ABD, Çin’in Macaristan, Sırbistan ve Rusya ile ‘Batı karşıtı liderlerden oluşan bir eksen’ kurmaya çalıştığı iddiasında bulundu.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, 15 Mayıs’ta Vladimir Putin ile Çin’de yapılacak görüşmeden önce Çarşamba (8 Mayıs) ve Perşembe (9 Mayıs) günleri Avrupa turunda Sırbistan Devlet Başkanı Aleksandar Vučić ve Macaristan Başbakanı Viktor Orbán ile bir araya gelirken Washington’dan açıklama geldi.
ABD’nin Batı Balkanlar temsilcisi Gabriel Escobar çarşamba günü Avrupa medyasına verdiği brifingde, “Seçtiği liderlerin [Orbán ve Vučić] Avrupa-Atlantik topluluğunun birliğine meydan okumaya en açık olanlar olduğunu düşünüyorum. Tüm ortaklarımıza ve muhataplarımıza Çin’in Avrupa’daki gündemine karşı çok dikkatli olmalarını söylüyoruz,” dedi.
ABD’li diplomata göre Çin elçiliğinin bombalanması ‘kaza’ idi
Escobar ayrıca Xi’nin Belgrad’ı, 7 Mayıs 1999’da Çin Büyükelçiliğinin NATO hava saldırısı sonucu yerle bir edilişinin yıldönümünde ziyaret etme kararını da eleştirdi.
ABD’li diplomat, “Bu ziyaret Sırbistan ile Batı toplumunun geri kalanı arasındaki gerilimi arttırmak için zamanlanmış ve hiç de faydalı değil,” dedi.
Bombalamanın ‘kaza olduğunu’ savunan ABD’li diplomat, “Özür diledik ve ailelere tazminat ödediğimize inanıyorum, dolayısıyla zamanlamanın talihsiz ama kasıtlı olduğuna inanıyorum,” diye ekledi.
Vučić ve Xi Belgrad’da Xi’nin “ortak bir geleceğe sahip Sırbistan ve Çin topluluğu” inşa edeceğini söylediği yeni bir işbirliği anlaşması imzalarken, Vučić “küçük Sırbistan’ı” ziyaret ettiği için kendisine teşekkür etti ve Çin’e olan “saygı ve sevgisinden” bahsetti.
Çin ve Sırbistan ayrıca aralarında Sırp medyasının Çin medya kuruluşlarıyla ortaklığı ve suçluların iadesi anlaşmasının da bulunduğu 30 kadar yan anlaşma imzaladı.
Bir sonraki AB üyesi Karadağ olabilir
ABD’li diplomat Escobar, halihazırda NATO üyesi olan Arnavutluk, Karadağ ve Kuzey Makedonya’nın AB’ye katılım yolunda en hızlı ilerlemeyi kaydettiklerine inandığını söyledi.
Escobar, Karadağ’ın AB’nin bir sonraki üyesi olacağına ‘gerçekten inandığını’ söyledi.
Escobar ayrıca, Xi’nin Belgrad büyükelçiliğinin bombalanması hatırlatması gibi ‘Rus propaganda çabalarının’ da bölgedeki gerilimi tırmandırmaya yönelik olduğu uyarısında bulundu.
Batı Balkanlar’daki sorunların temel nedeninin Rusya olmadığını, fakat Rusya’nın bu sorunlardan faydalanmaya çalıştığını öne süren Escobar, “Sırbistan transatlantik ailede hoş karşılanıyor, ancak … [Kosova ile] uzlaşma, hukukun üstünlüğünde iyileşme ve tüm komşularıyla iyi ilişkiler olması gerekiyor,” diye ekledi.
