ABD Savunma Bakanlığına (Pentagon) ait çok gizli belgelerin internette yayılmasının ardından başlayan tartışma sürüyor.
Mart ayının sonunda 4Chan ve Discord gibi mecralarda ortaya çıkmasına rağmen, geçen Cuma günü New York Times’ta yayınlanan haberle belgelerin varlığı ilk kez kabul edilmişti.
ABD’li yetkililer, önce belgelerin üzerinde oynanmış olabileceğini, bunun Rusya yanlıları tarafından yapılması ihtimalini değerlendirdiklerini söylediler.
Ama en nihayetinde, kimi eski Pentagon yetkilileri, soruşturmada esas odaklanılan yerin artık ABD’nin içi olduğunu söyledi. Görünüşe bakılırsa, sızıntı bizzat Amerikalıların işiydi.
The Economist’e konuşan eski ABD’li ve Avrupalı istihbarat yetkilileri de sızan belgelerin muhtemelen gerçek belgeler olduğunu düşünüyorlar.
Belgelerde Ukrayna’ya ilişkin askeri planlar, sahaya ilişkin görece gerçekçi değerlendirmeler ve ABD’nin müttefiklerine ilişkin dinleme yoluyla da elde edildiği anlaşılan istihbarat bilgileri vardı.
Pentagon’dan bir yetkili: ‘Midem bulanıyor’
100’ü aşkın gizli ve çok gizli olarak sınıflandırılmış belgenin sosyal medyaya sızdırılmasından sonra ABD, sızıntının kaynağını bulmaya çalışıyor.
Bu türden belgelere erişimin ancak yüksek seviyedeki güvenlik iznine sahip kişilere mahsus olduğuna dikkat çekiliyor.
Politico’daki habere göre, Pentagon’daki yetkililer, sızıntının kapsamı ortaya çıktıkça ‘şok ve sıkıntı’ duyguları yaşadıklarını ifade ettiler.
İsmini açıklamak istemeyen bir Savunma Bakanlığı yetkilisi, bakanlığın içinde ‘öfke’ olduğunu belirtirken, “Bu büyük bir ihanet,” dedi.
İkinci bir Pentagon yetkilisi ise, “Midem bulanıyor,” ifadelerini kullandı.
Pentagon, sızıntı nedeniyle bir soruşturma başlattı. Birden fazla kurum da sızıntının ‘ulusal güvenlik’ üzerindeki etkisini değerlendirmek için ortak bir komisyon kurdu.
Öte yandan, Pentagon’un, sızıntıda yer alan belgelerin kapsamına ilişkin hâlâ kesin bir bilgiye sahip olmadığı belirtiliyor.
Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby de daha fazla gizli belgenin sızmış olabileceğini kabul etti.
Kirby, sızıntının kontrol altına alınıp alınmadığı sorusun, “Bilmiyoruz. Gerçekten bilmiyoruz,” cevabını verdi.
Bir Pentagon yetkilisi, yetkililerin başlangıçta istihbarat ihlali konusunda endişe duyduklarını ama bilginin Rusya’ya sınırlı bir faydası olacağına inandıklarını çünkü zaman içinde anlık bir görüntüyü gösterdiğini söyledi.
Politico’da yer alan habere göre bazı uzmanlar sızıntının 10 yıl önceki Edward Snowden sızıntılarından daha zarar verici olduğuna inanıyor çünkü bugünkü belgeler çok daha güncel.
Müttefiklerle ‘hasar kontrolü’
Sızıntılarda Amerikan müttefiklerine yönelik istihbarat çalışmaları da Washington’ın başını ağrıtacak gibi görünüyor.
Yine Politico’da yer alan habere göre, sızıntıların ardından ABD, belgelerde adı geçen müttefiklerine ulaşarak ‘endişeleri gidermeye’ çalıştı.
Fakat bir yetkili, Beş Göz (ABD, Kanada, İngiltere, Avustralya ve Yeni Zelanda’dan oluşan istihbarat birliği) üyelerinin Washington’dan brifing talep ettiklerini ama henüz somut bir yanıt alamadıklarını söyledi.
Habere göre Londra, Brüksel, Berlin, Dubai ve Kiev’deki yetkililer, Washington’a bilgilerin internete nasıl düştüğünü, sızıntıdan kimin sorumlu olduğunu ve ABD’nin bilgilerin sosyal medyadan kaldırılmasını sağlamak için ne yaptığını sordular.
Müttefikler ayrıca Biden yönetiminin gelecekteki istihbarat sızıntısını sınırlamak için adımlar atıp atmadığını da sorguladılar.
Ukrayna’nın uzun zamandır ABD ile paylaştığı bilgilerin açığa çıkmasından endişe ettiğini ileri süren Avrupalı bir yetkili, “Bu vaka Ukraynalıların bu konuda kesinlikle haklı olduğunu gösterdi. Amerikalılar şimdi Ukraynalılara borçlu. Özür dilemeleri ve telafi etmeleri gerekiyor,” dedi.
