Türkiye ve Arap ülkelerinin Suriye ile normalleşme girişimlerine karşı çıkan ABD’nin Suriye yönetimiyle Umman’da gizli görüşmeler yaptığı iddia edildi. Görüşmelerde Suriye, ABD işgal birliklerinin ülkeden tamamen çekilmesini talep ederken ABD tarafı 2012’de Şam’da kaybolan gazeteci Austin Tice hakkında bilgi istedi.
The Cradle’nin Arap Birliği’nden üst düzey diplomatik bir kaynağa dayandırdığı haberine göre ABD’li yetkililer, bölge ülkelerinin Suriye ile ilişkileri düzeltmeye yönelik hamlelerinden sonra Şam heyetiyle doğrudan görüşmelerde bulundu. İsminin açıklanmasını istemeyen diplomatik kaynak, “görüşmelerin Washington ile Batı Asya’daki bazı ülkeler arasında ‘gizli görüşmelerin şehri’ olan Umman’ın başkenti Maskat’ta yapıldığı” söyledi. Ayrıca “görüşmelerde her iki ülkenin güvenlik ve dışişlerinden temsilcilerin de yer aldığına” dikkat çekti.
Görüşmelerde Suriyeli yetkililer ABD’nin işgal birliklerinin ülkeden tamamen çekilmesini istediği kaydedildi. Pentagon’a göre ABD’nin Suriye’de 900 askeri personeli var. Ancak The Cradle’a göre 22 ABD üssünde yaklaşık 2.000 Amerikan askeri personeli bulunuyor.
Görüşmelerde Amerikan tarafı ise 2012’den beri kayıp olan eski deniz subayı Amerikalı gazeteci Austin Tice’ın akıbetini gündeme getirdi. ABD Başkanı Joe Biden, geçen yıl Tice’ın Suriye hükümeti tarafından tutulduğunu “kesin olarak” bildiğini açıklamış, Suriye Dışişleri Bakanlığı bu iddiayı yalanlamıştı. Görüşmede ABD heyeti, Tice’ın Suriye ordusuna ait bir gözetim merkezinde tutulduğu iddiasını yeniledi ancak Suriye heyeti Tice hakkında hiçbir bilgiye sahip olmadığı konusunda ısrar etti ve Şam’ın Tice’ın akıbetini ortaya çıkarmak için mümkün olan her türlü çabayı göstermeye hazır olduğunu ifade etti. Tice, 2012’de Şam’ın bir banliyösünde silahlı gruplar tarafından kaçırılmıştı. Bu ayın başlarında ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Washington’un Tice’ın bulunması için “Suriye ve üçüncü ülkelerle temas halinde olduğunu” açıklamıştı.
Kısıtlı iletişim, Trump’ın “öldürme” niyetiyle kesildi
Kaynaklara göre Washington ve Şam, eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde gizli iletişim kurmaya başladı. Ancak Trump’ın Eylül 2020’de Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ı “öldürme” niyetini açıklamasının ardından bu görüşmeler kesildi. Trump, Esad’ın öldürülmesi için suikast emri vermek istediğini ancak eski Savunma Bakanı James Mattis’in bu fikre karşı çıktığını söylemişti.
Washington ve Şam arasında yapılan önceki görüşmelerle ilgili diplomatik kaynak şunları söyledi: “Şam ve Washington arasında önceki yıllarda gizli görüşmeler yapıldı ama bunların çoğu eski Lübnan Genel Güvenlik Direktörü Abbas İbrahim gibi arabulucular aracılığıyla gerçekleşti. İki ülke arasında, biri Suriye’nin başkenti Şam’da olmak üzere doğrudan görüşmeler de yapıldı.”
Lübnanlı üst düzey güvenlik yetkilisi İbrahim’in 2020’de Austin Tice ile ilgili görüşmeler yürütmek üzere Washington’un talebi üzerine Şam’ı ziyaret ettiği basına yansımıştı. Ancak tüm bu görüşmeler sınırlı kaldı. Kaynaklar, iletişim kesilmeden önce ABD’nin Suriye’deki askeri güçlerini eninde sonunda geri çekme niyetlerini dile getirdiklerini belirttiler.
