ABD, Ukrayna’daki savaş suçları soruşturmasına fon sağlamayı durdurdu

ABD, Ukrayna’da Rusya’ya atfedilen savaş suçlarına yönelik soruşturmalara sağladığı mali desteği durdurma kararı aldı. Bu durum, soruşturmaları yürüten kuruluşların çalışmalarını olumsuz etkileyerek delil toplama ve mağdurlara yardım gibi kritik faaliyetlerin aksamasına neden oldu.

ABD, Rusya’nın Ukrayna’da işlediği iddia edilen savaş suçlarına yönelik soruşturmalara sağladığı finansmanı bloke etti.

Reuters‘ın kaynaklarına göre, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin diğer ülkelere yönelik finansmanı dondurma kararı, Rusya’nın Ukrayna’daki olası savaş suçlarından sorumlu tutulmasına yönelik uluslararası çabalarda etkisini göstermeye başladı.

Bu önlemler, özellikle Başsavcılığın savaş alanından delil toplama ve yolsuzlukla mücadele girişimleri gibi altı projesini etkiledi.

Söz konusu projelerin ABD’den 89 milyon dolar alması gerekiyordu ve bunun 47 milyon doları doğrudan savaş suçlarından sorumlu olanların tespitine yönelikti. Ukrayna, savaşın başlangıcından bu yana 140 binden fazla dava açtı.

Bahsi geçen projelerden ikisi USAID, üçü Uluslararası Narkotik ve Kolluk İşleri Bürosu ve biri doğrudan Dışişleri Bakanlığı tarafından finanse ediliyordu.

Harcamaların dondurulması, ABD, Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık tarafından Ukrayna Başsavcılığı’nın soruşturmalarına destek olmak amacıyla kurulan Uluslararası Vahşet Suçları Danışma Grubu’nu (ACA) da etkiledi.

Ajansın iki kaynağına göre, ACA’nın ana yürütücü kuruluşu olan Georgetown Üniversitesi Uluslararası Ceza Adaleti Girişimi tarafından sağlanan yaklaşık 40 uzman görevini durdurdu.

Ukrayna’ya hukuk uzmanları getirmekle görevli bir kaynak, “Bazı ortakların çalışanlarına ödeme yapacak parası kalmadı,” dedi.

Savaş sırasında işlenen cinsel şiddet mağdurlarına destek projesi de durdurulurken, Başsavcılık danışmanı izne gönderildi. Bununla beraber, delil toplama ve hasar tespiti yapan Ukraynalı sivil toplum kuruluşları da bu durumdan etkilendi.

Ukrayna Helsinki İnsan Hakları Birliği de bölgesel şubelerinin faaliyetlerini durdurdu. Birlikten yapılan açıklamada, ABD’den gelen finansmanın dondurulmasının yıllık bütçelerini yaklaşık yüzde 75 oranında azalttığı belirtildi.

Birliğin başkanı Aleksandr Pavliçenko, örgütün varlığını sürdüreceğini ancak alternatif fon kaynakları aramaya başlayacağını ve o zamana kadar çalışmaların “kısıtlı bir şekilde” yürütüleceğini ifade etti.

Savaş suçlarıyla ilgili geniş deneyime sahip bir Ukraynalı insan hakları grubundaki bir yetkili, birçok sivil toplum kuruluşunun Amerikan yardımına bel bağladığını ve şimdi insanların “şokta” olduğunu ifade etti.

ABD’nin bu çabalardaki liderliğini kaybetmesinin geniş kapsamlı sonuçları olabileceğini belirten ve konuya doğrudan aşina olan bir kaynak, “Suçlular yeni fırsatlar elde edecek ve hepimiz kaybedeceğiz,” uyarısında bulundu.

Trump, 20 Ocak’ta ABD tarafından sağlanan dış yardım programlarını 90 gün süreyle askıya alma emri vererek, bu harcamaların siyasi hedefleriyle ne kadar uyumlu olduğunun incelenmesini talep etmişti.

Belirtilen sürenin bitimine birkaç gün kala, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, hangi finansmanın devam ettirilmesi ve hangisinin ettirilmemesi gerektiğine dair bir rapor sunacak.