Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun petrol üretimini düşürme kararının ardından ABD’nin baskılarına maruz kalan Suudi Arabistan’a Arap dünyasından ve Türkiye’den destek geldi.
Petrol üretimini düşürme kararı sonrası Suudi Arabistan’ı sert açıklamalarla suçlayan ve çeşitli yaptırımlarla tehdit eden Washington’a Arap dünyasından ve bölge ülkelerinden tepkiler yükseliyor. Kararı savunan ülkeler, Suudi Arabistan’ın ABD tarafından hedef haline getirilmesine de karşı çıkıyor.
Arap Ligi Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, Suudi Arabistan’ın petrol üretimini azaltma kararına “tam desteğini” dile getirirken, Riyad’a karşı başlatılan sert medya kampanyasını kınadı.
Gayt, Washington’dan gelen suçlamalara ilişkin, “Bu açıklamalar, devam eden tehlikeli zorluklar karşısında dünya ekonomisinin istikrarı için gerekli olan saf ekonomik kararları siyasallaştırmayı amaçlıyor” dedi.
Arap Parlamentosu Başkanı Adil bin Abdurrahman el-Usumi de, Suudi Arabistan’a karşı yapılan açıklamaları reddettiğini ve kınadığını açıkladı. Usumi, Arap Parlamentosu’nun Suudi Arabistan ile tam bir dayanışma içinde olduğunu, OPEC ve OPEC+ tarafından alınan kararların üye devletlerin oy birliği ile alındığını ve söz konusu kararın küresel petrol piyasasındaki arz ve taleplerin dikkate alınarak verildiğini belirtti.
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Genel Sekreteri Hüseyin İbrahim Taha, OPEC+ kararının ardından Suudi Arabistan’ın kendisine yapılan açıklamaları reddetmesini memnuniyetle karşıladığını bildirdi.
Riyad’a destek açıklayan bir diğer isim Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita oldu. Burita, Rabat’ın Suudi Arabistan’ın tüm dış politika kararlarını desteklediğini söyledi. Burita, “Suudi Arabistan’ın dış politikası, ister diplomasi ister enerji olsun, uzun vadeli bir yol izliyor. Baskıya karşı bağışık olan rasyonel bir yaklaşım benimsiyor” diye ekledi.
Cezayir Enerji Bakanı Mohamed Arkab da, OPEC+ kararının uluslararası ekonomi ve enerji piyasasının durumu göz önüne alındığında “tamamen teknik” ihtiyaçlardan kaynaklandığını söyledi.
Kuveyt ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) OPEC+ kararının siyasi bir motivasyonu olmadığını vurgulayarak, karara desteklerini yinelediler.
Irak: Tehdit ve baskı politikasını reddediyoruz
Irak, OPEC+ kararına ve Suudi Arabistan’a desteğini açıklayan bir diğer ülke oldu.
Irak Dışişleri Bakanlığı Salı günü yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan’a verdiği desteği yineleyerek tehdit edici veya baskıcı herhangi bir politikayı reddettiğini söyledi.
Bakanlık, devlet haber ajansı aracılığıyla yapılan açıklamada, “bu davayla ilgili her türlü anlaşmazlığın doğal yollarla, doğrudan ve dengeli bir diyalog bağlamında çözülmesi” çağrısında bulundu.
Çavuşoğlu: Fiyatların düşmesini istiyorsanız yaptırımları kaldırın
Türkiye de Washington’ın tepkisel açıklamalarına karşı OPEC+’nın petrol üretimini düşürme kararına ve Suudi Arabistan’a destek açıklayan ülkelerden oldu.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, petrol fiyatlarına ilişkin yaptığı açıklamada, “Bir ülkenin kalkıp da Suudi Arabistan’ı tehdit ettiğini görüyoruz. Bu kabadayılık doğru değil. Kaldırın bu yaptırımları kardeşim fiyatların düşmesini istiyorsanız. Sadece bir ülkeyi (Suudi Arabistan’ı) tehdit ederek sorunu çözemezsiniz” dedi.
OPEC kararı ve ABD’nin tepkisi
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu 5 Ekim’de Avusturya’nın başkenti Viyana’da düzenlenen toplantıda günlük petrol üretimini kasımdan itibaren 2 milyon varil azaltma kararı almıştı.
Ancak Rusya’nın Ukrayna müdahalesi sonrası yüksek petrol fiyatlarından etkilenen ülkelerin başında gelen ABD ve Avrupa, fiyatların düşürülmesi için Suudi Arabistan ve Körfez’deki diğer Arap ülkelerinin petrol üretimlerini yükseltme kararı almasını bekliyordu.
ABD Başkanı Joe Biden’ın temmuzda yaptığı Suudi Arabistan ziyaretinde Riyad yönetiminden petrol üretimini artırma talebinde bulunduğu gündeme gelmişti.
ABD ve Avrupa’nın beklentilerinin tersi yönde gelen petrol üretimini azaltma kararı, Washington yönetiminin tepkisine yol açmıştı. Beyaz Saray kararı “OPEC+’ın Rusya ile aynı safta olduğu açık” diye yorumlayarak, Suudi Arabistan’ı Ukrayna savaşında “Rusya’ya fayda sağlamakla” suçlamıştı.
Karara itiraz eden Joe Biden, ABD’nin Suudi Arabistan ile ilişkisini gözden geçireceğini söyleyerek, bu kararın krallık için belirsiz “sonuçları” olacağı tehdidinde bulundu.
Suudi Arabistan ise, kararın ekonomik gerekçelerle alındığını söyleyerek suçlamaları reddediyor.
Suudi Arabistan’ın, ABD ve Batı’nın baskılarına rağmen Rusya’nın Ukrayna müdahalesini kınamaması ilişkileri daha da gerginleştirdi.
Uzmanlar, Biden yönetimi ile başta Körfez ülkeleri olmak üzere OPEC+ arasındaki gerilimin daha da artacağı görüşünü paylaşıyor.
OPEC ülkeleri
OPEC üyesi ülkeler şöyle: Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Venezuela, İran, Irak, Libya, Kuveyt, Cezayir, Angola, Kongo, Ekvator Ginesi, Gabon, Nijerya.
2016’da OPEC’in diğer 10 petrol üreticisiyle güçlerini birleştirmesiyle kurulan OPEC+’daki 10 ülke ise şunlar: Azerbaycan, Bahreyn, Brunei, Kazakistan, Malezya, Meksika, Umman, Rusya, Güney Sudan ve Sudan.
Tüm bu ülkeler dünyadaki toplam ham petrolün üretiminin yaklaşık yüzde 40’ını üretiyor.
Suudi Arabistan ise, OPEC’teki en büyük petrol üreticisidir.
