doktrinine atıfta bulunarak “Barışı korumanın yolunun güçten geçtiğine inanıyoruz” dedi.
Palau, ABD toprakları Guam ve Filipinler arasındaki stratejik konumu nedeniyle ABD ordusu için giderek daha önemli bir ortak haline geldi.
ABD ayrıca 2026 yılında Çin’e karşı Palau’da ufuk ötesi radar sistemleri kurmayı planlıyor.
Whipps, Palau’nun ABD’den Patriot hava savunma sistemlerini konuşlandırmasını istediğini söyledi. Patriot sistemleri bir tatbikat sırasında geçici olarak konuşlandırılmış olsa da ada kalıcı konuşlandırma talebinde bulundu.
“Sanırım ABD’ye Palau’da bir radar sahanız olacaksa, saldırıya uğradığımızda bizi savunmak için Patriot füzelerinizin de olması gerektiğini açıkça belirttik” diyen Whipps, ABD’nin neye ihtiyaç duyulduğunu “net bir şekilde anladığını” sözlerine ekledi.
ABD Savunma Bakanlığı sözcüsü Nikkei’ye yaptığı açıklamada Pentagon’un “askeri tesislerimizde ve erişimimizin olduğu yerlerde hangi kabiliyet ve varlıkların konuşlandırılacağı ve rotasyona tabi tutulacağına ilişkin gereksinimleri rutin olarak değerlendirdiğini” söyledi.
Sözcü, “Palau’daki savunma sorumluluklarımıza derinden bağlı kalmaya devam ediyoruz… ve Palau ile ABD kuvvetlerinin buradaki duruşu konusunda diyaloğu sürdürmeyi dört gözle bekliyoruz” dedi.
Ukrayna’da da kullanılan patriot hava savunma sistemi, balistik ve seyir füzeleri ve uçaklar gibi çok çeşitli tehditlere yanıt verme kapasitesine sahip.
