ABD Donanmasına ait bir savaş gemisi, Tayvan’ın seçimleri geride bırakmasından bu yana ilk kez Tayvan Boğazından geçerken, Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) bu hareketin “provokatif” olduğunu ve barış ve istikrarı “kötü niyetle baltaladığını” söyledi.
PLA’nın Doğu Bölgesi Komutanlığı sözcüsü Kıdemli Albay Shi Yi yaptığı açıklamada, Arleigh Burke sınıfı bir destroyer olan USS John Finn’in çarşamba günü boğazdan geçtiğini söyledi.
Sözcü, PLA’nın ABD Donanması’na ait gemiyi “tüm süreç boyunca izlediğini ve yasa ve yönetmeliklere uygun olarak muamele ettiğini” kaydetti.
“Son zamanlarda ABD ordusu sık sık provokatif eylemlerde bulundu ve kötü niyetle bölgesel barış ve istikrarı baltaladı” diyen Shi, bölgedeki birliklerin her an teyakkuz halinde olduğunu vurguladı.
ABD Yedinci Filosu, destroyerin transit geçişini “uluslararası hukuka uygun olarak yüksek denizlerde seyrüsefer ve uçuş özgürlüğünün geçerli olduğu” sularda yaptığını söyledi.
Açıklamada, “Gemi boğazda herhangi bir kıyı devletinin karasularının ötesindeki bir koridordan geçiş yapmıştır. John Finn’in Tayvan Boğazı’ndan geçişi, Amerika Birleşik Devletleri’nin tüm uluslar için seyrüsefer özgürlüğünü bir ilke olarak koruma kararlılığını göstermektedir” denildi.
Açıklama şöyle devam etti: “Uluslararası toplumun hiçbir üyesi hak ve özgürlüklerinden vazgeçmesi için korkutulmamalı ya da zorlanmamalıdır. Birleşik Devletler ordusu uluslararası hukukun izin verdiği her yerde uçar, yelken açar ve faaliyet gösterir.”
ABD Donanması son bir ay içinde ilk kez Tayvan Boğazı’ndan geçti. Aralık ayında Yedinci Filo’nun P-8A Poseidon deniz devriye ve keşif uçağı boğaz üzerinde uçmuş ve PLA’nın ABD uçağını izlemek ve uyarmak üzere savaş uçakları göndermesine yol açmıştı.
Çarşamba günkü geçiş aynı zamanda bağımsızlık yanlısı Demokratik İlerleme Partisi’nden William Lai Ching-te’nin 13 Ocak’ta Tayvan Cumhurbaşkanı seçilmesinden bu yana ABD ordusu tarafından gerçekleştirilen ilk geçiş oldu. Pekin, partinin yeniden seçilmesinin boğazda çatışma riskini artırabileceği uyarısında bulundu.
Pekin, Çin’in bir parçası olan ve BM ülkeleri tarafından da o şekilde tanımlanan Tayvan’ı gerekirse güç kullanarak yeniden birleştireceğini söylüyor. ABD, Tayvan’ı bağımsız bir devlet olarak tanımasa da Washington adayı güç kullanarak ele geçirmeye yönelik her türlü girişime karşı çıkıyor ve Tayvan’ı silahlandırmaya kararlı.
Washington’ın bölgedeki askeri duruşu da devam ediyor. ABD Donanma Enstitüsü’nün online haber portalı USNI News’in salı günü bildirdiğine göre, ABD üçüncü uçak gemisi USS Theodore Roosevelt’i Hint-Pasifik’te faaliyet gösteren Yedinci Filo’ya konuşlandırdı.
Bu arada, PLA faaliyetleri Tayvan çevresinde yeniden başladı ve uçaklar seçimlerin yapıldığı kısa bir aradan sonra ada yakınlarında düzenli sortiler yaptı.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu Donanması çarşamba günü yaptığı açıklamada uçak gemisi Shandong’un kısa bir süre önce ana limanında demirliyken bir dizi tatbikat gerçekleştirdiğini duyurdu.
Shandong 2023 yılında Batı Pasifik’te çok sayıda uzak deniz tatbikatı yapmıştı ve Tayvan adasının doğusundaki sulara açılmıştı.
